Çocuklara akıllı telefon verilmesi için “uygun yaş” tartışması sürerken, yeni bir bilimsel çalışma erken yaşta telefon sahibi olmanın bazı sağlık sorunlarıyla ilişkili olabileceğine işaret ediyor. Pediatrics dergisinde yayımlanan araştırma, 12 yaşından önce akıllı telefon alan çocuklarda depresyon belirtileri, obezite ve uyku problemlerinin daha sık görüldüğünü ortaya koydu.
Çalışma kapsamında, ABD’de çocukların beyin gelişimini uzun vadeli olarak izleyen en geniş araştırmalardan biri olan Adolescent Brain Cognitive Development (ABCD) projesine katılan 10 bin 500’den fazla çocuğun verileri incelendi. Analizler, çocukların akıllı telefonla ne kadar erken tanıştıkça, obezite ve yetersiz uyku riskinin de o ölçüde yükseldiğini gösterdi.
“TELEFONU SAĞLIKLA İLİŞKİLİ BİR KARAR OLARAK DÜŞÜNMEK GEREKİYOR”
T24’ün The New York Times’a dayandırdığı habere göre, araştırmanın başyazarı ve Philadelphia Çocuk Hastanesi’nde çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanı olarak görev yapan Dr. Ran Barzilay, ebeveynlerin bu konuda daha dikkatli davranması gerektiğini söylüyor. Barzilay, “Bir çocuğa telefon vermek, onun sağlığını etkileyebilecek önemli bir karar olarak ele alınmalı” değerlendirmesinde bulunuyor.
Araştırmacılar, 12 yaşına kadar hiç akıllı telefon kullanmamış çocuklardan oluşan bir alt grubu da izledi. Bu çocuklardan bir kısmının bir yıl sonra telefon sahibi olduğu, telefon almayan akranlarına kıyasla daha olumsuz ruh sağlığı göstergeleri sergilediği ve daha kötü uyuduğu belirlendi.
NEDENSELLİK DEĞİL, İLİŞKİ VURGUSU
Uzmanlar, çalışmanın akıllı telefonların bu sorunlara doğrudan neden olduğunu kanıtlamadığını özellikle vurguluyor. Bulguların yalnızca bir ilişki ortaya koyduğunu belirten araştırmacılar, yine de önceki çalışmaların telefon kullanan çocukların yüz yüze sosyal etkileşime, fiziksel aktiviteye ve uykuya daha az zaman ayırabildiğini gösterdiğini hatırlatıyor.
Dr. Barzilay, çalışmanın amacının erken yaşta çocuklarına telefon veren ebeveynleri suçlamak olmadığını belirtiyor. Akıllı telefonların özellikle ergenlik döneminde yaygınlaştığını kabul eden Barzilay, asıl vurgunun yaş faktörünün göz ardı edilmemesi gerektiği olduğunu söylüyor: “12 yaşındaki bir çocuk ile 16 yaşındaki bir çocuk arasında çok büyük farklar var.”
UZMANLARDAN TEMKİNLİ YAKLAŞIM ÇAĞRISI
Brown Üniversitesi Psikiyatri ve İnsan Davranışı Bölümü öğretim üyesi Jacqueline Nesi de çalışmanın doğrudan zarar kanıtı sunmadığını, ancak ebeveynleri daha temkinli olmaya yöneltebileceğini ifade ediyor. Nesi, “Bu tür konularda kusursuz kanıt beklemek zorunda değiliz. İnternetteki her şeye erişimi olan bir cihazı küçük bir çocuğa vermek başlı başına bir risktir” diyor.
UYKU EN KIRILGAN ALANLARDAN BİRİ
Kaliforniya Üniversitesi, San Francisco’da görev yapan çocuk doktoru Dr. Jason Nagata ise akıllı telefonların özellikle uyku üzerinde olumsuz etkiler yarattığına dikkat çekiyor. Nagata’nın yer aldığı 2023 tarihli bir çalışmaya göre, 11–12 yaş grubundaki çocukların yüzde 63’ü yatak odasında elektronik bir cihaz bulunduruyor, yaklaşık yüzde 17’si ise son bir hafta içinde telefon bildirimleri nedeniyle uykusunun bölündüğünü bildiriyor.
Nagata, gece saatlerinde telefonların yatak odasından çıkarılmasının, çocuklara telefon verilmiş olsa bile olası zararları azaltmak için atılabilecek basit ama etkili bir adım olduğunu söylüyor.
“HER ÇOCUK AYNI ŞEKİLDE ETKİLENMEZ”
Üç çocuk babası olan Dr. Barzilay, kendi çocuklarından ikisine 12 yaşından önce akıllı telefon verdiğini, ancak 9 yaşındaki çocuğu için şimdilik böyle bir planı olmadığını ifade ediyor. Barzilay, “Bu bulgular, akıllı telefonu olan her çocuğun ileride mutlaka sorun yaşayacağı anlamına gelmiyor” diyerek ekliyor: “Ancak ebeveynler, politika yapıcılar ve toplum olarak bu veriler üzerine birlikte düşünmemiz gerektiğini gösteriyor.”
