Mustafa Çağrıcı
İslam kültüründe kamu hukuku
Hz. Peygamber, hicret öncesinde, ortada bir devlet bile yokken, Medinelilerle bey‘at denilen bir tür siyasal akit yapmışı. Sonrasında devletine...
İki yeni kitabın düşündürdükleri
KURAMER (İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Kur’an Araştırmaları Merkezi) bu salgın döneminin kısıtlı şartlarında da projesine uygun eserler...
Akıllılar – aptallar
Önce şu kavramsal açıklamayı yapayım: Ağırlıklı görüşe göre akıl ile zekâ farklıdır. Her akıllı zekidir ama her zeki akıllı değildir....
İslam ve İnsan
İslam ve İnsan” başlığının epeyce sloganik, bir o kadar da demode olduğunun farkındayım. Ama insanlık gerçekleri, Müslümanlar olarak bizi...
Bunları düşünmeliyiz
Apaçık olan bir gerçek şudur: Günümüzde “dünya düzeni” denilen olgunun, âdil olduğunu, ahlâkî bakımdan sürdürülmesi uygun bir düzen...
Tuhaf gelişmeler
Son zamanlarda Arap dünyasında ibretlik gelişmeler oluyor.Hıristiyan Batı’nın 1400 yıl öncesinden gelen haçlı ruhu ve pratiğine karşı, Müslüman...
''Gassal önünde meyyit olmak''
Ülkemizde gündem ne olursa olsun, tasavvuf, cemaat, şeyh, mürid odaklı skandal haberler ve görüntüler gündemin en başına oturuyor.Ağır sorunların...
Bizim ‘sol’ ve din
Dine ve dinî kültüre bakışta dünyadaki bütün 'sol'lar değişti ama bizim 'sol'un hâkim kesimi, İslam ve dinî kültürümüz karşısındaki...
Din-akıl-hoşgörü
4 . yüzyılın başlarında Hıristiyanlık Avrupa’da resmî meşruiyet kazanıp zamanla kilise kurumu mutlak dinî-siyasal otorite haline gelince,...
Eskilerin seyahat anılarından
Bir önceki yazımda İslam kültüründe bilgi amaçlı seyahate dair kısa bilgiler sunmuştum.Kuşkusuz başka seyahat çeşitleri de var. Bunlardan...
“Seyahat yâ Resûlallah!”
Hikâye malum: Evliya Çelebi rüyada Hz. Peygamber’i görmüş.“Fırsat bu fırsat” deyip, onu gören herkes gibi “Şefaat yâ Resûlallah!”...
“Fıkıh hukuku”nun sorunları
'Fıkıh hukuku' tabirini özellikle kullandım.Çünkü bugün İlâhiyat Fakültelerinde ders adı da olan “İslam hukuku” deyimiyle Müslümanlarda...
Bilgi, dindarlık, ahlak
Hiç olmazsa herhangi bir işin gerektirdiği kadar bilgi sahibi olmadan hiçbir şey olunmayacağı gibi ahlaklı da olunmaz.Bunu da ancak bilgide gelişmiş...
Eleştiri - hoşgörü kültürümüz
Başta toplumu geniş anlamda eğiten, yönlendiren bilim ve düşünce insanları, ilâhiyatçılar, din adamları, hatta siyasetçiler olmak üzere her...
‘Yeni bir hayvan türü’ olmamak için'
İslam’ın ilk üç asrından sonra Müslüman dünyada ulema kesimi –takriben 1850-1950’ler arasını kısmen istisna edersek- kendi toplumlarının...
Gidişimiz: Bir ileri iki geri
Müslüman dünya genellikle ötekilerin yaptıkları birçok şeyin YANLIŞ ve KÖTÜ olduğunu konuşup duruyor.Ama bu, kendi yaptıklarımızın doğru...
“Hudâ bes bâkî heves”
Mustafa Öztük’ün geçtiğimiz Cumartesi çıkan yazısını okuyanlar muhtemelen benim de o sertlikte bir karşı yazı yazacağımı bekliyorlardır.Ama...
“Kur’an ve Pozitif Bilim”
Geçen hafta, KURAMER’in 27 Nisan 2019’da düzenlediği “Kur’an ve Pozitif Bilim” konulu sempozyumda sunulan konuşma metinlerini okudum. Kısmetse...
Kendi dünyamızda arasak ya!
İster takdir, ister eleştiri içerikli olsun, nezaket çerçevesinde yapılan her yorum saygıdeğerdir.Elbette okuyucuyla tartışmaya girilmez, zaten...
“Köleleriniz kardeşlerinizdir” (hadis)
Birçok sebepten dolayı İslam’ın doğduğu çağda köleliğin kaldırılması imkânsızdı.Fakat İslam dünyasında kölelik hiçbir zaman Batı’daki...
Zalim unutturmuyor
Batı tarihinde bildiğimiz etnik, dinî, idarî ayırımcılık ve hoşgörüsüzlük halk tabanını kalıcı olarak etkilemiştir.Bu nefret kültürünün...
Müştereklerimizde buluşmalıyız
Peygamberimiz, -inananlarının bireysel özgürlük, hak ve sorumluluklarını reddetmeden- kendi toplumunda yüzyılların getirdiği ayrışma ve çatışmaları...
“Söz haramileri”
"Kişi bilsin, söz demini (zamanını). Demesin sözün kemini (kötüsünü). Bu cihan cehennemini, sekiz cennet eder, bir söz.”Böyle demiş sevgili...
“Bir kuru sûret oldu ekser nâs”
Öncelikle kestirmeden belirteyim ki, Batı Hıristiyan medeniyeti ve İslam medeniyeti; kökü bir olan dünyanın bu iki büyük medeniyeti de aynı...
