Yüksek enflasyon ve artan kiralarla birlikte, kiracı depozito geri alma güncel kira konuları en çok tartışılan meselelerin başında geliyor.
Milyonlarca kiracıyı ve ev sahibini yakından ilgilendiren önemli bir gelişme yaşandı.
Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, 2016 yılında aldığı emsal kararla, depozito bedelinin iadesinde güncel kira tutarının esas alınması gerektiğine hükmetti.
Bu karara göre, kiracılar evden ayrılırken kendilerinden alınan depozitonun, sözleşmenin başlangıcındaki değil, kira sözleşmesinin sona erdiği tarihteki kira parasına tatbik edilecek güncel değer üzerinden hesaplanmasını talep edebiliyor.
EV SAHİBİ DEPOZİTOYU GÜNCEL KİRA ÜZERİNDEN ÖDEYECEK
Yargıtay kararının gerekçesi, Türk Borçlar Kanunu (TBK) hükümleri ve dürüstlük kuralına dayanıyor.
Karar metninde, kiracının konutu tahliye ettiği günkü kira parasına göre depozito bedelinin güncellenerek ödenmesi gerektiği vurgulanıyor.
Örneğin; 2015 yılında aylık 5 bin TL kira bedeliyle bir ev kiralayan ve bir kira tutarı kadar (5 bin TL) depozito veren bir kiracının, tahliye tarihindeki kira bedelinin 75 bin TL'ye yükselmesi durumunda, ev sahibinin depozitoyu 75 bin TL üzerinden hesaplayarak iade etmesi gerekiyor.
Hukukçular, ev sahibinin bu güncel kira bedeli üzerinden ödeme yapma yükümlülüğünün, kiracının uğradığı değer kaybını telafi ettiğini belirtiyor.
TOKİ başvurusunda 'anne veya babanın evi varsa' detayı!
ELDEN DEPOZİTO VERMEK YASAK AMA UYGULAMADA DEVAM EDİYOR
Türk Borçlar Kanunu'nun 342. maddesi, depozito (güvence bedeli) konusunda net kurallar belirliyor.
Buna göre, depozito bedelinin en fazla üç aylık kira bedeli kadar olabileceği ve nakit olarak verilmesi halinde kiracı tarafından kiraya veren adına vadeli bir tasarruf hesabına yatırılması gerektiği hükme bağlandı.
Ancak uygulamada, kanunun bu emredici hükmüne rağmen depozitonun elden verilmesi yaygın olarak görülüyor.
Avukat Ali Erdem Gündoğan, TBK'nın 2012 yılında yürürlüğe girmesine rağmen kiracının ev sahibine depozitoyu elden vermesinin kanunen yasak olduğunu ve paranın bankaya, hatta vadeli bir hesaba yatırılması gerektiğini belirtiyor.
Kiracının haklarını koruyan TBK maddesi, ev sahibi üç ay içinde bankaya yazılı bildirimde bulunmazsa, depozitonun kiracıya iadesini öngörüyor.
YILLAR İÇİNDE ERİYEN DEPOZİTO TÜRK LİRASI'NDA KALIYOR
Now Haber'de yer alan habere göre, özellikle yüksek enflasyon ortamında Türk Lirası ile verilen depozitoların değeri hızla azalıyor.
Kiracılar, evden çıktıklarında ilk ödedikleri nominal tutarı geri aldıklarında, aradan geçen yıllar ve artan kiralar karşısında büyük bir kayıp yaşıyor.
Kiracıların aktardığına göre, 1500 TL kira ile girilen bir evin kirası 18 bin TL'ye yükselmişken, ev sahibi hala 1500 TL iade etme eğiliminde olabiliyor.
Yargıtay'ın güncel kira bedeli üzerinden iade kararı, bu değer kaybını engellemeyi amaçlıyor.
Ancak dövizle depozito veren kiracılar, Türk lirasının değer kaybından dolayı şanslı sayılırken, Türk Lirası depozito verenlerin yıllar içindeki kaybı büyük oluyor.
Sahte ev ilanlarıyla yüzlerce kişi IBAN tuzağına çekildi!
DEPOZİTO İADESİ İÇİN KİRACILAR NE YAPMALI?
Depozito iadesinde sorun yaşayan kiracılar, Yargıtay'ın emsal kararını dayanak göstererek yasal yollara başvurabilir.
Avukatlar, mağdur olan kiracıların doğrudan mahkemeye başvurma hakkı olduğunu belirtiyor.
Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 2016/4902 Esas, 2016/2280 Karar sayılı kararının emsal teşkil etmesi, kiracılara hukuki süreçte önemli bir dayanak sağlıyor.
Kiracının yapması gereken, kira sözleşmesinin sona ermesi ve kiralananı usulüne uygun teslim ettiğini ispatlamak ve akabinde depozito iadesi için yasal süreç başlatmak.
Ev sahibi kira sözleşmesiyle ilgili dava açtığını veya icra takibi başlattığını bankaya yazılı olarak bildirmezse, banka güvence bedelini kiracıya iade etmekle yükümlü oluyor.
