Ukrayna'nın doğusunda Luhansk ve Donetsk bölgelerindeki Rusya yanlısı ayrılıkçı güçlerin silahlı eylemleri sonrası 2014 yılında Minsk Anlaşması imzalandı. Fakat bölgedeki çatışmaların durmaması üzerine 2015 yılında 'Minsk II' adında ikinci bir protokol imzalandı. 2022 yılında Rusya'nın Donbas bölgesine asker çıkarmasının ardından Ukrayna, Minsk Anlaşması'nın geçerliliğini yitirdiğini açıkladı. İşte, Minsk Anlaşması maddeleri...
Rusya ile Ukrayna arasında 2014 yılından beri süregelen siyasi ve askeri gerilim, 2022 yılında Pladimir Putin'in Luhansk ve Donetsk bölgelerinden teşkil olan Donbass'ı bağımsız bir ülke olarak tanıdığını açıklamasının ardından kritik bir duruma geldi. Zira, Avrupa Birliği'den (AB) ve ABD'den yana olan Ukrayna topraklarının Rus askerli tarafından işgal edilmesi, olası bir üçüncü dünya savaşını tetikleyebileceğin korkuluyor.
MİNSK ANLAŞMASI NE ZAMAN İMZALANDI?
Ukrayna'nın Donbass bölgesindeki savaşı durdurmak için Ukrayna, Rusya, Donetsk Halk Cumhuriyeti, Luhansk Halk Cumhuriyeti ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) temsilcileri tarafından 5 Eylül 2014 tarihinde Minsk Anlaşması imzalandı.
Donbass'taki çatışmayı durdurmak için daha önce yapılan çok sayıda girişimin ardından gelen anlaşma, acil bir ateşkes uyguladı. Protokol, Donbass'taki savaşı durdurmayı başaramadı ve bunu 12 Şubat 2015'te kabul edilen 'Minsk II' adlı yeni bir tedbir paketi takip etti. Minsk II'de çatışmayı durduramadı, ancak Minsk anlaşmaları, Normandiya Formatı toplantısında kararlaştırıldığı gibi, çatışmaya gelecekteki herhangi bir çözüm için temel olmaya devam ediyor.
MİNSK ANLAŞMASI MADDELERİ
* Derhal ateşkes ilanı edilmesi
* Ukrayna'daki silahlı gruplar askeri donanım, savaşçılar ve paralı askerlerin geri çekilmesi
* Ateşkesin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AGİT tarafından gözlenip denetlenmesi
* Donetsk ve Luhansk'daki isyancıların elindeki bölgelere yönetim yetkileri devredilmesi
* Ukrayna-Rusya sınırının AGİT tarafından gözlenmesi ve sınırda tampon güvenlik bölgeleri oluşturulması
* Kapsayıcı ulusal diyalogun devam ettirilmesi
* Donetsk ve Luhansk'da erken yerel seçime gidilmesini içeriyordu.
MİNSK II PROTOKOLÜ NEDİR?
Her iki tarafında sık sık gerçekleştirdiği ihlaller nedeniyle çatışmanın durmaması üzerine Minsk II Protokolü imzalandı.
12 Şubat 2015 tarihinde Ukrayna'nın Rusya yanlısı ayrılıkçılara toprak kaybetmesinin ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun katılımıyla yeni bir toplantı daha gerçekleştirildi.
Batı yanlısı Kiev hükümeti toplantı öncesinde, varılacak her türlü anlaşmanın Minsk protokolünde çizilen sınırlara dayanması ve çatışma bölgesinde ateşkes ilan edilerek ağır silahların geri çekilmesi taleplerini vurguladı.
Kiev, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin federal bir yapıya kavuşmasına karşı durdu ancak daha fazla özerklik tanıyabileceğini ve Rus nüfusun anadile dair taleplerini karşılamaya hazır olduklarını söyledi.
Ukrayna hükümeti Rus ordusu ve askeri donanımının ülkesine geçişine engel olunmasını da istedi.
Ayrılıkçı bölgenin sözcüleri ise toplantılar öncesinde yaptıkları açıklamalarda, Eylül 2014'te Minsk protokolüyle kayda geçirilen sınır çizgilerinin o tarihte geçerli olmadığını ve ilerledikleri alanlardan geri çekilmeyeceklerini belirtti.
İsyancılar ayrıca Ukrayna içinde özel statü ya da özerklik şeklindeki bir çözümden değil ayrılıktan yana olduklarını da belirtti. Luhansk ve Donetsk'e yönelik Ukrayna ekonomik ambargosunun son bulmasını da acil talep olarak öne sürdüler.
Tüm bu iklimde gerçekleşen ve 16 saat süren görüşmelerin ardından İkinci Minsk Anlaşması olarak da anılan 13 maddelik yeni bir ateşkes protokolü daha imzalandı.
