Türkiye Diyanet Vakfı’nın çıkardığı İslâm Ansiklopedisi’nde İslâm Düşüncesi ve Ahlâk İlim Heyeti Başkanı, yazar ve redaktör olarak 32 yıl görev yaptı. 2003’ten itibaren 8 yıl süreyleİstanbul Müftülüğü görevini yürüttü.
2012’de M.Ü. İlâhiyat Fakültesi’nden erken emekli olan Çağrıcı, İstanbul 29 Mayıs Üniv.Kur’an Araştırmaları Merkezi’nde (KURAMER) bilimsel çalışmalarını sürdürmektedir.Çağrıcı’nın telif ve çeviri olarak çok sayıda bilimsel çalışması vardır.
Dindarlığın yanlışı - doğrusu
15 yıl önce bir gazetede yayımlanan mülâkatımda “İslam dünyası rasyonel düşünen insan yetiştirdiği andan itibaren eğrinin ucu yukarı...
Dinde dünya işleri
Gözlemler, az gelişmiş toplumların başlıca özelliklerinden birinin, o toplumlarda başka insanların veya devletin sırtından geçinmenin bir kültür...
Günümüz Türkiye'sinde dindarlık-ahlâk ilişkisi
Öncelikle belirtmem gerekir ki, ülkemizde dinini samimiyetle yaşayan, dinî vecibelerini yerine getirmeye çalışan çok büyük bir kitle var. Kur’ân-ı...
Bizde ideolojilerin çatışma alanı: Eğitim
Ülkemizde “Cenazelerimizin namazını kıldıracak adamlar bulunamaz olduk” tarzı şikâyetlerin vicdanları titrettiği bir dönemde İmam-Hatip...
Hz. Peygamber’den Yöneticilere ve hâkimlere adalet mesajları
Aşağıdaki hadisleri, geçen pazartesi günü basından okuduğum şu haber üzerine derledim:“Dünya Adalet Projesi (World Justice Project - WJP)...
Kur’an’da yoksullukla mücadele
İnsanoğlunun en büyük ihtiyacı ‘geçim’ ve ‘güvenlik’tir. Aziz Kur’an’da, özellikle de Mekke’de inen ayetlerde –şirk ve inkâr...
“Bütün insanlar birbirinin erkek ve kız kardeşleridir”
Kur’ân-ı Kerîm’de Müslümanlarla ilişkiler bakımından Müslüman olmayanlar hakkında kardeş kelimesi geçmez. Gayrı müslimler genellikle...
Okunması gereken yeni bir kitap
KURAMER (İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Kur’an Araştırmaları Merkezi) yeni bir kitap çıkardı: İslam Düşünce Tarihine Kritik Bir Bakış...
Kur’an öğretisinde doğruluk, dürüstlük ve güvenilirlik
İslam akaidinde peygamberlerin taşımaları gereken beş özellikten ikisi “sıdk” ve “emanet” sıfatıdır (diğerleri: ismet [günahsızlık],...
“Sultan Allah’ın gölgesidir” rivayetinin düşündürdükleri
İletişim, ulaşım, ekonomi gibi alanlarda global köy haline gelen dünyamızda artık bu köyün her köşesinde olup bitenlerden haberimiz oluyor....
Neden ve nasıl değişim?
İslam’ın ortaya çıktığı 7. yüzyıldan başlamak üzere, Müslüman dünya ve sonraları Osmanlı, inişli-çıkışlı da olsa, parlak bir dönem...
Kader ve özgürlük
Özgürlüğün imkânı felsefî bir mesele, insanın sorumlu tutulduğu eylemlerinde özgür olduğunu hissetmesi ise psikolojik bir olgudur. Dinde ‘Allah’ın...
Müslüman dünyada tasavvufun ahlaka etkisi
Baştan ifade edeyim ki, –önceki bir yazımda da belirttiğim gibi– tasavvuf, Kur’an ve Sünnet’in bütün inananlarından istediği, kültürümüzde...
Dinamik dindarlık
Çoğumuz, ‘imanın şartları’ dediğimiz inanç ilkelerini kabul eden, ibadetlerini iyi kötü yerine getiren ve kimseye zararı ziyanı dokunmayan...
“Ya hayırlı konuş ya da sus”
Yerine göre konuşmanın mı susmanın mı doğru olduğunun ölçüsünü Hz. Peygamber “Ya hayırlı konuş ya da sus” buyurarak özetle vermiştir....
