Çin, ABD ile şimdilik askıya alınan ticaret savaşını önemli bir hasar yaşamadan atlatmış gözüküyor. Çin’in istatistik dairesi tarafından açıklanan rakamlara göre Çin’de bu yılın ilk yarısında yüzde 5.3’lük bir ekonomik büyüme yaşandı. Çin’in ABD’nin yüksek oranda gümrük vergilerine maruz kaldığı Nisan başı ile Haziran sonu dönemdeki büyüme oranı ise geçtiğimiz yılına göre çok az bir düşüş göstererek yüzde 5.2 oldu. Bu rakam geçtiğimiz yılın aynı döneminde yüzde 5.4’tü.
ABD’nin yaptırımları ve kısıtlamalarına rağmen katedilen bu büyüme, Çin’in ABD engellerine karşı şimdilik alternatifler bulabildiğini gösteriyor. ABD’ye olan ihracatı yüzde 10,9 gibi yüksek oranda azalan Çin’in Güney Asya ülkelerine olan ihracatı yüzde 13 artış gösterdi. Afrika’ya olan ihracat yüzde 21,6’lık bir artış gösterirken AB pazarına yapılan ihracat ta yüzde 6.6 oranında arttı. Bu artışın en önemli nedeni söz konusu pazarlarda oluşan talepten daha çok, bu ülkelere ihraç edilen ürünlerin etiklerinin değiştirilerek ABD’ye satılması. Çin böylece arka kapıdan da olsa ABD’ye yaptığı ihracatı sürdürdü.
Çin’in bu yılın ilk yarısında ABD yaptırımlarına ve kısıtlamalarına rağmen görece başarılı bir performans sergilemesinin birinci nedeni, ülke içinde verilen yüksek orandaki teşvikler. Çin hükümetin uyguladığı teşvik programlarına göre, elektronik aletler ve otomobillerin satışı hem teşvik primleri hem de vergi avantajları ile destekleniyor. Uzmanlar bu teşviklerin olmaması durumunda Çin ekonomisinin büyük bir sarsıntı geçireceğini söylüyor.
***
Çin ekonomisi açısından bir başka büyük tehdit ise Mayıs ayın itibarıyla ABD ile yapılan 90 günlük ticari ateşkesin akıbeti. Hem bu geçici ateşkes, hem de tüketiciler için verilen teşviklerin ekonomik olarak telafi edilemeyecek düzeylere gelmesi gerçeği Çin hükümetinin önündeki en büyük risk. Uzmanlar bu yılın ikinci yarısında ilk yarıda elde edilen büyümenin sağlanmasının mümkün olamayacağından hareket ediyor. Yani Çin’in ekonomisi de büyüyor sorunları da.
Çin ekonomisi yapısal olarak da önemli problemlerle boğuşuyor. Çinli üreticilerin elinde talep fazlası ürünler bulunuyor ve bu durum üreticiler arasında yoğun bir rekabete neden oluyor. Hükümet bu ağır rekabetin önüne geçmek için şirketlere yönelik yaptırımları arttırdı.
Trump’ın Çin’e karşı uygulamak istediği ekonomik yaptırımların kalıcı olma ihtimalinin çok düşük olduğuna yönelik en önemli gelişmelerden birisi ise ABD’nin bilgisayar çiplerine yönelik yaptığı kısıtlamaları kaldırmaya başlaması. Ünlü çip üreticisi Nvidia tarafından yapılan açıklamaya göre ABD, Çin’e ihraç edilmesini daha önce yasakladığı H20 çiplerinin satışına izin verdi. ABD daha önce Nividia’nın Çin pazarı için özel olarak ürettiği ve modern yapay zeka sistemlerinde kullanılan H20 çiplerinin ihracını yasaklamıştı. İhraç yasağı nedeniyle Nivida yaklaşık 5.5 milyar dolarlık bir zarar ettiğini açıklamıştı.
***
Nivida başkanı Jensen Huang ihraç yasağı için verdiği yoğun mücadeleyle tanınıyor. Geçtiğimiz hafta Trump’la görüşerek yasağı kaldırmayı başaran Huang daha önce yapığı açıklamalarda ihraç kontrolü sisteminin başarısızlığa mahkum olduğunu söylemişti. Trump, uyguladığı çip ihraç yasağı ile Çin’in askeri alandaki gelişmeleri engellemeye çalışıyor ancak bu yasak Çin’i, ithalata bağımlı olmadan çip teknolojilerini geliştirmeye zorlamak gibi bir netice de doğuruyor.
Huang, H20 çiplerinin yanında modern fabrikalarda ürünlerin dijital ikizlerini oluşturmaya yarayan RTW pro isimli yeni bir çipin Çin’e ihraç edilmesi içinde izin aldıklarını açıkladı.
Çin, ABD ile özellikle çip teknolojilerinde, orta vadede kapatılması mümkün olmayan bir rekabet içinde. Çin’in üretim için ihtiyaç duyulan ABD çiplerini tehlikeye sokmamak adına Ansys’nin satılmasına onay vermek zorunda kalmış olması yüksek ihtimal. ABD’nin gücü de bu tür bağımlılıklardan geliyor.
