Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Muş İl Kongresinde yaptığı konuşmada “Bazı iş adamlarının varlıklarını yurtdışına kaçırma gibi bir gayretleri olduğunu duyuyorum. Buna izin verilmeyecek, bu adımlar vatana ihanettir” demişti.
Oysa Merkez Bankası verileri ülkeden bir sermaye çıkış fazlalığı göstermiyordu. Belki de gelen sermaye o kadar fazlaydı ki, giden sermayenin varlığını hissettirmedi.
Bilemiyoruz...
Ama Türkiye son bir yıldır daha yapısal bir sorunu el altından tartışıyor. Bazı iddialara göre Türkiye’den orta sınıf göçü yaşanıyor.
Eğitim seviyesi yüksek...Dünyanın her yerinde iş bulabilecek ve belirli küçük varlığı olan iyi eğitimli beyin gücü yurtdışına çıkıyor.
Ne derece doğru? Bilmiyoruz...
Hatta yurtiçinde de bazı bölgesel göç hareketlerinin yaşandığı kahve köşelerinde konuşuluyor. Burada kahve köşesi deyimini ikili-üçlü gibi arkadaş sohbetleri olarak söylüyorum elbet.
Bu sözlerin doğru olup olmadığını da açıkçası şimdilik bilmiyoruz. Sadece bu yıl içinde açıklanacak verilerde göreceğiz.
***
TÜİK ‘Adrese Dayalı Nüfus’ sayılarını veriyor. Buna göre İstanbul’un nüfusu yüzde 1,00 artışla 2016 yılında 14.804.116 kişi olmuş. Lakin İstanbul’un nüfus artış hızı 2015 yılında %1,95’miş. Hatta bir önceki yıl (2014) ise %1,53 seviyesindeymiş.
Görüleceği üzere, İstanbul son üç yıl içerisinden en düşük nüfus artış hızına gerilemiş.
Ankara ise, nüfus artışında son üç yılda şu oranları yakalamış: 2014 yılı %2,08. 2015 yılı %2,34 ve 2016 yılı %1,44.
Anlaşıldığı üzere Ankara’da da nüfus artış hızında bir düşüş eğilimi görülüyor.
Gelelim İzmir’e..
2014 yılında %1,28 olan nüfus artış hızı 2015 yılında %1,35’e çıkıyor. Ama 2016 yılında bu oran da yeniden %1,32’ye geriliyor. Yine de son yıl küçük kayıp İstanbul ve Ankara’nın çok altında...
Ama dediğim gibi 2017 yılını bilmiyoruz. Bunu veriler geldiğinde göreceğiz. TÜİK’in açıkladığı nüfus projeksiyonuna göre İstanbul’un nüfusu 2016 yılında %1,72 artması gerekiyordu, ama adrese dayalı sayımda İstanbul’un nüfusu sadece %1,00 arttı.
İzmir için ise 2016 yılında %0,94 artış hesaplayan TÜİK, adrese dayalı sistemde nüfusun %1,32 arttığını açıklıyor. O nedenle gerçek rakamı yıllık nüfus verileri açıklandığında göreceğiz.
***
Ne oldu da 2017 yılında İzmir’de konut fiyatları İstanbul ve Ankara’nın üç katı civarında artış yaşadı?
Tabii ki sadece İzmir değil. İzmir ilk sırada ama yanında Muğla, Aydın, Denizli Bölgesi var. Balıkesir-Çanakkale var; Edirne, Kırklareli, Tekirdağ var. Hatta Bursa,Eskişehir, Balıkesir bölgeleri de var.
Ama benzer özellikteki Antalya bu iller arasında yer almıyor. İzmir’de 2017 Ocak-Ekim döneminde konut fiyatları %14,56 artarken, Antalya’nın da yer aldığı Burdur-Isparta Bölgesinde artış %7,68’de kalıyor. Bu oran %8,25 olan Türkiye ortalamasının da gerisinde.
GELİR YÜKSEK Mİ?
TÜİK bölgesel olarak yoksulluk sınırını açıklıyor. Aynı gelirle her yerde aynı geçim imkanı elde edilemiyor. Mesela İstanbul Türkiye’de aynı zamanda en zor geçinme bölgesidir.
2016 yılında Türkiye ortalaması 7 bin 116 lira olan yoksulluk sınırı, İstanbul için 9 bin 59 lira etmektedir.
Ege Bölgesi ise 7 bin 842 lira ile Türkiye ortalamasının biraz üzerinde olsa da,Doğu Marmara ve Batı Anadolu’nun altında yer almaktadır.
Ege Bölgesinde 2017 yılında yaşanan konut fiyat hareketlerinde gelirin de aynı bölgelerde normal dışı arttığı henüz görülmemektedir.
Nüfusun henüz çok artmadığı, hatta gelirin de henüz çok artmadığı İzmir gibi, Muğla-Aydın-Denizli gibi, Çanakkale-Balıkesir gibi illerde yaşanan konut fiyat artışlarının nedenini henüz göremiyoruz. Ama normal süreç dışı bir hareketlilik olduğu da çok net.
