Mustafa Çağrıcı
Eleştiri bizi ‘orta bir yerde’ buluşturmalı
RAMAZAN YAZILARIDoğru eleştiri bilgi ve fikirleri rafine eder. Dindarlarıyla, laikleriyle birbirine yumruk sıkan bir toplum, gerçekte ‘toplum’...
Mutfaklarda yangın varken dindarlar nefsini hesaba çekmeli
RAMAZAN YAZILARIMillet olarak aramızda çok derin çatlaklar oluştu ve bunun şimdiki sorumluları da tarafların okumuşları, aydınlarıdır. Sonuçta...
İsrafın bariyeri ‘az çoktur’ felsefesi
RAMAZAN YAZILARIErich Fromm’a göre Batılar, 18. yüzyıldan itibaren insanoğluna yeni bir ‘gelişme dini’ verdiler. İnsanlara ‘sınırsız...
‘İnsanın ancak çalışmasının karşılığı vardır’
RAMAZAN YAZILARIKur’ân-ı Kerîm, İncil’deki İsa gibi “Nen varsa dağıt ve gel benim ardımca yürü” demez. Bilakis dünya malını ‘Allah’ın...
‘Müslüman bir toplum’ tanımına ne kadar uyuyoruz?
RAMAZAN YAZILARIMâtürîdî’ye göre Müslüman toplumun niteliği olarak zikredilen vasat ümmet, ‘aşırılıklardan korunarak inancında, ahlâkında,...
‘Vasat ümmet’in limiti adalet ilkesi
RAMAZAN YAZILARIAhlaka uygun gibi görünen bir eylem adaleti ihlal edici mahiyette olabilir. Günümüzde bunun saldırgan bir ülkeye silah yardımı...
Zalim devlet Müslüman da olsa yaşamaz
RAMAZAN YAZILARIAdalet ahlâkî, siyasi ve hukuki bir kavramdır. İslamî literatürde Kur’an’dan ve hadislerden başlamak üzere, adaletin önemini...
Zekât sevginin eyleme dönüşmüş halidir
RAMAZAN YAZILARIZekât İslâm’a mahsus bir ibadettir. Bütün dinlerde yardımlaşma teşvik edilmiştir; ancak sadece bizim dinimizde zekât denilen...
Sosyal dayanışmacı din olarak İslam
RAMAZAN YAZILARIİslam dininde, sefalet ve açlık üreten derin ekonomik eşitsizlikler, kesinlikle ortadan kaldırılması gereke bir zulümdür. Buna...
Allah inancının doğru yolu Kur’an’da
RAMAZAN YAZILARIKur’ân-ı Kerîm’in yüzlerce ayeti insan zihninin kavramasına uygun ifadelerle Allah’ı anlatır, tanıtır. O’nun varlığına,...
Kur’an’da sosyal ahlâk ve evrensel adalet
RAMAZAN YAZILARIKur’an ve Sünnetten beslenen eski kaynaklarda da belirtildiği üzere, hukuk-ı âdemînin yani insan haklarının en uygun şekilde...
Günümüzdeki sevgisizlik sorununun çaresi ‘küresel rahmet’
RAMAZAN YAZILARIEndülüslü âlim İbn Hazm (ö.m. 1058), “İnsanın insandan çektiği acıları insan yırtıcı hayvanlardan çekmemiştir” der....
Akrabalık ilişkilerinin temeli insanî ve ahlâkî değerler olmalı
RAMAZAN YAZILARIİslâm’da asabiyet geleneği, dolayısıyla ırkçılık kesin biçimde reddedilmiş; akrabalık ilişkileri ırkçı temeller yerine...
Zalim ekonomik yapıyla mücadele İslam’ın gereğidir
RAMAZAN YAZILARIMüslüman dünya olarak hukuksuzluktan ekonomik adaletsizliğe kadar devasa insanî sorunların içinde debelenip duruyoruz. Bir riba-faiz...
Oruç yoksulları hatırlatan ibadet
RAMAZAN YAZILARIİnsanoğlunun, sahip olduğu maddi imkânların üzerine oturması ve ömrünü onu başkalarından kıskanıp koruyarak geçirmesi ilkel...