‘Kirli Eller’
"Kirli eller” kavramı Batı’da ortaya çıktı; daha çok siyaset alanında kullanılan bir deyimdir. Siyaset ve siyasetçi üzerine Batı’daki...
“Kaç Müslümanlardan, sığın İslam’a”
Pakistan’ın şair filozofu Muhammed İkbal’e nispet edilen başlıktaki söz acı da olsa gerçeği dile getirmektedir. “İslâm” ile “Müslümanlık”...
Çağdaşlaşma ve ideolojik din
Müslüman dünyada çağdaşlaşma denilince akla Hıristiyan Batı dünyası da gelir. Çünkü iki dünyanın ilişkileri Hz. Peygamber’in İskenderiye...
Kur’an’ı anlamada yanlışlarımız ve sonuçları
Bir önceki yazımda, ‘din’in amacının “celb-i menfaat, def’-i mazarrat/mefsedet” şeklinde formüle edildiğini, Allah ihtiyaçtan münezzeh...
Kur’an’ı doğru anlamada insanı ve ahlâkı önceleyen bazı yöntemler
Meşhur tanımda ‘din’in, insanların dünya ve ahiretlerini mutlu kılmayı amaçladığına dikkat çekilir. Eski kaynaklarda dinin bu amacı kısaca...
Kur’an’ı lafızcı ve parçacı anlama, bunun günümüze yansımaları
Din âlimlerimizin baskın kesimi, mezheplerin teşekkül etmeye başladığı hicrî üçüncü yüzyıldan itibaren Kur’an’ı, görünüşte dinî...
Orman yangınları: Kusurlarımız, sorumluluklarımız
Ülkemizde yaz sıcaklarının başlamasıyla orman yangınları da başladı. Küçük bir hata veya ihmal telafi edilemez kayıplara yol açabiliyor....
Ehlü’l-hal ve’l-akd: Teori ve Pratik
Kur’ân-ı Kerîm siyasal bir yönetim şeklinden bahsetmez; toplumda salâh (barış ve güvenlik), adalet ve hakkaniyetin hâkim olması; haksızlık,...
Bizde sorgulama ve eleştiri kültürü
Tüm tecrübeler gösteriyor ki, insanlığın bu dünyadaki nihai amacı erdemli, huzurlu ve mutlu olarak yaşamaları ve onlara bu hayatı sağlayacak...
İyiliğin yanında, kötülüğün karşısında olma ilkesi
İslâm toplumlarında ahlâkî sorumluluk şuurunun meydana gelmesini sağlamayı amaçlayan Kur’ân-ı Kerîm’in iyiliğin yanında, kötülüğün...
Hadislerde dalkavukluk yapanlar – yaptıranlar
Şark toplumlarında gök kubbenin altında hâlâ değişen bir şey yok. Önemli konularda, mesela siyasette, hukukta, ekonomide, eğitimde… şekiller...
Kurbanın anlamı, kurban kesmenin hükmü
Peygamberimizin deyimiyle bayramın gölgesine girdik. Okurlarımın kurban bayramını tebrik ediyorum. Âlem-i İslâm’ın ağır sorunlar yaşadığı...
Adalet-Eşitlik ilişkisi
Ne kadar gerçek bilmiyorum ama son zamanlarda yönetim ve yargı kurumlarının siyasal mensubiyetlere göre ayırımcılık yaptığına dair yaygın...
Kur’an’a göre Allah’ın sevmedikleri
Geçen haftaki yazımda Kur’ân-ı Kerîm’de “Allah şunları sever” – “Allah şunları sevmez” şeklinde bazı ifade kalıplarının geçtiğini...
Kur’an’a göre Allah’ın sevdikleri
Kur’ân-ı Kerîm’de “Allah şunları sever” – “Allah şunları sevmez” şeklinde bazı ifade kalıpları geçer. Bunlarda Allah’ın sevdiği...
Kur’an’ın ahlaka verdiği öneme dair birkaç not
İslâmî öğretinin ana kaynağı Kur’ân-ı Kerîm’dir; dinimizle ilgili her konuda ölçü alacağımız ilk kaynak Kur’an’dır; ahlak da buna...
