Dünyanın teknoloji üssü Silikon Vadisi kendisini, yeni teknolojiler geliştirmenin yanında toplumsal hedef ve ilkeleri olan bir merkez olarak konumlandırıyordu. Silikon Vadisi’nin bütün önemli şirketleri ve çalışanları yeni teknolojilerin yanında insanlığın refahını arttırmak, doğru (ahlaki) hedeflere hizmet etmek, insanlar arasında bağ kurmak , barışçı ve eşitlikçi davranmak gibi değerleri savunmanın özgüvenini yaşıyordu.
Ancak bu özgüven artık yerini itirazsız bir teslimiyete bıraktı. Silikon Vadisi’nin son birkaç yılda ABD savunması için artan şekilde hizmet vermeye başlamasıyla söz konusu barışçıl ve sivil imaj neredeyse yok olmak üzere. Silikon Vadisi’nin devlerinden Meta, silah şirketi Anduril’le işbirliği yaptığını açıkladı. Bu ortaklıktan özel yazılım ve sensörlerle donatılmış kask ve gözlükler üretilerek askerlerin duyma ve görme kabiliyetleri geliştirilecek. Andurik, Palmek Luckey isimli 33 yaşındaki genç bir girişimcinin kurduğu ve Silikon Vadisi’ndeki yatırımcılar tarafından finanse edilen bir şirket. Şirket Yapay Zeka temelli silah ve dronlar üretiyor.
Silikon Vadisi’ni yakından izleyen gözlemciler için bu kültürel bir dönüşüm. Yine sektörün en alternatif ve kamu yararı gözeten şirketlerinden birisi olarak ün yapan Open AI, ABD Savunma Bakanlığı’nın idari süreçlerini optimize etmek ve siber güvenliğini geliştirmek üzere önemli bir kamu ihalesi aldı.
***
Silikon Vadisi’nin en hümanist şirketi olarak ün yapan Google da yüzlerce milyar dolarlık silahlanma pazarından pay almak için tüzüğünden Yapay Zekanın silahlanma için kullanılmasın kısıtlayan maddelerini sildi. Google, ‘‘Kesin ya da muhtemelen zarar verecek teknolojilerin geliştirilmesini ‘‘yasaklayan bu maddenin kaldırılmasından sonra dünyanın en büyük silah şirketti Lockheed Martin’e yazılım katkısı sunacak.
Silicon Valley Defense Group isminde hem geleneksek silah üretim şirketleri hem de Microsofot ve Amazon’a bağlı AWS’nin iştirakiyle kurulan oluşum, ABD askeriyesini yeniden yapılandırmak gibi iddialı bir hedefle kuruldu. Yani Silikon Vadisi silahlanmaya hizmet etmeyi değil, silahlanmayı yeniden yapılandıracak bir dönüşümü hedefine koymuş durumda.
Bu yeni dönemin en önemli öncüllerinden birisi de Alman kökenli Peter Thiel. PayPal’ın kurucusu olarak ünlenen Thiel, Palantir adındaki askeri kontrol ve veri analizi şirketinin kurucularından. Palantir hem ABD askeriyesi hem de haber alma teşkilatları ile birlikte çalışıyor. Thiel, Silikon Vadisi’nde silahlanmayla ilgili start up girişimlere de çok önemli finansal destek sağlıyor.
***
Daha önce askeri yatırımlar hem kamuoyunda hem de şirketlerin çalışanları arasında büyük tepkilere yol açıyor ve internet devleri de bu girişimlerden kaçınıyordu. Ancak son birkaç yıldır bu tepkiler artık yok ve Silikon Vadisi’ndeki ekonomik yaklaşım tamamen değişti. İnternet devleri çalışanlarına birincil hedefin para kazanmak olduğu düşüncesini işliyor ve bunu talep ediyor. Artık kamuoyuna aktarılan itirazlar işten çıkarmalarla cezalandırılıyor. Demokratik ve barışçıl gelecek idealinin sadece yenilikçi teknolojilerle değil askeri gücün tesis edilmesiyle mümkün olacağı fikri işleniyor. Bu kültür değişimi de itirazsız şekilde kabul görmüş halde. Yani yıllar içinde gelişmiş inovatif, barışçıl ve eşitlikçi girişimcilik anlayışı yerini amansız kapitalist rekabet düşüncesine terk etmiş durumda.
Silikon Vadisi askeri alandaki yatırımları en önemli yeni gelir kapısı olarak görüyor. 2021’den bugüne toplam 130 milyar dolarlık risk sermayesi silahlanma projelerine yatırıldı. Bu girişimlerin yönetici kadrolarına da daha önce askeriye ya da savunma bakanlığında görev yapmış üst düzey bürokrat ya da subaylar getiriliyor.
Sektörün yatırımcılara trilyon dolarları bulacak yeni bir gelir kapısı araladığının en bariz örneklerinden birisi de Elon Musk tarafından kurulan Space X. Amerikan ordusu ve istihbaratı bu şirkete bağımlı halde. Trump’ın Elon Musk’la kavgalı olması da pek fazla bir şey değiştirmiyor. Space X, ABD’nin uzayda faaliyet göstermek üzere kurulan birimi Space Force ile 82 milyon dolarlı bir anlaşma yaptı.
Silikon Vadisi’nden daha önce ABD’yi dijital teknolojilerde öncü ülke haline getirin sayısız yenilik çıktı. Silikon Vadisi şimdi aynı heyecanla askeri alanda da ABD’yi öncü ülke konumuna getirecek yeniliklerin peşinde. Silikon Vadisi’nin kuruluş ve yükselişi askeriye için geliştirilen teknolojilerin sivil hayatta da kullanılmasıyla başlamıştı. Şimdi tam tersi bir trend var ve bu kez sivil kullanım için öngörülen hizmet ve ürünler askeri amaçlar için kullanılmaya başlandı.
