Dünya ülkeleri kamu gelirlerini artırmak için yüksek vergi toplarken, Türkiye vergi gelirlerinin milli gelire oranında OECD ortalamasının oldukça gerisinde kalıyor. Ekonomist İnan Mutlu, sosyal medya hesabından paylaştığı verilerle bu tabloya dikkat çekerek, “Karteller ülkesi Kolombiya düzeyinde vergi gelirimiz var” dedi.
OECD'nin 2023 verilerine göre, örgüte üye ülkelerde vergi gelirlerinin gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı ortalama yüzde 33,9 düzeyinde bulunuyor. Fransa’da bu oran yüzde 43,8’e kadar çıkarken, Türkiye yalnızca yüzde 23,5 oranında vergi geliriyle listede sondan altıncı sırada yer alıyor. Türkiye’yi yalnızca Kolombiya, İrlanda, Şili ve Meksika geride bırakıyor.
DEVLET, GELİR YARATMAKTA SINIFTA KALIYOR
Ekonomist Mutlu’ya göre bu durum kamu maliyesi açısından büyük bir kırılganlık anlamına geliyor. Mutlu, “Kamu maliyemizin temel sorunu, devletin gelir yaratma kapasitesinin son derece zayıf olması. Türkiye, vergi toplamada Kolombiya düzeyine düşmüş durumda” diyerek tabloyu özetledi.
VERGİ YÜKÜ BORDROLUNUN SIRTINDA, ADALET YOK
Türkiye’de vergilerin büyük kısmı bordrolu çalışanlardan ve dolaylı vergiler yoluyla toplanıyor. Mutlu, bu konuda şunları söyledi:
“Haklı olarak insanlar ‘Daha neyimizi vereceğiz’ diyor. Çünkü vergi yükü ağırlıklı olarak ücretlilerin sırtında. Toplanan verginin yaklaşık yüzde 65’i dolaylı vergilerden geliyor. Yani gelirine bakmadan herkesten aynı vergi alınıyor. Bu, vergi adaletini yok eden bir sistem.”
“ZENGİN DEĞİL, GÜÇSÜZ VERGİLENDİRİLİYOR”
Vergi sistemindeki çarpıklığın, gelir adaletsizliğini daha da derinleştirdiğini belirten Mutlu, devletin vergi almakta güçlü olanı değil, gücü yeteni hedef aldığını ifade etti:
“Bebek mamasından vergi alırken, borsa kazançlarını vergilendirmiyorlar. Bu durum Türkiye’yi hem ekonomik olarak kırılgan hale getiriyor hem de sosyal adaleti zedeliyor.”
Mutlu’nun paylaşımı, vergi sisteminde reform ihtiyacını bir kez daha gündeme taşırken, Türkiye'nin uluslararası standartlardan ne denli uzaklaştığını da gözler önüne serdi.
