Oxford University Press, 2025 yılı için seçtiği “yılın kelimesi”ni açıkladı. Kurum, sosyal medya kullanımındaki değişen dinamikleri yansıtan “rage bait” ifadesini bu yılın belirleyici kavramı olarak tanımladı. Son dönemde sosyal medya akışında daha sık karşılaşılan kışkırtıcı içeriklere işaret eden terimin kullanım oranının son 12 ayda üç kat arttığı belirtildi.
Yetkililer, bu seçimin 2025 yılına hakim olan çevrimiçi tartışma iklimini ve dijital davranış biçimlerini temsil ettiğini vurguluyor.
RAGE BAİT NEDİR?
Oxford English Dictionary, rage bait kavramını çevrimiçi etkileşimi artırmak amacıyla öfke, kızgınlık veya rahatsızlık uyandırmak üzere bilinçli olarak üretilen içerikler şeklinde tanımlıyor. Bu tür içeriklerin temel hedefi, kullanıcıların duygusal tepkilerinden yararlanarak tıklanma, paylaşım ve yorum gibi etkileşim göstergelerini yükseltmek olarak ifade ediliyor.
Clickbait’in merak uyandırma odaklı yapısından farklı olarak rage bait, özellikle öfkeyi tetikleyen başlıklar, görseller veya ifadeler kullanmasıyla öne çıkıyor.
FİNALDEKİ DİĞER ADAYLAR: AURA FARMİNG VE BİOHACK
Oxford’un yılın kelimesi seçiminde finale kalan iki diğer aday da dijital kültürde öne çıkan eğilimleri yansıtıyor.
Aura farming: Kişinin dış görünüşü, paylaşımları veya davranışları aracılığıyla karizmatik, gizemli veya dikkat çekici bir imaj oluşturma çabası.
Biohack: Diyet, beslenme, egzersiz, teknoloji, takviye veya tıbbi yöntemlerle fiziksel ve zihinsel performansı artırmaya yönelik uygulamalar.
Son kararın belirlenmesinde halk oylamasının da etkili olduğu açıklandı.
OXFORD’TAN DEĞERLENDİRME
Oxford Languages Başkanı Casper Grathwohl, rage bait kavramının dikkati üzerine çektiği manipülasyon biçimlerinin artık daha görünür olduğuna dikkat çekti. Grathwohl, internetin yıllar boyunca merak uyandırarak kullanıcı çekmeye çalıştığını, ancak artık duyguların tetiklenmesinin daha baskın bir yöntem haline geldiğini ifade etti.
Grathwohl açıklamasında, “Bu, teknoloji çağında insan olmanın ne anlama geldiğine dair süregelen tartışmanın doğal bir devamı,” ifadelerini kullandı.
ÖNCEKİ YILLARDA SEÇİLEN KELİMELER
Geçen yılın kelimesi olan “brain rot”, uzun süreli sosyal medya tüketiminin yarattığı zihinsel uyuşmayı tanımlıyordu. Oxford, brain rot ile rage bait arasında bağ kurarak iki kavramın aynı döngünün parçaları olduğunu belirtti: “Öfkeyi tetikle, etkileşimi büyüt, kullanıcıyı zihinsel olarak tüket.”
Önceki yıllarda “selfie”, “goblin mode” ve “rizz” gibi ifadeler de yılın kelimesi olarak seçilmişti.
DİĞER SÖZLÜKLERİN YILIN KELİMESİ SEÇİMLERİ
Bu yıl farklı sözlükler de kendi yılın kelimesi listelerini açıkladı.
Cambridge Dictionary, “parasocial” kelimesini seçerek tanınan kişilerle kurulan tek yönlü duygusal bağlara dikkat çekti.
Collins Dictionary ise “vibe coding” kavramını öne çıkardı. Bu terim, uygulama veya web sitesi geliştirme sürecinde geleneksel kodlama yerine yapay zekâya talimat verilerek üretim yapılmasını ifade ediyor.
