Birkaç gün önce bende otonom araçlarla alakalı bir merak başladı.
Çocukluğumda hayranlıkla izlediğim ‘Kara Şimşek’ dizisindeki araç gibi yapay zekâ donanımlı kendi kendine gidebilen bir aracı programlamak istesem neler yapmam gerekiyordu? Sonra merak ettiğim konular uzadı. Bu araçlar yolları nasıl buluyor, önündeki araçları ve yollardaki nesneleri nasıl görüp algılıyor, hangi yollardan gideceğine nasıl karar veriyor, sinyalleri nasıl işliyor, şerit değiştirmek için hangi adımları atması lazım, trafik işaretlerini ve lambalarını nasıl algılayıp duracağına veya ilerleyeceğine nasıl karar veriyor, acil durumlarda ne yapması gerektiğini nereden biliyor gibi sorular kafamı kurcalarken bütün bunları parça parça yapay zekâ ile yapabileceğimi görüyordum ve bu işin eğitimini veren bir kurs buldum. Bu kurslar herhangi bir akademik kurumdan .edu uzantılı bir emailiniz varsa bedavaya veriliyordu.
Yapay zekâ, akıllı sistemler ve otomasyon üzerinde bu kadar tecrübeden sonra nasıl bu ana kadar bu alana ilgi duymamış olduğuma şaşırdım. Bu kendimden beklenmeyecek bir hareket idi. Yeni teknolojilerden geri kalmamak ve hep bir adım önde olmak için daha 2 yıl kadar önce kış döneminde derslere verilen arayı fırsat bilip bulut bilişim ve özelinde Amazon Web Servisleri (AWS) hakkında gerekli bütün dersleri almış, sınavları vermiş ve uzmanlık belgemi almıştım. Yıllar yılı bilim, teknoloji ve uzay çalışmalarını günü gününe ve hatta saati saatine takip etmiş, bilgisayarının ana sayfasında bilim ve teknoloji haberleri olan birisi olarak bu konuda uzak kalmış olmaktan ziyadesiyle üzüldüm.
Neyse ki online bir kurs imdadıma yetişti. Online ders veren platformlardan birinden otonom araçlar teknolojisi dersi aldım ve sabaha kadar 3 farklı kursa kayıt olup bütün videoları izleyip projelerin çoğunu Python programlama dili ile yazıp bitirdim ve akşamdan sabaha bir otonom araç uzmanı oldum. Şimdi hangi aracı verseniz yapay zekâ algoritmaları ile nesneleri algılayan, şerit değiştirmek için neler yapması gerektiğini bilen, trafik ışıklarını algılayan algoritmalar yazabilirim. Uzaktan eğitim işte böyle birşey ve insanlar boş zamanlarını gereksiz siyasi tartışmalarla tüketmek, sosyal medyada karşı görüşe saatlerce laf yetiştirmek ve gereksiz yere uykusuz kalmak yerine bu süreyi değerlendirip online ortamlarda istediği bir konuda uzman olabiliyor.
Birçok okul ve üniversite yeni öğretim yılında kendilerini uzaktan eğitime alıştırmaya çalışırken ve eksiklerini tamamlarken Google kendi hazırladığı 4 aylık bir sertifika programını tamamlayanları 4 yıllık bir üniversitede okumuş gibi değerlendireceğini söyledi. Google bulut bilişim ve Coursera üzerinden ve tamemen Google çalışanları tarafından verilen eğitimleri tamamlayan herkesi işe alma konusunda veya iş bulma konusunda yönlendiriyor ve artık 4 yıllık bir üniversitede okuyarak elde edilecek tecrübeye 4 ayda ulaştırabiliyor.
