Yapay zekanın günlük hayatta çok daha etkin şekilde kullanılmasına yönelik en büyük aşama, kuantum teknolojileri ile sağlanacak. Olağanüstü hız, işlem ve güvenlik kabiliyetine sahip kuantum teknolojileri henüz günlük hayatta kullanılacak olgunluğa ulaşmadı. Ancak araştırma ve geliştirme için bu yıl harcanan on milyarlarca dolar büyük bir dijital dalganın arefesinde olduğumuzun işaretçisi.
Global piyasalarda kuantum teknolojilerine yönelik bir yatırım patlaması yaşanıyor. Kuantum teknolojileri için ki, bu büyük oranda araştırma geliştirme projelerini kapsıyor, bu yıl içinde yapılacak yatırımların toplamı geçtiğimiz yıllara göre 5 kat artış kaydetti.
Ünlü danışmanlık şirketi Mc Kinsey’in tahminlerine göre kuantum teknolojilerinde dönüşüm yılı olarak nitelendirilen 2025 yılında 10 milyar dolarlık yeni yatırım gelecek. Bu rakam geçtiğimiz yıl 2 milyar dolar ve bir önceki yıl ise sadece 1 milyar dolardı. Yatırımların bu hızla devam etmesi halinde tıpkı yapay zekada kaydedilen ilerlemelere benzer bir sıçramanın kuantum teknolojilerinde de yaşanması bekleniyor. Sektördeki hareketlilik tıpkı 2010’lı yıllarda Google, Microsoft ve Nvidia’nın yapay zekaya alanında yaptıkları yatırımlar sonucunda katedilen mesafeye benzer bir yoğunluk gösteriyor.
***
Mc Kinsey’in yeni açıkladığı rapora göre kuantum teknolojilerinin üç ana ayağı olan Kuantum Hesaplama (Quantum Computing), Kuantum Haberleşme (Quantum Kommunikation) ve Kuantum Algılayıcılar (Quantum Sensing) alanlarındaki yatırımların oranı 2035 yılına kadar 100 milyar dolara ulaşacak. Gelecek on yılda varılması beklenen bu devasa büyümenin kırılma noktası olarak 2025 yılında yapılan yatırımlar gösteriliyor.
Yeni yatırımlarda dikkat çeken önemli noktalardan birisi de pratik kullanıma yönelik bilgisayar, çip ya da sistemlerin sayısındaki ciddi artış. Bu yeni trend, kuantum teknolojilerinde yapay zeka benzeri bir sıçramanın yaşanmasına yönelik en önemli göstergelerden birisi. Zaten kuantum teknolojilerin günlük kullanıma hazır hale gelmesi demek, bugün dahi hayranlıkla izlediğimiz dijital gelişmelerin akıl almaz boyutlarda hızlanması, verimli ve güvenli hale gelmesi anlamına da geliyor.
Google, Amazon, Microsoft ve Çin şirketi Tencent gibi teknoloji devlerinin yanında yüzlerce şirket, kuantum teknolojileri için milyarlarca dolara varan yatırımlar yapıyor. Ancak dünya genelinde yapılan araştırma ve geliştirme yatırımların yüzde 70’i kamu kaynaklarından finanse ediliyor. En yüksek kamu teşviği veren ülkelerin başında ise ABD, Çin ve Almanya geliyor. Almanya’da gelecek yıl için 4 milyar euro teşvik verilecek ve Almanya özellikle kuantum bilgisayarları üretimi konusunda dünyanın en önemli ülkelerinden birisi haline gelmiş durumda.
***
Almanya ve AB dijitalleşmenin diğer alanlarında ıskaladıkları öncülük rolünü kuantum teknolojilerinde telafi edeceğe benziyor. AB, Çin ve ABD on milyarlarca dolarlık teşvik ya da özel girişimlere global rekabette pay almaya çalışırken Japonya da bu yarışta en ön sırada olmak için büyük bir çaba sarf ediyor.
Japonya’da bu yıl için 6,2 milyar euroluk bir teşvik verilecek. Bu bütçe ile eni bir kuantum bilgisayar ve yüksek teknolojik çip geliştirme hedefleniyor. Kuantum teknolojileri ve çip üretiminde büyük hedefleri olan Japonya çip teknolojileri konusunda global rakiplerini kısa süre içerisinde yakalamanın peşinde. Japonya Tokyo Elecktron, Renesans ve Repadus gibi global şirketler ve toplam 60 milyar euroluk devlet teşvikiyle, çip teknolojilerinde öncü ülke olan Tayvan ve Güney Kore’yi 2030 yılında yakalamayı hedefliyor.
Kuantum teknolojilerinin günlük hayatta kullanabilir hale gelmesi bu teknolojinin yüksek işlem hızına refakat edebilecek yapay zeka çiplerine bağlı. Japonya her iki alanda da geçtiğimiz yıllarda dünyayı kendisine hayran bıraktığı teknolojik üstünlüğü yeniden yakalamanın peşinde.
Önümüzdeki on yıl muhtemelen bugünden tahmin edemeyeceğimiz ya da algılamada güçlük çektiğimiz teknolojik gelişmelerle geçecek. Kuantum teknolojileri pazara hazır hale geldiği gün bugün hayranlıkla izlediğimiz teknolojik ürün ve hizmetler tarih olacak.
