Orta Doğu'da başlayan acımasız savaş günlerdir devam etmekte. İsrail'in Filistin halkına acımasız olarak her türlü silahı kullanması ülkemizde büyük tepkilere neden olurken İsrail mallara karşı büyük bir protesto başlamış durumda. Peki Türkiye'de kaç tane İsrail şirketi bulunmakta? Ünlü ekonomist Alaattin Aktaş duyurdu. Rakamı görünce şaşıp kalacaksınız. İşte detaylar haberimizde...
İsrail'in acımasız zulmü tam bir aydır sürüyor. Dünya Filistin halkının ölümünü izlerken yüzlerce çocuk ve bebek bombalar altında ölmekte. Bu süreçte bazı Müslüman ülkelerinde İsrail mallarına karşı boykot yapılmakta. Ülkemizde de yapılan bu boykotlar devam ederken ünlü ekonomist Alaattin Aktaş'tan kritik bir analiz geldi. Türkiye’deki İsrailli şirket sayısı belli oldu! Aktaş 'İyi ki böyle yoksa...' diyerek duyurdu. İşte ayrıntılar...
UZMAN İSİM KRİTİK VERİLERİ AÇIKLADI
İsrail'in zulmüne karşı başlatılan protestolar tüm dünya genelinde devam etmekte. Özellikle İsrail mallarına karşı yapılan eylemler dikkat çekerken Türkiye'de ne kadar İsrail şirketinin olduğu merak konusu oldu. Konuyla ilgili önemli bir köşe yazısı yazan ekonomist Alaattin Aktaş, kritik veriler sundu. Alaattin Aktaş, köşe yazısında şunları söyledi:
"Bir aydır İsrail’le yatıp kalkıyoruz. İnsanlık dışı vahşete tabii ki karşı çıkılmalı da hedefi çoğu kez olduğu gibi yine şaşırmış durumdayız. Öylesine bir bilgi kirliliği yaşanıyor ki, belli ürünler İsrail malı diye ya da İsrail yatırımıyla üretiliyor diye bir algı oluşmuş, tuhaf tuhaf hareketler sergileniyor. Protestolar boykot boyutunu da aşmış ve saldırı boyutuna ulaşmış durumda.
Birileri sanıyor ki İsrail’in Türkiye’de devasa yatırımları var. Niye öyle bir algı oluşmuş, pek belli değil; ama öyle düşünülüyor. “Şu, şu, şu mallar İsrail yatırımıyla üretiliyor”, böyle deniliyor ve ona göre pozisyon alınıyor.
Peki acaba gerçekten İsrail’in Türkiye’de çok yatırımı var mı? İsrail’in Türkiye’de yatırımı var, var olmaya da o boyuttaki yatırıma yatırım bile denmez!
TÜRKİYE'DE NE KADAR İSRAİLLİ ŞİRKET VAR?
Merkez Bankası’nın resmi verilerine bakıyoruz. Yurt dışında yerleşikler ya da kısaca yabancılar 2002 başından 2023 ağustos sonuna kadar geçen 21 yıl 8 ayda Türkiye’de 183.8 milyar dolarlık doğrudan yatırım yapmış.
Yaklaşık 22 yılda yapılan 183.8 milyar dolarlık yatırımda İsrail’in payı ne kadar mı, yalnızca 430 milyon dolar, evet 430 milyon dolar.
Zaten bu 430 milyon dolarlık yatırımın 354 milyon doları dört yılda; 2006, 2007, 2008 ve 2009’da yapılmış.
Kalan 18 yılın toplamındaki yatırım ise yalnızca 76 milyon dolar. Hepsi bu!
Türkiye’ye 2002’den bu yılın ağustos sonuna kadar 183.8 milyar dolar girdi ama bunun kayda değer bir kısmı “kof” yatırım; aslında yatırım bile değil.
Yabancılar 2003’ten bu yana (2002’deki tutar sıfır olduğu için) Türkiye’de tam 71.3 milyar dolarlık gayrimenkul aldı. Toplam 183.8 milyardan düştük mü gayrimenkul alımı için gelen parayı, geriye kalıyor 112.5 milyar dolar. Bu da Türkiye’de yapılan doğrudan yatırımların(!) başka bir boyutu...
İsrail’den gelen yatırımın ne kadarı gayrimenkul için, o detayı bilemiyoruz.
"İYİ Kİ BÖYLE YOKSA..."
Türkiye’ye gelen doğrudan yatırımı 2002’den bu yana olan dönem için verince akla şu gelebilir:
“Belki İsrail’in önceki yıllarda çok yatırımı vardı.”
O yüzden Türkiye’deki doğrudan yatırımların stok düzeyine bakmak gerek.
Bir yabancı yatırımın döviz karşılığı yıldan yıla değişebilir. Hisse senedi borsada artmış ya da azalmıştır, Türk parası değer kazanmış ya da kaybetmiştir. Örneğin borsada hisse senetlerinin çok değer yitirdiği 2008’de ve doların çok arttığı 2021’de bu durum çok somut olarak yaşandı.
Bütün bu nedenlerle giren paraya olduğu kadar bir de stok yatırıma bakmak gerekir.
Türkiye’deki yatırım stoku bu yılın ağustos sonu itibarıyla (yılın ilk sekiz ayı tahmin) 195.8 milyar dolar düzeyinde. Bu tutarın da yalnızca 871 milyon doları İsrail’e ait.
Yani Türkiye’deki her 100 dolarlık yabancı sermaye yatırımında İsrail sermayesinin payı yalnızca ama yalnızca 0.44 cent. Yarım dolar bile değil, yüzde yarım bile değil!
