Yapay zekâ, makine öğrenmesi ve veri bilimi heyecan verici gelişmelere sahne oluyor.
Yapat zekâ kamu kurum ve kuruluşlari ve özel sektörde inanılmaz kolaylıklar, inovasyon, değişim ve gelişim vaad ediyor. İşletmelerde masraf ve israfları minimize ederken, işgücünü en azami verimlilikte kullanmanızı sağlayıp kârınızı maksimize ediyor. Siz işletme sahibi veya yönetici konumundaysanız ve yapay zekanın işletmeniz, müşterileriniz ve hatta insanlık için nasıl bir değer katabileceğini, yapay zeka fırsatlarını nasıl belirleyebileceğinizi ve başarılı bir yapay zeka vizyonunun nasıl geliştirilip uygulanacağını anlamak istiyorsanız bu yazı işte tam sizin için. Bu yazı belirsiz ve gizemli, gibi görünen ve herkesin konuştuğu fakat çok da bir şey bilmediği yapay zeka algısını çözmenize yardımcı olacak ve size doğru değerlendirme araçlarını, süreçlerini ve rehberliği sunacak, böylece siz işiniz için gerekli adımları atabilir, uygun anlayışa sahip olabilir ve yapay zekayı bugün kullanmaya başlayabilirsiniz.
Yapay zekâ çağını yakalamak isteyen bir CEO, müdür, yönetici ilk olarak kendisine şu soruları sormalı ve cevaplarını aramalıdır: Yapay zekâ nedir ve işime ne gibi bir katma değer sağlayabilir, yapay zekâ hakkında nasıl bir vizyon ve strateji geliştirebilirim, kurumumu yapay zekânın nimetlerinden nasıl faydalandırabilir ve yapay zekâyı erkenden fark edip faaliyete geçen rakiplerim hızla bu değişimi yakalamış ilerliyorken benim yapay zekâ konusunda vizyonum, misyonum, stratejim nedir, yapay zekâ hakkında bilmem gereken en önemli hususlar ne olmalıdır, işletmem için belirli fırsatları, kullanım alanlarını ve yapay zeka uygulamalarını nasıl belirlerim, hedeflerime ulaşmak için yapay zekâyı nasıl kullanabilirim, yapay zekâ girişimlerimin başarısını nasıl ölçebilirim, yapay zekânın makine öğrenimi, veri bilimi, sinir ağları ve derin öğrenmeden farkı nedir, yapay zekâ uygulamalarını güçlendirmek için hangi verilere ihtiyacım var, yapay zekâdan etik, tarafsız ve mevzuata uygun bir şekilde nasıl yararlanabilirim, riski, masrafları ve israfları azaltırken ve en iyi başarı şansını sağlarken yapay zekâdan en yüksek değeri elde etmek için kullanabileceğim araçlar var mı?
Yapay zekâ hiç bir şeyi veri olmadan yapamaz. Nasıl mutfakta iyi malzeme olmadan güzel yemek yapılıp servis edilemez ise veri olmadan da yapay zekâ hiç bir işe yaramaz. Bu durumda en önemli mevzu kurumunuzdaki verilerin doğru ve düzenli kaydedilip kaydedilmediğidir. Deprem yangın gibi durumlarda veriyi kaybetmemek için başka bir noktada yada bulut bilişimde yedeklerinizi alıyor musunuz veya eğer bir ‘ransomware’ atağında verileriniz şifrelenirse bunun için bir hazırlığınız var mı? İyi bir yönetici işletmesinde veriye gözü gibi bakar ve verinin altın değerinde olduğunu bilir.
