Steinbeck'in meteliksiz günlerindeki acısı

Steinbeck'in meteliksiz günlerindeki acısı

Amerikalı yazar Steinbeck, Büyük Ekonomik Bunalım'ın korkunç yıllarında köpeği Tille için veterinere verecek 25 doları bulamamanın acısını yıllarca yaşar ve şöyle yazar: "Elimizden bir şey gelmediği için, iki hafta boyunca yalnızca Tillie'nin cân çekişmesine seyirci kalmıştık."

TANER AY | KARAR

1926’da, sonraları 'Steinbeck Ülkesi' denecek topraklara dönen Steinbeck, Büyük Ekonomik Bunalım'ın o korkunç yıllarını, 1930’da evlendiği Carol Henning ile birlikte, tek katlı ve 3 odalı küçük bir evde yaşar. O yıllarda annesi Olive felç geçirmiş, babasının sağlığı da iyice bozulmuştur. İşsiz ve parasız olmasına karşın, 1934’te vefât edecek olan annesinin ve 1935’te vefât edecek olan babasının bakımını üstlenir.

1960’da, "Bizi yalnızca hastalık korkuturdu. Hasta olacaksan paran olmalıydı. Para da bizde yoktu" diye yazacaktır. Dişçiye gidecek parası olmadığından, dişlerinin hepsi çürümüştür. Buna aldırmamıştır. Ama, köpeği Tillie için 25 dolar para bulamamanın acısını yaşamının sonuna kadar yaşayacaktır: "Köpeğim hastalandığında, veteriner onu tedavi edebileceğini ama bunun 25 dolara patlayacağını söylemişti. Bu parayı bulmamızınsa imkânı yoktu. Çâresizdik. Elimizden bir şey gelmediği için, iki hafta boyunca yalnızca Tillie'nin cân çekişmesine seyirci kalmıştık."

Steinbeck, Amasa Miller'e 1931 yılında yazdığı mektûbunda "Bir ayı 25 dolarla geçiriyorum" der. Büyük Ekonomik Bunalım yıllarında hep işsiz, hep beş parasızdır. Ama, deniz ve bahçeler sayesinde aç kalmazlar. Koyda, suların çekildiği zamanlarda, istiridye, yengeç ve çeşitli kabuklularla birlikte deniz börülcesi bulabiliyorlardı. Bir misina ve sopayla morina, levrek, turna ve iskorpit tutabiliyor, dalgalar da kışlık odunlarını sahile getiriyordu. Çiftçiler mahsullerini satamadıklarından, meyve ve sebzeyi tarlalarda çürümeye bırakıyorlardı. Yürüyüşe çıktıklarında, yanlarına aldıkları bir çuvala, bunlardan dolduruyorlardı. Evin bahçesinde de, patates, lahana, marul, pazı, turp, havuç ve soğan yetiştiriyorlardı.

Bir işi olmadığından, kendini sadece romanlar, hikâyeler ve denemeler yazmaya vermişti. Kâğıt alacak parayı bulamadığından, babasının bürosundaki eski defterlerin kullanılmamış sayfalarından her birine, yaklaşık bin kelime sığdıracak biçimde minik harflerle yazardı. Uçlarını iyice sivrilttiği kurşun kalemleriyle çalışıyordu. Dolmakalem ile yazmayı çok sevmesine karşın, bir dolmakalem alacak parası bile yoktur.

1929’da Altın Kupa, 1932’de Cennet Çayırları ve 1933’te Bilinmeyen Bir Tanrıya yayımlanmışlardı ama, bu kitâblardan ne kendisinin ne de yayıncılarının para kazandığı söylenemezdi. Altın Kupa'yı ‘Robert M. McBride & Company’ Borsa'nın çöküşünden iki hafta önce 1.537 adet basar. Fiyatı 2.5 dolardır. Ama, çoğu raflarda kalır.

‘Brewer, Warren & Putnam’ baskısı Cennet Çayırları yalnızca 650 adet, ‘Robert O. Ballou’ baskısı iki dolar fiyatlı Bilinmeyen Bir Tanrıya ise yalnızca 598 adet satmıştır. Bundan, "Kitâblarımı basmayı kabûl eden her yayıncı iflâs etti. Kitâbımı biri kabûl ediyor, ikincisi baskıya hazırlıyor, yayınlanması ancak üçüncüsüne nasip oluyordu. Ne var ki, kitâblarım hiç satmıyordu," diye yakınmıştır.

"BU KADAR PARA VAR MIYDI?"

1933’ün sonbaharında şansı birden döner. Al Midilli'yi The North American Review satın alır. O günleri anımsadığında,"Bana 90 dolar ödediler de, inanamadım. Dünyada bu kadar para var mıydı? Bu paranın getirdiği bolluk haftalar boyunca sürdü," diyecektir. Kenar Mahalle'nin telif ücretiyse bin doların üstüne çıkar, ‘Paramount’ şirketi de kitâbın sinema hakları için John'a 2.700 dolar veya 3.600 dolar öder. Hangisi olursa olsun, binlikler, ayda 25 dolar ile 50 dolar arasında bir parayla yaşamaya alışmış olan John Steinbeck'in aklının alacağı şey değildir.

Vaktiyle Köpeği Tillie'nin tedâvisi için 25 dolar bulamamış olan Steinbeck, kendisine ödenen bu paradan utanır, parayı hemen ihtiyâcı olanlara dağıtır. Çünkü, Tillie 25 dolar bulamadığı için öldükten sonra, Steinbeck için paranın artık hiçbir önemi kalmamıştır. Yaşamı boyunca da, yazdıklarından para kazanmayı, Tillie'nin ölümünden duyduğu vicdân azâbını satmak gibi gelecektir ona...

İlgili Haberler
Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN