Sınırların kalktığı, ulusal paraların unutulmaya yüz tuttuğu bir çağda; blockchain teknolojileri ulusal paralara kripto para dünyasında yeni bir soluk kazandırıyor, bir temsil şansı veriyor. Uluslararası bu trendin son örneği ülkemizden çıkan genç ve güzide bir girişim: BiLira
Son birkaç yıldır anneler günü benim için hep buruk geçer. Rahmetli annemi ebediyete uğurladığımızdan beri "anne" sözü, benim için çok daha keskin, çok daha farkedilir. Hani nasıl bir duyunuzu kaybettiğinizde, diğerlerinin güçleneceğine dair bir inanç vardır, bu sanki öyle bir şey. Anne kelimesine lâl olduğumdan beri, gözlerim, kulaklarım nerede görse yakalıyor bu kelimeyi.
Umur Başar isimli kullanıcının 10 Mayıs anneler gününde Twitter'dan paylaştığı anneler günü sürprizinin zihnimde yer etmesi belki bu yüzdendir. Fakat Umur Başar'ın hikâyesini benim için ilginç kılan içerisinde geçen tılsımlı anne kelimesinden başka bir ayrıntı daha var: teknolojinin tüm imkânlarını kullanan bir sevgi izharı olması.
Biraz stalklayınca Umur Başar'ın Broklyn, Newyork'da yaşadığını öğrendim. 10 Mayıs günü İstanbul'da yaşayan annesine hediye göndermek isteyen Başar çiçek siparişi verebileceği bir çiçekçi buluyor. Bir web sitesine sahip olarak çağı yakalayan çiçekçi; anlaşılan online ödeme opsiyonu konusunda bir çözüm sunmamış. Ama sevgi sınır tanımaz. Bu durumda havale yapması gereken Başar geleneksel finans sistemini tercih etmesi durumunda bir dizi zorluk yaşayacağını biliyor: kendisi yurtdışında olduğu için bu işlem EFT değil SWIFT olarak gerçekleşecek. Ortalama 4-5 gün süren SWIFT işleminin transfer maliyeti de epey yüksek olacak.
Anneler için lafı bile olmaz, aktarım ücreti göze alınır ama sıcağı sıcağına ulaşacak bir buket gülün heyecanını dört-beş gün ötelemek insana ağır gelir. Umur Başar bu engeli yabancı olmadığı De-Fi yani dağıtık finans teknolojileri ile çözüyor. Hem hediyenin ücretinin aynı gün, birkaç saat içerisinde çiçekciye ulaşmasını sağlıyor; hem de normalde yaklaşık 50 dolar olacak bu aktarım işlemini yaklaşık 4-5 dolarlık bir masraf ile gerçekleştiriyor. Sonunda yine sevgi kazanyor.
Başar bu hikâyeyi paylaştığı Twitter mesajında bu sürpriz için takip ettiği yolları birkaç adım ile özetlemiş. Bu adımlardan biri bugünkü yazımızın konusu olan BiLira.
Umur Başar önce kripto para cüzdanından DAI'lerini alıyor. (DAI bir başka kripto para). Sonra bu DAI'yi Uniswap üzerinden (merkeziyetsiz bir borsa) BiLira'ya çeviriyor. BiLira'yı TL'ye çevirmek üzere BiLira'da bozdurarak, gerçek değeri banka hesabına havale olarak alıyor. Sonrasında da çiçekçinin hesabına havaleyi gerçekleştiriyor
Nedir bu BiLira, nam-ı diğer TRYB?
BiLira 2019 yılının Aralık ayında sahneye çıkan, 1 Türk lirasının blockchain sistemindeki karşılığı olmayı vaad eden bir kripto para. Daha teknik bir ifade ile söyleyecek olursak temsil ettiği itibari paraya eşit olmayı hedefleyen bir kripto para. Yani sayın Trump Twitter hesabından ne yazarsa yazsın 1 TRYB her zaman 1 Türk Lirası'na eşit olacak.
Bunun ne büyük bir avantaj olduğunu geçtiğimiz hafta yine bu köşede yayınlanan Uçurtma'nın öyküsünde irdelemiştik. Kripto para dünyasındaki volatilite, kripto paraların döviz kuru üzerinden Türk lirasına çevirilmesi bu finansal çözümlerin yatırım dışında gündelik ticari aktivitelerde kullanılmasını zorlaştıran en büyük etkenlerden.
Yurtdışında yaşayan bir Türk olarak projeyi çok çok daha faydalı bulduğum bir nokta daha var; bu proje yurtdışında yaşayan/çalışan Türklerin Türkiye'ye para transferlerini de kolaylaştıracak. Tam tersi de pekâlâ mümkün; Türkiye'deki bir finansal varlığın yurtdışına kolaylıkla transferi.
Zira BiLira'yı TRYB - TRY çiftine yerel kirpto para borsalarından çevirebildiğiniz gibi, TRYB - USD çiftine uluslararası borsalarda çevirebiliyorsunuz. En güzel tarafı da hali hazırda elinizde bir kripto para varsa Uniswap gibi bir borsa üzerinden bu varlığı önce TRYB'ye yani BiLira'ya, ardından BiLira üzerinden de TR'deki hesabınıza kolaylıkla aktarabilirsiniz.
BiLira şu an Türkiye'de dört banka ile çalışıyor. Aynı şekilde Türkiye'deki hesabınızda bulunan parayı önce BiLira'ya, ardından herhangi bir kripto paraya çevirebilirsiniz.
Uluslararası ticaretin doların tahakkümünden kurtarılması gerektiği konusunda Türkiye ve çevre ülkeler sık sık görüş serdediyor. Hatta ülkelerin çoğunun kendi milli parabirimlerine eşdeğer kripto para çalışmaları dahi var. Venezüella'da kopan kıyametin bir nedeninin Maduro'nun petrolü kendisi ile satacağını, üstelik yüzde 30 indirimle satacağını duyurduğu Petro isimli kripto para olduğu söylentisi, İran'ın açıklamaları; Cumhurbaşkanlığı'nın 11. kalkınma planında blockchain teknolojilerine göz kırpılması bizi ilerleyen günlerde bekleyen gelişmelerin işaret fişekleri diyebiliriz.
Özetle BiLira Türk lirasıyla uluslararası kripto para borsalarına girmenin bir adımı; uluslarası para transferlerini hızlandıran ve ucuzlatan pragmatik bir araç, bağış ve e-ticaret için yeni bir ödeme ve denetim opsiyonu.
Üstelik bir süre daha BiLira cüzdanları arasında para aktarımı ücretsiz.
BiLira kurucu ekibinin blockchain sahasındaki göz dolduran geçmişi, girişimin daha ilk aşamalarında 250 bin dolarlık bir yatırımla taçlanması, daha şimdiden 30 milyon BiLira'ya yakın transfer gerçekleşmiş olması insanı gerçekten heyecanlandırıyor.
Meraklı okurlar BiLira'yı bilira.co adresi üzerinden inceleyebilir.
Evet bu yazı gelecek için bir yatırım tavsiyesi olabilir. Neden olmasın?
Ama çok önemli başka bir tavsiyem daha var: Annelerinizin kıymetini bilin...