Yapay zekânın nimetlerinden yararlanmak için tek başına veri sahibi olmak yeterli değildir. Bu verilerin nasıl ve nerede kullanılacağını bilmekte gerekir. Nasıl patatesi ve soğanı yemek yaparken kabuğu ile ve büyük boyda tencereye atmaz, önce kabuğunu soyar sonra maksadına uygun ölçülerde doğrar isek veriyi de saf haliyle yapay zekâ algoritmalarına veremeyiz. O sebeple veriyi hazırlamak, işe yaramayan parçalarını atmak, boşlukları ise yedi farklı metottan uygun birini kullanarak doldurmak gerekir. Ayrıca yemeğe ekstra lezzet için hazırlanan soslar gibi var olan bilgileri harmanlayarak yeni veriüretiriz. Bu olaya veri biliminde ‘feature engineering’ denilir ve bu konuda yazılmış kitaplar ve sosyal medya da bunları anlatan çok sayıda video vardır.
Yönetici konumundaki sizler yapay zekâ, makine öğrenmesi ve veri bilimi konularında yeterince bilgi sahibi değilseniz, sorumlu olduğunuz ve beraber çalıştığınız insanlarla projelerde ilerleme kaydetmek çok zordur. Bazı yapay zekâ girişimlerinin başarısız olmasının nedenlerinden birisi de çok az CEO, yönetici ve işletme sahibinin yapay zekanın gerçekte ne olduğunu, yeteneklerini, temsil ettiği değeri, farklarını ve benzersiz ve ilginç faydalarını anlamıyor olmalarıdır. İyi bir yönetici yapay zekânın şirketler, müşteriler, çalışanlar ve insanlık için ne muazzam faydaları olduğunu bilir. Yapay zekâ çözümlerini oluşturduktan sonra başarı derecesini ölçüp ileriye dönük adımlarını bilimsel metotlarla belirler ve afaki ve hissi düşüncelerde hareket etmeyip veriye dayalı kararlarlar alır. Bu konuda bilgi sahibi olmak için yöneticiler kısa süreli yapay zekâ kamplarına katılabilir, internet üzerinden dersler alabilir, bu konularda yayınlanan akademik yayınları takip edebilirler.
Yapay zekâ çok teknik bir konudur ve yöneticiler tarafından anlaşılması için arada bir ‘tercümana’ ihtiyaç olabilir. Bu durumda yöneticiler işi gerçekten bilenlerden tercümanlık yapmalarını istemeli ve işin detayını araştırmalıdırlar.
Yapay zekâ şüphesiz bazı meslekleri insanların ellerinden alacak. Özellikle rutin işler yapay zekâ için işten bile değil. Mesela şirketinizin verileri üzerinde çalışan sohbet botları (chatbots) çok kolay bir şekilde tasarlanabilir. Telefonda bir veya birkaç kişinin sürekli aynı bilgileri tekrar etmesine gerek yoktur. Özellikle çağrı merkezlerine gerek kalmayabilir. Sohbet botları müşterilerle çok rahat sesli veya yazılı sohbet edebilir ve rutin sorulara çok rahatlıkla cevap verebilir. Bu gibi durumlarda sizin için çok değerli olan çalışanlarınızın işine son vermek durumunda kalabilirsiniz. Bu durumu önceden görüp işini kaybedeceğini düşündüğünüz kişiyi yapay zekâ eğitimlerine gönderip farklı alanlarda istihdam edebilirsiniz.
Her başarılı yapay zekâ uygulamasının arkasında başarılı bir yönetici vardır. Karar verici konumunda olan yöneticilerin yapay zekânın sunduğu fırsatları, avantajları, riskleri daha iyi anlamaya çalıştıklarında başarılı olduklarını görüyoruz. Başarı için yapmanız gereken fırsatları ve öncelikleri belirlemek, yapay zekâ yatırımlarına öncelik vermek, şirket içerisinde yapay zekâ kültürünün benimsenmesini ve uyumunu sağlamak, ve gerekirse bu konuda uzman kişilere seminer veya konferans verdirmek, yapay zekâ etrafında ortak bir vizyon ve strateji geliştirmek, veri bilimcileri ve yapay zekâ uzmanlarına şirket verilerinizi açmak.
Önümüzdeki 30 yılın teknolojisi olan yapay zekâya geçenlerin başarılı olma ihtimali yüksektir, başarısız olanlar ise yapay zekâya hiç geçmeyenlerdir.
