Gaia uzay teleskobu, Samanyolu’nda olağan dışı bir yıldız topluluğu keşfetti. “Ophion” adı verilen bu grup, alışılmadık hızda ve düzensiz bir şekilde dağılma göstererek bilim dünyasında yeni sorular doğurdu.
Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) ait Gaia uzay teleskobu, Samanyolu’nun derinliklerinde bilim dünyasını şaşkına çeviren bir keşfe imza attı. “Ophion” adı verilen ve 1.000’den fazla genç yıldızdan oluşan bu grup, beklenmedik şekilde hızlı ve düzensiz bir dağılma süreci sergiliyor.
Normalde yıldızlar, doğdukları kümelerin içinde milyonlarca yıl boyunca bir arada kalır ve zamanla yavaşça dağılır. Ancak Ophion yıldızları, bu genel kurala meydan okuyor. Hızla ve koordinasyonsuz bir biçimde birbirlerinden uzaklaşan bu genç yıldızlar, klasik yıldız evrimi modellerine ters düşen bir davranış sergiliyor. Araştırmayı yürüten Dylan Huson, “Bu ölçekte bir grubun böyle hızlı dağılması pek rastlanan bir durum değil,” dedi.
KEŞFİN ARDINDA YAPAY ZEKA VAR
Ophion’un keşfi, Gaia’nın üçüncü veri seti sayesinde mümkün oldu. Bilim insanları, bu devasa veriyi analiz edebilmek için özel bir yapay zekâ algoritması geliştirdi. 20 milyon yıldan daha genç yıldızları tarayan bu sistem, Ophion’un ayırt edilmesini sağladı. Bu yöntem, genç yıldız gruplarını geniş ölçekte inceleyen öncü çalışmalardan biri olma özelliği taşıyor.
DAĞILMANIN NEDENİ NE OLABİLİR?
Bilim insanları, Ophion’un hızla ve düzensiz biçimde çözülmesinin ardındaki nedeni çözmeye çalışıyor. Şu anda iki temel hipotez üzerinde duruluyor: Yakın çevrede meydana gelmiş bir süpernova patlaması nedeniyle bölgenin kütle dengesinin bozulmuş olabileceği ya da komşu yıldız gruplarının yerçekimsel etkisinin Ophion’un yörüngesini kararsızlaştırmış olabileceği düşünülüyor.
YENİ BİR SINIFLANDIRMA İHTİYACI
Bu gözlem, yıldız kümelerini tanımlamak için kullanılan mevcut sınıflandırmaların yeterli olmayabileceğini ortaya koyuyor. Gaia’nın sağladığı geniş kapsamlı veriler, gökbilimcilere evrenin yapılarına dair yepyeni bakış açıları kazandırıyor.
GAİA’NIN MİRASI BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR
2024 yılında gözlemlerini tamamlayan Gaia, ardında devasa bir veri hazinesi bıraktı. Bu verilerin:
2026’da yeni bir veri seti olarak yayımlanması,
2030’dan sonra “miras verisi” statüsünde tüm araştırmacılara açık hale gelmesi planlanıyor.
Araştırmacılar, bu veri setlerinin önümüzdeki yıllarda yüzlerce yeni gök cismi ve dinamik yapının keşfine kapı aralayacağını umuyor.
