Rahmetli Osman Dayımla Emine yengem gençlik zamanlarında bazen tartışırlardı.
Basit bir meseleden.
Fakat bu basit mesele, basit olmayan bir veya birden çok meseleyi ‘patlatan’ mesele olurdu. Bardak o basit meseleyle taşardı.
Yengem, bu tartışma sırasında dayımın bütün kötülüklerini, bütün yanlışlarını sıralardı.
Aslında, yengemin söylediklerinin tamamı doğruydu.
Dayım da yengemin saldırılarına uygun cevaplarla mukabele ederdi.
İki tarafın ifadeleri de sert olurdu. İki tarafın sesi de yüksek olurdu.
Belki bir saat, belki iki saat süren tartışma çoğu kez dayımın bağırıp çağırarak evden çıkmasıyla son bulurdu.
Dayım çıkarken yengem de onun işiteceği şekilde söylenmeye devam ederdi.
Buraya kadarı sorun değil.
İşte, karı-koca güzel güzel kavga ediyorlar.
İkisi de içlerini döküyorlar.
Fakat bazen dayım, yengemin dırdırına tahammül edemez, ya onu tutar evin bir tarafına doğru savurur, ya da bir şekilde vururdu.
Yengemle dayım en az 40 sene, dayım vefat edinceye kadar evliliklerini sürdürdüler.
Birbirlerini seviyorlardı.
Yengem, dayımın ‘darp’ıyla biten tartışmalar için şunu söylerdi.
“Yusuf, kafam bozulduğu zaman kendimi durduramıyorum. Ağzıma ne gelirse söylüyorum. Osman vuruncaya kadar. Osman vurunca susuyorum.”
Bu hikayenin sevimli tarafları var elbette.
Sevimsiz tarafları da var.
Sonuçta, indirgediğin zaman, bir ‘aile içi şiddet’ vakası. Keşke olmasaydı.
Sebebi, büyük ihtimalle cahillik. Biraz da yoksulluk.
Cahillik ortadan kalksa, bu kavga da daha medeni bir şekle girer.
Zaten, yaşları ilerleyince didişmeleri pek kalmadı.
Ben, bu hikayede fıkıhla ilgili bir taraf görmüyorum.
Fıkıh bu işe karışırsa, muhtemelen işler daha karışık bir hal alır.
Dayımla yengem de fıkıh falan sormuyorlar.
Çok üzücü bir şekilde aralarındaki meseleyi hallediyorlar.
Caiz miydi, dayımın yengeme vurması?
Zannetmiyorum.
Peki, fıkha göre, koca karısını döver mi?
Değişik yorumlar var. Yumuşatılmaya çalışılsa da parantez içine alınmış bir (hafifçe) kelimesinin ardından ‘vurun’ ifadesi geliyor.
Acaba Peygamberimiz, Hatice anamıza hiç vurmuş mudur?
Veya Hz. Ali, Fatıma anamıza, hiç vurmuş mudur?
Ne işittim, ne okudum.
Hayal bile edemiyorum.
Soru bana sorulsa, ‘dövmez’ der çıkarım.
Ama benim bu ‘dövmez’ deyişim, fetva özelliği taşımaz.
Müslümanlığın tamamından anladıklarımın neticesidir bu.
Ayrıca, erkeğin, genellikle kadına gücü yeter. Fiziksel olarak kuvvetli yaratılmıştır.
Gücünün yeteceği hemen hemen kesin olan birine, hem de eşine, hayatı paylaştığın insana vurmak, estetik açıdan da iyi bir şey değil.
Çirkin.
Mamafih, benim işim kolay sayılır. Ben söylerim, olur biter.
Zor olan, ilim sahiplerinin işi.
Eski mesai arkadaşım Mehmet Yaşar Soyalan ‘Yetkin Düşünce’ dergisinde bu meselenin yanında, kadının şahitliği, kadının mirastan alacağı pay, boşanma yetkisi, boşanma halinde çocukların velayeti gibi meseleleri iyi bir tartışma için bir girizgah olabilecek şekilde ele almış.
Soyalan’ın çalışmasını okurken alimler için işin ne kadar zor olduğunu daha iyi anlıyorsunuz.
Soyalan, bu ve benzeri meselelerin, ilgili ayetlerin nazil olduğu toplumun kendine mahsus şartları dikkate alınarak, nasların illetlerine, hikmetlerine bakılarak müzakere edilmesinin daha sağlıklı sonuçlar üreteceğini düşünüyor.
Bu bir bakış açısı. Başka bakış açıları da geliştirilebilir.
İki-üç yazıdır şunu demeye çalışıyorum:
Hayat, kendisini empoze eder.
Yani kendisini dayatır.
Kadınlar artık hayatın içinde.
‘Zaten içindeydiler’ diyecekseniz, diyebilirim ki, artık kadınlar hayatın her tarafının içinde.
Siz, ‘Kitab’ı yeniden okuyup, Kitab’ın ruhuna uygun bir şekilde usulünce çözmezseniz, onlar kendi meselelerini kendi yöntemleriyle, hayatın ‘dayattığı’ şekilde çözerler.
Siz de, söyleyecek bir şey bulamayınca ‘kıyamet alameti’ der, köşenize çekilirsiniz.