Bir adalet ve özgürlük şehidi: Şamlı Gaylân
İslam dünyasında dinî değerler ilk defa (Hz. Peygamber’den vefatından yaklaşık 30 yıl sonra kurulan) Emevî devleti zamanında veya biraz öncesinde...
Adaletin İslâmî felsefesine bir örnek
Görebildiğim kadarıyla klasik Müslüman ulema arasında hem Kur’an ve hadislerden hem de zamanının ilmî ve felsefî birikiminden yararlanarak...
Bu iki kamburumuz devam ettikçe belimiz doğrulmaz
Kamburlarımızdan biri sorgulama ve eleştiri kültüründen yoksunluğumuzdur. İnsanlığın nihai amacı erdemli, huzurlu ve mutlu olarak yaşamaları...
Kaderle İlgili Bazı ‘Hadisler’in Kur’an’la Uyumsuzluğu
Rivayet edilir ki, Hz. Ali ile Muaviye arasında 37 (657) yılında vuku bulan Sıffîn savaşından dönüş sırasında, yaşlı bir zatın savaş-kader...
Kur’an’ın iyi toplum- iyi yönetim vizyonu
Yeryüzünde/ülkede barış ve huzur sağlanmışken orada karışıklık çıkarmayın” (A‘râf 7/56, 85).“İnanıp iyi ve düzgün işler (sâlihât)...
Buruk geçirdiğimiz Ramazan ayına veda
İsrail’in Gazze’de 1,5 yıldır uyguladığı soykırım nedeniyle bu yılki Ramazan’ı buruk geçirdik. Bir de ülkemizdeki şu son gelişmeler…...
Bu kopuş ne İslâmi ne de insanî...
Ramazan ayının son günlerinde yaşananlara bakınca “Hesaba çekilmeden önce kendinizi hesaba çekiniz” nebevî öğüdüne kulak vermeye her zamankinden...
Duanın ardından bize düşen umudumuzu diri tutmaktır
Kur’an’ın indiği zaman diliminin çok yüksek bir değeri, şerefi, fazileti olduğunda kuşku yoktur. Keza böyle bir zamanda en derin içtenlikle...
Bireysel ve toplumsal ayrımcılık ‘fıtrat’tan sapmadır
Allah insanlık âleminin, bir bedenin organları gibi veya bir ailenin üyeleri gibi birbirlerine yakın olmalarını, birbirinin dertlerini dert edinmelerini...
Kul hakkını önlemek devletin de sorumluluğu
İslam kaynaklarında kul haklarına riayet etmek adalet, doğruluk ve dürüstlük gibi erdemlerin gereği olarak görülür. Bu kaynaklarda günümüzdeki...
Müslüman Toplumlarda Bir Zihniyet Sorunu: ‘Terk-i Dünya’
Hz. Peygamber, ‘kesb-i tayyib’ (temiz kazanç) deyimiyle helal kazancın önemini anlatır; “Kişinin yediğinin en hayırlı olanı, kendi emeğiyle...
Yoksullukla mücadele etmezsek Müslümanlığımız lafta kalır
Kur’an; yoksullukla mücadele, âdil paylaşım gibi toplumun sıcak sorunlarıyla canlı ve sürekli bir şekilde ilgilenir. Ama Kur’an’ın bu duyarlılığı...
Bize ne oldu böyle?
Bir zamanlar sevgi rüzgârlarının estiği bu topraklarda şimdi daha fazla dünyalık, daha fazla makam mevki, şan şöhret uğruna düşman kamplara...
İnsan olmak ve insan kalmak
Sığırlar da bakarlar, dinlerler, yerler, içerler. Ama yalnız insan güzelliği keşfeder; baktıklarında estetik, ahlâkî değerleri de görürler....
Güvenini yitiren toplumda çözülme de kaçınılmazdır
Doğruluk ve dürüstlük iki kişi arasında bir birlikteliğin kurulmasından başlayarak en geniş çaplı toplumsal ilişkilere kadar her aşamada...
Küresel bir sorun halini alan israf...
Dinimizin hepsi de ayetlere ve hadislere dayanan, görünüşte basit ama gerçekte son derece önemli bazı öğütleri var: “Abdest alırken suyu gereğinden...
Kaza ve kaderi nasıl anlamalıyız?
Kur’ân-ı Kerîm’de 11 ayette geçen kader kelimesi ve türevlerinin hiçbiri insan fiillerinin yapılmadan önce Allah tarafından belirlendiği...
