İran devriminin çalkantılı siyasi atmosferi nedeniyle ABD'ye yerleşen ve 40 yılı aşkın bir süredir burada yaşamına devam eden Behruz Vusuki, en büyük isteğinin ölmeden önce İran'a gitmek olduğunu söyledi. Ünlü sanatçı durumunun hapishanede olmaktan daha zor olduğunu dile getirdi.
İran sanat tarihinin en önemli sinema ve tiyatro sanatçıları arasında gösterilen ve 1979 yılında gerçekleşen İran devriminin yarattığı çalkantılı atmosfer nedeniyle ABD'ye yerleşen Behruz Vusuki, en büyük isteğinin ölmeden önce İran'a gitmek olduğunu aktardı.
Behruz Vusuki'nin gençliği
40 yılı aşkın bir süredir ABD'de yaşayan 83 yaşındaki Vusuki, uzun süre sonra İran'da yayınlanan haftalık kültür-sanat dergisi Çılçırağ'a röportaj vermeyi kabul etti.
Vusuki, açıklamalarında koşulların sağlanması durumunda hayatının geri kalanını ülkesinde geçirmek ve geçmişteki anılarını tazelemek istediğini söyledi.
'HAPİSHANEDE OLMAKTAN DAHA ZOR'
Bir gün ülkesine dönerek tecrübelerini genç sanatçılarla paylaşmak istediğini aktaran Vusuki, "İnsanın her zaman saygı gördüğü, çok sevdiği halkından uzak kalması ve bir zamanlar ülkesinde yapabildiği işleri şu an yapamaması çok zor gerçekten. Bu durum benim için hapishanede olmaktan daha zor. Her zaman, eğer ömrüm izin verirse bir gün ülkeme dönüp bir zamanlar bulunduğum tüm yerleri ziyaret etmek istiyorum" açıklamasında bulundu.
Kaliforniya'da şu anda müze olarak kullanılan Alcatraz Hapishanesi'ne, İran'dan gelen ziyaretçilerini götürdüğünü söyleyen Vusuki, gerçekte kendisinin de daha geniş ve büyük bir hapishanede olduğunu ifade ederek "İnsan memleketinde olmadığı zaman, sevip de yapmak istediği şeyler birer hapishaneye dönüşüyor. Böyle bir durumda mahkumun hareket özgürlüğü geniş olabilir ancak yine de hapishanededir" dedi
'ANNEM BEN ORADA DEĞİLKEN VEFAT ETTİ'
Çılçırağ dergisinin "Bir gün İran'a dönme ihtimaliniz olursa ilk olarak nereleri ziyaret etmek istersiniz?" Sorusunu yanıtlayan Vusuki şu ifadelere yer verdi:
"Eğer ömrüm yeter de İran'a dönebilirsem, önce annemin mezarını ziyaret edeceğim. Çünkü annemi çok sevdim. Maalesef, ben orada yokken vefat etti. Sonra, Daveri caddesindeki İran'daki son evimi görmek istiyorum. İmkanım olursa son evime gidip geçmiş hatıralarımı yeniden yaşamak istiyorum. Bir gün ülkeme dönmek benim en önemli arzum. Bunlardan sonra, artık başımı yere koyabilir ve ölebilirim."
1979 yılındaki devrimden sonra İran sinemasında uzak kalmasına karşın hala ününü koruyan sanatçı, başarısının sırrını "İşimi çok ciddiye alarak yaptım. Her işi kabul etmiyordum. Bir süreye kadar beni seçiyorlardı. Ancak bir süreden sonra seçimleri ben yapmaya başladım. Düzgün işler yaptık ve bu nedenle kalıcılaştı" sözleriyle açıkladı.
'TÜRKİYE'YE GELEBİLİR'
İranlı yönetmen Behmen Kubadi'nin senaryosunu yazıp yönettiği ve Yılmaz Erdoğan, Caner Cindoruk, Belçim Bilgin, Beren Saat ve Monica Bellucci gibi ünlü oyuncuların da rol aldığı 2012 yapımlı Gergedan Mevsimi isimli filmde Türk sinema severlerle tanışan Vusuki Türkiye'ye gelebileceğini belirtti.
Usta sanatçı Türkiye'den bir sinema teklifi aldığını ve senaryoda yapılmasını talep ettiği bazı değişikliklerin tamamlanması durumunda Türkiye'ye gelebileceğini de aktardı.
BEHRUZ VUSUKİ KİMDİR?
Sanatçı, 11 Mart 1938'de İran'ın Batı Azerbaycan eyaletine bağlı Hoy şehrinde dünyaya geldi. Sinemaya 18 yaşında dublaj yaparak başladı ve kısa sürede film teklifleri aldı. İran'ın Qeysar (1969) Gavaznha (1974), Hamsafar (1975) gibi birçok kült filminde karakterlere can verdi. Uluslararası sinema festivallerinde birçok ödül kazanan Vusuki, Qeysar filmindeki başarısının ardından İranlı sanatseverler tarafından "İran sinemasının Sezar'ı" olarak anılmaya başlandı.
İran devriminin ardından kurulan yeni rejimin Şah dönemine ait olarak gördüğü sinemayı ve birçok sinemacıyı baskı altına aldı. Sansür ve kısıtlamalara maruz kalan Şah dönemindeki birçok sanatçı ülkeden ayrılmak zorunda kaldı ve filmleri yasaklandı.
İran'da tüm filmleri yasaklanan Vusuki'nin ülkesine dönebilmesi için defalarca İranlı sanatçıların girişimi ile kampanyalar düzenlendi ancak sonuç alınamadı.
2018 yılında İran'ın önemli oyuncularından biri olan ve Türkiye'de de Yeşilçam filmlerinde rol alan Nasır Melek'in vefatının ardından, yüzü aşkın İranlı aydın ve sanatçı Vusuki'nin ülkeye dönüşü adına Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye mektup yazarak gerekli düzenlemelerin yapılmasını talep etti. Fakat bu durum ülkedeki muhafazakar kesimin tepkisine yol açtı. İran Genel Savcısı Muhammed Cafer Muntazeri kampanyaya sert tepki göstererek Vusuki'nin ülkeye dönmesi halinde tutuklanacağını ima etti.