İnsaniyetsiz İslâmiyet olamaz
RAMAZAN YAZILARIKur’an ayetlerinin ve “Peygamberimizin Kur’an’dan ilham alarak edindiği hayat ilkeleri” demek olan Sünnet’in oluşturduğu...
İhmalimizi telafi etme iradesi kazanmalıyız
RAMAZAN YAZILARISon yıllarda dünyamızda küresel düzeyde yaşanan korkutucu gelişmeler göstermiştir ki insanoğlunun doymak bilmeyen tutkuları...
Oruç tutmanın iki mükâfatı
RAMAZAN YAZILARIİmam Gazâlî, prensip olarak ahirette şefaat edileceğini kabul etmekle birlikte, bunun için bireysel olarak kendimizi şefaate layık...
Camideki vaazda ötekileştirici dilden sakınmalı
RAMAZAN YAZILARIKültürümüzde din adamlarına hademe-i hayrât yani ‘hayrın hizmetkârları’ denilmiş. Bu kutlu misyonumuzu Ramazan ayında daha...
Sahte dindarlara değil samimi olanlara bakalım
RAMAZAN YAZILARIDinimizi ve dindarımızı mahcup eden sözde dindarlarımız var; bu doğru. Ama her iyinin sahtesi olur. İbadet ve iyilikleri ellerinden...
Hz. Peygamber ibadette riyaya ‘küçük şirk’ demiştir
RAMAZAN YAZILARIHz. Peygamber, Cenâb-ı Hakk’ın şöyle buyurduğunu bildirmiştir: “Oruç benim içindir ve onun karşılığını da ben vereceğim.”...
Rabbimizden felaketlerden esirgenmeyi dileyelim
RAMAZAN YAZILARIKamerî 1444 / Miladi 2023 yılı Ramazan ayı boyunca bu köşede sizlerle beraber olacağız inşaallah. Bu mübarek ayın KARAR okuyucularına,...
Tasavvuf ve ahlak
Tarih bize ‘ahlak’sız ‘ahkâm’ın, yani ahlak olmadan hukukun başarılı olamayacağını gösterdi, şimdi de görüyoruz. Çünkü bireysel...
Bilim-başarı-saygınlık-deprem
Eski çağlarda devletler ve liderler güçlerini savaşarak gösterdikleri için, içte ve dışta saygınlıklarını da askerî savaşlardaki başarıları...
Kötü tecrübeler-yeni ümitler
1979’da Ayetullah Humeynî’nin M. Rıza Pehlevî liderliğindeki monarşiyi yıktığı sıralarda herkes mutlu ve umutluydu. Özellikle mutedil samimi...
Hâlâ ‘tatil’deyiz
İşimizi Allah’a havale ettik; çünkü biz “tatil”deyiz. İran asıllı düşünür merhum Daryus Şâyegân, “Onlar (gelişmiş ülkeler) gibi...
Deprem-kader ilişkisi
Kader kelimesinin sözlük anlamı “ölçü”dür; Kur’an’da da bu anlamda geçer. Buna göre kavram, bilimsel yönden olduğu gibi itikadî yönden...
İşimizi ne kadar yapıyoruz?
Geçen haftaki yazımda İsveç’te yaşanan Kur’ân-ı Kerîm yakma olayına ve bu işin kültürel arka planına değinmiştim. Aslında Batı toplumlarında...
Kur’an yakmanın arka dünyası
Bir cümleyle belirteyim ki, İsveç’teki Kur’an yakma olayı, bir iğrençlik gördüğünüzde yüzünüzü öbür tarafa çevirdiğiniz, protesto...
Çağdaş küresel sorunlar ve Kur’an
Hepimizin gördüğü gibi bilhassa son iki yüzyıldan beri İslâm dünyası olarak halimiz hiç iç açıcı değil. Hep bildiğimiz ama çoğumuzun...
Vicdan ve tövbe
Hepimiz insanız; insan olmanın kaçınılmaz sonuçlarından biri de –Hz. Peygamber’in belirttiği gibi- hata yapmamız, günah işlememizdir. En...
Kültür tarihimize nasıl bakalım?
