Ticaret Bakanlığı, hava yolu taşımacılığında gümrük süreçlerini daha hızlı, güvenli ve modern bir yapıya kavuşturmak amacıyla başlattığı "Havayolu İşlemlerinin Dijitalleştirilmesi Projesi"nde kritik bir aşamaya geldiğini duyurdu. Halihazırda seçili dört büyük havalimanında pilot olarak uygulanan Havayolu Gümrük Beyan Sistemi'nin, 2 Mart 2026 tarihi itibarıyla Türkiye genelindeki tüm uluslararası havalimanlarında zorunlu hale getirileceği açıklandı.
Dış ticaret lojistiğinde etkinlik ve koordinasyonu artırmayı hedefleyen bu adım, kamu ve özel sektör paydaşları arasında uçtan uca dijital ve veri temelli bir bilgi akışı tesis etmeyi amaçlıyor.
PİLOT UYGULAMADAN ULUSAL ÖLÇEĞE GEÇİŞ
Hava yolu beyan formu ve eki belgelerin gümrük idaresine tamamen elektronik ortamda iletilmesini sağlayan yeni sistem, şimdiye kadar şu havalimanlarında pilot olarak test ediliyordu:
Ankara Esenboğa Havalimanı
İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı
Antalya Havalimanı
İzmir Adnan Menderes Havalimanı
Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgeye göre, bu başarılı pilot uygulamalar 2026 yılının Mart ayı başında genişletilerek uluslararası uçuş gerçekleştirilen tüm gümrük noktalarını kapsayacak.
KAĞITSIZ GÜMRÜK: HIZ, GÜVENLİK VE VERİMLİLİK
Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, sistemin hem idari mekanizmalar hem de ticari paydaşlar için sunduğu avantajlar detaylandırıldı. Yeni dijital yapının getireceği temel kazanımlar şunlar olacak:
Operasyonel Kolaylık: Kağıtsız ortam sayesinde manuel işlem yükü azalacak, gümrük süreçlerinde uygulama birliği sağlanacak.
Veri Güvenliği ve Analiz: Elektronik ortamda toplanan veriler, gümrük idaresinin risk analizi, izleme ve denetim kapasitesini güçlendirecek; veri temelli karar alma süreçlerine katkı sunacak.
Hızlı Lojistik: Taşıyıcılar ve ilgili lojistik paydaşları için daha öngörülebilir, hızlı ve kolay bir işlem süreci oluşturularak maliyet ve zaman tasarrufu sağlanacak.
HEDEF: KARGO SÜREÇLERİNDE ENTEGRE DİJİTAL YAPI
Dijitalleşme hamlesinin sadece beyan formlarıyla sınırlı kalmayacağı belirtildi. Projenin ilerleyen aşamalarında, hava yolu taşımacılığındaki tüm kargo hareketlerine yönelik gümrük süreçlerinin de dijitalleşmesi planlanıyor.
Bu sayede kamu kuruluşları ile özel sektör paydaşlarının tek bir platform üzerinden entegre bir şekilde çalışabileceği bir yapı inşa edilecek. Bakanlık, bu entegrasyonun dış ticaret lojistiğinde koordinasyonu en üst seviyeye çıkararak Türkiye’nin ihracat odaklı büyüme hedeflerine stratejik bir destek sunacağını vurguladı.
