Zerdüştlük inancını kurucusu olan Zerdüşt’ün, M.Ö. 628 yılında Rey’de doğduğuna ve M.Ö. 551 yılında Tahran yakınlarında öldüğüne inanılır. Zerdüşt’ün asıl adının Sipitama olduğu söylenirken, yaşamına dair çok fazla bilgi bulunmuyor.
Avesta kitabında Zarathusta, Farsça’da Zaroşt olarak isimlendirilen Zerdüşt, Aral Gölü’nün güneyindeki Harezm’in Kralı Viştaspa’ya kendi dini Zerdüştlüğü M.Ö. 588’de anlatmış ve benimsetmiş olduğu söylenir. Zerdüşt'ün Yasna Haptanghaiti ve Gatalar ilahilerinin yazarı olduğuna inanılıyor.
ZERDÜŞT KİMDİR?
Zerdüşt, Zerdüştlüğün kurucusudur. Avesta’da Zarathusta, Farsça’da Zaroşt olarak isimlendirilmiştir. Zerdüşt’ün hayatı hakkında çok fazla bilgi yoktur. M.Ö. 628 yılında İran’ın Rey şehrinde doğduğuna ve M.Ö. 551 yılında yine İran’ın Tahran şehri yakınlarında öldüğüne inanılır.
Asıl adının Sipitama olduğunu söyleyen araştırmacılar da vardır. İranlı olduğu söylense de tüm araştırmacıların doğum yeri hakkında fikir birliği yoktur. Çoğu bilgi tahminlere ve olasılıklara dayanır.
Zerdüşt inancı geleneğine göre Zerdüştlüğün, İskender’den yaklaşık 260 yıl önce ortaya çıktığı kabul edilir.
Bu da İskender’in Merkezi Parsa'yı M.Ö. 330 yılında aldığı düşünüldüğünde Zerdüşt, Aral Gölü’nün güney kısımlarında yer alan Harezm’in Kralı Viştaspa'ya Zerdüştlük dinini M.Ö. 588 yıllarında anlattığı ve ona bu dini kabul ettirmiş olduğu gerçeğini ortaya koyar. Zerdüşt’ün o tarihte 40 yaşında olduğu rivayet edilir. Buradan yola çıkarak doğumunun M.Ö. 628 yılı olduğuna kanaat getirilmiştir.
Zerdüşt'ün Avesta’da toplanan ve Zerdüştlük ile ilgili Gatalar ve Yasna Haptanghaiti ilahilerinin yazarı olduğuna inanılır.
Avesta, Eski İran asıllı Parslilerin kutsal kitabıdır ve dili Pehlevîcedir. Gathalar da Zerdüştilerce kutsal sayılan kitaplardır.
ZERDÜŞTLÜĞÜN DOĞUŞU
Zerdüştlüğün, M.Ö. 6. yüzyılda ortaya çıktığına ve İran’daki çok tanrıcılığa karşı çıkan en eski tek tanrılı dinlerden olduğu sanılır.
Zerdüştlükte ölümden sonra dirilmeye ve Ahura Mazda’nın huzuruna çıkılacağına ve orada sorgulanacağına inanılır.
M.Ö. 600 ile M.S. 650 yılları arasında Pers İmparatorluğu’nun resmi dini olduğu söylenir. O günden günümüze kadar etkisini sürdürmüş ve günümüzde hala 160 bin kişi civarında bu dine inanan insan topluluğu mevcuttur.
Zerdüştlüğün kutsal kitabı Gatalar denen ve Zerdüşt’ün yazdığı dörtlüklerinin toplandığı Avesta kitabıdır.
Zerdüştlük inancında Tanrı olarak Ahura Mazda kabul edilir ve “Aklın Efendisi” ile sembolize edilir. Peygamber olarak Zerdüşt Espantaman kabul edilir.
Bu din doğada bulunan “Su, Toprak, Hava, Ateş” gibi elementleri kutsal kabul etmiş ve bu elementlerin korunması gerektiğine inanılmıştır.
Bu dinde Ateşe, aydınlığa ve güneşe yönelerek ibadet edilir.
İnanışa göre ışık ve aydınlıklar Tanrı Ahura Mazda'nın fiziksel tensili olarak görülüyor. Bu bağlamda ateşin, iyi ve kötüyü birbirinden ayıran Tanrısal bir güce sahip olduğuna inanılır. Yine inanışa göre, ateş bütün varlıklarda bulunur. Canlı ve cansızlarda farklı biçimlerde vardır ve farklı şekillerde ortaya çıkar.
Zeki Bulgan kimdir?
