Şahmaran, başı insan gövdesi yılan şeklinde efsanevi bir yaratıktır. İran bölgesinden çıkan Şahmaran hikayesinin Akdeniz Bölgesi'nde Mersin Tarsus civarında geçtiğine inanılır. İşte, Şahmaran hakkında bilgiler...
Şahmaranın anlamı, yılanların şahı demektir. Türk-İran-Irak-Kürt ve Anadolu mitolojilerinde rastlanan akıllı ve iyicil olarak tanımlanan, bellerinden aşağısı yılan, üstü ise insan şeklindeki 'Maran' adı verilen doğaüstü yaratıkların başında bulunan ve hiç yaşlanmayan, ölünce ruhunun kızına geçtiğine inanılan varlığa Şahmaran adı veriliyor.
ŞAHMARAN NEDİR?
Şah-ı Meran adıyla da bilinen Şahmaran'ın tanımı, başı insan gövdesi yılan şeklinde efsanevi bir yaratıktır.
Şahmaran, Türk inancında er (insan) ve büke (ejderha) kelimelerinin birleşmesinden oluşan Erbüke ya da Erböke adlı varlıkların başı olarak geçer.
ŞAHMARAN NEREDE, HANGİ BÖLGEDE YAŞADI?
Şahmaran'ın hangi bölgede yaşadığına dair bazı inanışlar vardır. Bu yerlerden biri de Tarsus, diğeri ise Mardin'dir.
Akdeniz Bölgesi'nde yaşayan yılanlara 'Meran' denilmektedir. Barış içinde yaşayan yılanlar akıllı, şefkatli olmaları ile bilinirler. Kraliçelerine ise Şahmaran denilmektedir.
KISACA ŞAHMARAN HİKAYESİ ÖZET
Şahmaran'ı gören ilk insan Cemşab, odun satarak geçimini sağlayan fakir bir ailenin oğludur. Cemşab, bir gün arkadaşları ile birlikte bir mağaraya giderek bal çıkarmak isterler. Arkadaşları, açgözlülük yapar ve daha çok bal alabilmek için Cemşab'ı mağarada bırakırlar.
Cemşab, mağarada iken çevreye bakınır ve içinden ışık sızan bir deliği fark eder. Cemşab, bıçağı ile bu deliği genişletmek için oymaya başlar. Genişleyen delikten içeri doğru bakar. Güzel bir bahçe görür. Bu bahçede eşsiz çiçekler, havuz ve pek çok yılan vardır.
Yıllar boyunca burada yaşayan Cemşab, Şahmaran'ın güvenin kazanır. Cemşab, zamanla ailesini çok fazla özlemeye başlar. Bunu gören Şahmaran, kimseye yerini söylememesi koşulu ile onun gitmesine izin vereceğini söyler.
ŞAHMARAN NEREDE ÖLDÜ?
Cemşab, Şahmaran'a verdiği sözü uzunca bir süre tutar. Şahmaran'ın yerini padişah hastalanıncaya kadar hiç kimselere söylemez. Şahmaran ile aralarındaki sırrı tutar. Vezirin, padişahın iyileşmesi için Şahmaran'ın etini yemesi gerektiğini söylemesi ile her şey değişir. Cemşab, bunu öğrendikten sonra Şahmaran'ın yerini gösterir.
Cemşab'ın üzgün olduğunu gören Şahmaran, onu kaynatıp suyunu vezire içirmesini etini ise padişaha yerdirmesini söyler. Vezir ölür, padişah iyileşir. İyileşen padişah, yaptığı iyilik için Cemşab'ı veziri yapar. Şahmaran'ın öldüğünü duyan yılanlar ise Tarsus'u istila eder.
ŞAHMARAN EFSANESİ NEDİR?
Bir başka rivayete göre ise Şahmaran'dan tıp bilimine dair çok fazla bilgi edinen Cemşab, aslında Lokman Hekim'dir. Lokman Hekim efsanesinde bir adam tesadüfen mağaraya girer. Daha sonra mağarada yaşayan yılanlar tarafından Şahmaran'ın yanına götürülür. Şahmaran ona yerini bildiği için onu tekrar yeryüzüne salamayacağını söyler.
Zamanla Şahmaran'ın güvenini kazanarak Şahmaran tarafından ailesine geri dönmesi için serbest bırakılır. Fakat artık Şahmaran'ı gördüğü için vücudunu pullar kaplamıştır. Bu sebeple Şahmaran ona, vücudunu kimselere göstermemesi gerektiğini söyler.
ŞAHMARAN HÂLÂ YAŞIYOR MU?
Padişahın kızı hasta olur. Onunla evlenme hayali kuran vezir, büyücüleri toplar ve hastalığına çare olmalarını ister. Büyücülerden biri, Şahmaran'ın vücudundan bazı parçaların kaynatılıp içilmesi ile padişahın kızının iyileşeceğini söyler. Bunun üzerine vezir harekete geçer ve Şahmaran'ı gören kişileri bulmak için vücudu pullu kişilere yönelik araştırmalar yaptırır. Sonunda Şahmaran'ı gören kişiyi bulur. Bu kişi Şahmaran'ı öldürmek için mağaraya gönderilir.
Şahmaran adamdan yılanların öç almaması için ölümünü gizli tutmalarını söyler. Kuyruğunu kaynatıp vezire, gövdesini kaynatarak padişahın kızına içirmelerini tembihler. Kuyruğunu kaynatıp vezire içirirler vezir ölür. Gövdesini kaynatıp padişahın kızına içirirler ve kız iyileşir.