Aslında uzaktan eğitim yeni birşey değil. Uzun yıllardır Coursera, Udemy, Edx, Lynda gibi ortamlar hızlı sertifika programlarıyla ve çok ucuza bu eğitimleri veriyorlardı. Hatta daha da iler gidersek Massachusetts Institute of Technology (MIT) ‘Opencourseware’ ismini verdiği programlarla 2002 yılından beridir üniversite bünyesinde verilen bütün dersleri profesyonelce kayıt altına alıyor ve web sitesinden ders notları ile beraber yayınlıyordu. Sonra video paylaşım sitelerinin de yaygınlaşması ile eğitimler tamamen ücretsiz ve herkese açık hale geldi. İstediğiniz dersi istediğiniz hocadan alma ve öğrenme imkanına sahibiz. Pandemi süresince artık ben de bütün derslerimi ve verdiğim konferansları kaydedip sonradan izlenebilecek şekilde ilgili platformlarda kaydediyorum. Hal böyle olunca bilgiye ve bilime ulaşmak bir internet kadar yakın. İngilizce biliyorsanız bütün dünyanın dersleri size açık, bilmiyorsanız BTK Akademi güzel bir ortam. Ayrıca video paylaşım sitelerinde istemediğiniz kadar içerik bulunabilir.
Geçtiğimiz günlerde yapay zekâ derslerinin nasıl verildiğini öğrenmek için BTK Akademi’ye üye oldum. Başlangıçta yurtdışından girdiğim telefon numarasını kabul etmedi.Çünkü 5 ile başlamasını istiyordu. En sonunda rastgele bir numara girerek bu konuyu atladım ve üye olabildim. Makine öğrenmesi ve yapay zekâ derslerini takip ettim ve gayet güzel hazırlanmış programlar olduğunu gördüm.
Bazı üniversiteler eğer Coursera, Udemy ve Edx gibi kurumlardan tamamladığınız ve geçer not aldığınız dersleri üniversitede gerçekten alınmış dersler yerine sayıp kredi veriyorlar. Bir çok üniversite yüksek lisans programlarını çalışanlara uydurmak için tamamen online olarak veriyor. Böyle olunca artık insanlar internet üzerinde istedikleri eğitimi çoğu zaman ücretsiz bazen de çok cüzi miktarlara alabiliyorlar. Yurtdışına okumaya gitmeden yurtdışından bir üniversiteden mezun olmanız mümkün.
Madem herşey bu kadar kolay ve herşey bir tık uzakta, neden öyleyse herkes bir anda her konunun uzmanı olamıyor. Geçen haftaki yazımda da belirttiğim gibi boş zamanımızı çalmaya yönelik inanılmaz tuzaklar var. Birbirinin tekrarı diziler, gereksiz siyasi tartışmalar, futbol, sosyal medya, haberler, ve daha nice engeller var. Ayrıca disiplin çok önemli. Zorlama olmadan kendi kendine çalışmak ciddi bir azim gerektiriyor. Bilgi denizinde boğuluyoruz ama hiçbir şey öğrenmiyoruz, okumuyoruz. Bilim ve teknoloji bizim ilgimiz çekmiyor.
Birde eğitim sistemimiz çok uzun zamanda çok az şey öğretiyor. Astronomi konferanslarımda bana sorulan en fazla sorular bilimsellikten uzak komplo teorileri üzerine. Bu konuda Çinli öğrencilerin hakkını teslim etmek lazım. Çin yapay zakâ derslerimi liselerde zorunlu hale getirdi. Bizde ise milyonlarca öğrencinin doğru düzgün internet erişimi yok.
Yapay zekânın gelişmesi ve internet bağlantılarının hızlanması eğitim sektörünü de kökünden değiştirmeye aday. Bizim zamanımızda çok güzel not tutan öğrenciler olurdu ve o notlar fakültenin fotokopicisinde bulunur ve biz onları alıp ders çalışırdık. İnternetin devreye girmesiyle artık bütün kitaplara ve kitaplardaki soruların çözümlerini bulmak bir kaç dakika sürmüyor. Ayrıca online forumlarda istediğiniz soruyu sorup ve cevabı bulabiliyorsunuz. Hatta online bir özel öğretmen bulmak bile mümkün. İnterneti eğlenmek ve boş zaman geçirmek yerine geleceğin teknolojilerini öğrenmek için bir araç olarak kullanabiliriz.