Yazılarımda İslam’ın teorik ilkelerinden bahsettiğimde bazı dostlar, “Siz öyle diyorsunuz ama eski uygulamalara dair bilgiler yazdıklarınızın...
Adalete dair
Kaynaklarımızdaki zengin bilgilerden çıkan sonuca göre insanî düzlemde adalet, “bireylerin ve toplumların ruhunda ve alışkanlıklarında ahlâkî...
Kul hakkı
Önce iki hususa dikkat çekmem gerekiyor:1. “Kul hakkı” son zamanlarda en çok konuşulan konulardandır. Bir konu toplumda çok konuşuluyorsa orada...
Dostane bir müzakere
Entelektüel donanımına ve zarafetine saygı duyduğum bir fikir insanımızla hoş bir tartışmamız, daha doğrusu müzakeremiz oldu. Elbette hayli...
‘Çocuk yaştakileri evlendirme’ fetvası
Öncelikle bilelim ki, çocuk yaştakilerin evlendirilmesinin meşruluğuna dair hiçbir dinî kanıt yoktur. Hz. Aişe hakkındaki sahihliği şüpheli...
Kültürümüzde inanç ve akıl
Geçen hafta yazacaktım, yerim kalmadı. Bazı arkadaşlar Gazâlî hakkında yazdıklarımı yanlış anlamışlar. Ben üstadı filozofları eleştirdi...
Zaruri bir cevap yerine
Son yazılarımdan dolayı eski bir arkadaşım epeyce gürültü koparmış. Bir dostum da –sağ olsun- bu eleştirileri bana iletti. Arkadaşlığımız...
Kültürümüzde akıl ve bilim karşıtlığı
İster bireysel ister toplumsal düzeyde olsun, bugünün sorunlarını aşmanın birinci şartı, hangi sebeplerin bizi buralara getirdiğini bilmektir....
Zâhirî-Selefîlerin re’y (akıl-fikir) karşıtlığı
Geçen haftaki yazımda hicrî II. yüzyıl başlarında ortaya çıkan, Vehhâbî-Selefî zihniyetten de beslenerek gücünü ve etkisini günümüze...
'Zâhirî ve Selefî din yorumu'
Herkese selamlar. Beş haftalık zaruri bir ayrılıktan sonra yine birlikteyiz.Başlığımız, KURAMER’in 2019’da yayımladığı sempozyum kitabının...
‘Ruhsuz kalmış iki dünya’
Çağımızın sekülerizminde ahlak, en fazla “Sen bana – ben sana…” şeklinde karşılıklı bir kâr-zarar ilişkisi olarak görülmekte ve...
Ana sorunumuz: ‘Maarif davamız’
Birkaç gün önce Prof. Dr. İsmail Erünsal’ın Osmanlı Kültür Tarihinin Bilinmeyenleri adlı eserinin 2. baskısına eklediği “Tereke Kayıtlarına...
Sudanlı bir fikir hürriyeti şehidi
Tarihî tecrübeler, yönetimlerin, adalet ve hakkaniyete uygun işler yaptıklarından emin oldukları ve bu sayede toplumlarının güvenini kazandıkları...
Kur’ân-ı Kerim’de sevgi
Kur’an’da “sevgi” anlamını içeren üç kavram var: Muhabbet, meveddet, rahmet. Kur’an’da Allah’ın insana sevgisi her üç kavramla da...
Maḳāsıdî din yorumu neden başarılı olamadı?
Maḳāsıdî din ve Kur’an yorumuna göre: (1) Dinî metin, doğal olarak bir tarihsel, sosyolojik ve kültürel gerçeklik ortamında oluşur. (2)...
Mâverdi’nin ahlak yasaları
Bugün Mâverdî’nin Edebü’d-dünyâ ve’d-dîn (Din ve Dünya İçin Ahlak Yasaları) adlı eserinden seçtiklerimin son kısmını sizlerle paylaşacağım.DOSTLUK-DÜŞMANLIĞA...
Mâverdî’den hayat dersleri
Mâverdî’nin (ö. 450/1058) Edebu’d-dünyâ ve’d-dîn (Din ve Dünya İçin Ahlak Yasaları) adlı eserden yaptığımız seçkiye devam edelim:Cömertlik...