‘Bencilik’ ve ‘bizcilik’ten ‘biz’ bilincine
Başlıktaki ‘bencilik’ kavramını, “kibir, kendini üstün görme; ‘narsizm’ diye bilinen bir tür ruh hali” olarak anlayabiliriz.Bu ruh...
Medeniyetimizin ruhu: Peygamberî ahlâk
Malumunuz, kültürümüzde oruç ayı aynı zamanda ahlâkî kusurlardan arınma, erdemlerimizi geliştirme fırsatı bilinir.Yine kültürümüzde Peygamberimiz...
Yarışı hangi ekip kazanmış sayılmalıydı?
Yüzyıllardan beri tasavvuf kitaplarımızda evliyanın keşif ve keramet bilgisinin, felsefe-bilim erbabının akıl ve kitap bilgisine üstünlüğünü...
‘Hazır eve kapanmışken…’
Geçenlerde, saygın bir hanımefendi meslektaşım “… Hazır eve kapanmışken ahlaka dair güzel metinler okumak istediğimi söylesem acaba bana...
Küresel bir sevgi duygusu ve dili geliştirmek
Son günlerde ülkemizde ve dünyada yazıp çizenlerin birçoğu, korona salgını dolayısıyla yaşanan tecrübeyi dünyamıza ve insanlığa faydalı...
Şerden hayır çıkarmak
Dünyanın önde gelen insan bilimleri kuramcılarından, City University of New York profesörü David Harvey’in bir yazısını okumuştum.Covid-19...
Korona ilâhî bir ders mi?
Şu sıralarda ülkemizde ve dünyada epeyce konuşuluyor: Bu salgın ilâhî bir ders midir? ‘Evet’, ‘hayır’ ya da biliyorum’ mealinde çok...
Korona virüsten yeni bir dünya çıkar mı?
Bu günlerde Korona virüs salgını dolayısıyla dünyanın tamamına yakını, özellikle de refah bağımlısı haline gelmiş bölümü büyük bir...
‘Bir musibet bin nasihatten evladır’
Coronavirus veya resmî adıyla Covid-19 salgını bir kez daha gösterdi ki, fertler gibi toplumların, milletlerin de musibetleri var ve bunlardan alacakları...
Sığınmacı dramı - Yenileşme ihtiyacı
Bir Danimarkalının, “Sığınmacılar bize gelirse ileride oğlum istediği marka telefonu alamayabilir” demesi...Bir İsveçli parlamenterin “Bizden...
‘Kur’an-Sünnet ilişkisi’
Kur’an Araştırmaları Merkezi (KURAMER), “Kur’an-Sünnet ilişkisi” başlığıyla hazırlattığı yeni bir kitabı önümüzdeki günlerde...
Müceddid beklentisi
Hadis profesörü ve düşünce insanı Mustafa Ertürk’ün Sünnet’in Güncelleştirilmesi – Nebevî Sünnetin Dinamizmi: Tecdid ve Sünnet İhdası...
Konuşmak mı susmak mı?
Yıllar önce ders anlatırken bir öğrencim el kaldırmış, ben de biraz beklemesini işaret etmiştim. Cümlemi bitirince öğrenciye şimdi konuşmasını...
İdeoloji insanı olarak Necip Fazıl
Bir süre önce sosyal medyada bir gencimizin Necip Fazıl’dan bir beyit aktarıp, altına “… Her zaman içimizdeki öfkeye tercüman olmuştur”...
Çağımızda en tehlikeli virüs
Çin’de ortaya çıkan virüs nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü “uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan etti. Örgüt başkanının bir...
Din ve faiz
Bir not: Deprem münasebetiyle yapılan dua ve dilekleri ben de tekrarlıyorum. Ne zaman ki bizler, ülkemizde ve genel olarak İslam dünyasında insanımızın...
Faiz ve fetva
Önceki bir yazımda da belirtmiştim; Müslüman toplumlar kendi dinî ve kültürel değerlerinden, medeniyet birikimlerinden çağdaş bir iktisat felsefesi...
Ayıp
Modern hayat felsefesi sadece doğal çevre, canlı türleri gibi dünyamızın maddi değerleri için riskler üretmiyor; insanlığın yüzlerce yıl...
Kapitalizm ve Müslüman dünya
Modern çağda, “Lessez faire, lessez passer” (bırakın yapsınlar, bırakın gitsinler) çılgınlığına kapılan küçük bir grubun kâr hırsı...
Güvenli bir dünya için sorumluluğumuz
Batı dünyasında, “Aydınlanma” denilen bilim çağının başlangıcından, geçtiğimiz yüzyıla gelinceye kadar, insanlığın en azından bir...
‘Başka bir yol daha var’
Bilimin durdurulması hem mümkün değil hem de doğru değildir. Ancak bu haliyle bilimin ürettiklerinin, dünyayı felakete doğru götürdüğü yönünde...
Büyük sorunumuz: Skolastik dinî öğretim
Latince schola (okul) kelimesinden gelen skolastik (scholasticus), “okul felsefesi” demekmiş. Batı Ortaçağında 1000 yıldan fazla eğitim kurumlarına...
‘İbret alın, ey akıl sahipleri!’
Öncelikle belirteyim ki tasavvufsuz İslam medeniyeti düşünülemez. Kelâmın kısır spekülasyonunun ulaşamadığı gönüllerin derin ve içtenlikli...
‘Selef’ kutsayıcılığı
Müslüman dünya olarak asırlardır yaşadığımız toplumsal, ekonomik, haricî vs. sorunlarımızın baş sebeplerinden birinin bilim ve teknolojideki...