Yapay gıda boyası kullanılarak üretilen dondurmaların çocukların sağlığını tehdit ettiği uyarısında bulunan Beslenme ve Diyet Uzmanı Hülya Yiğit, “Doğada bulunmayan ancak kimyasal sentez yoluyla üretilen yapay gıda boyaları astım, ürtiker, egzama gibi alerjik kökenli hastaları ve hiperaktif çocukları etkiler. İngiltere’de yapılan iki çalışmada; besinlerde kullanılan dört boya türünün, hiperaktivite bulunmayan çocuklarda dahi davranış bozukluğuna neden olduğu bildirilmiştir” dedi.
AYŞEGÜL BAĞCI BEYER
Hazır dondurmaların çocuk sağlığındaki risklerine karşı ebeveynleri uyaran Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Hülya Yiğit, “Yaz aylarının vazgeçilmez lezzeti olan dondurma sağlıklı içeriğe sahip olduğunda ne kadar faydalıysa paketli dondurmalar da yapımında kıvamın tutturulması, hemen erimemesi ve kristalizasyonu önlemek için emülgatörler ve stabilizatörler kullanıldığı için bir o kadar zarar arz eder” dedi.
Yiğit, dondurma yapımında, işleme ve depolama sırasında kaybolan doğal rengi yeniden kazandırmak, bazen de düşük kaliteyi gizlemek için gıda boyaları ve renklendiricilerin kullanıldığını belirterek, şunları aktardı:
“Organik doğal renklendiriciler; antosiyaninler, klorofiller, karotenler, riboflavin, karamel ve pancar kökü kırmızısıdır. Yapay gıda boyaları ise doğada bulunmaz ancak kimyasal sentez yoluyla üretilir. Bu yapay gıda boyaları en sık olarak astım, ürtiker, anjionörotik ödem, egzama gibi alerjik kökenli hastaları ve hiperaktif çocukları etkiler. İngiltere’de yapılan iki çalışmada; besinlerde kullanılan dört boya türünün, hiperaktivite bulunmayan çocuklarda dahi davranış bozukluğuna neden olduğu bildirilmiştir.”
Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin renklendiricilerle ilgili olan tebliğinde bu boyaların hangi miktarlarda kullanılabileceğinin belirtildiğini hatırlatan Yiğit, . “Yoğun renkli dondurmalar özellikle çocukların ilgisini daha çok çekse de dondurma tercih edilirken biraz daha doğal görünümde olmasına dikkat edilmeli” diye konuştu.
ÜZERİNDEKİ BUZ KRİSTALİNE DİKKAT
Yiğit, dondurmanın pastörize sütten yapılmasının ve -18 derecede depolanmasının önemine de değinerek, şu bilgileri aktardı: “Özellikle açıkta satılan dondurmalar tercih edilecekse dondurmanın yüzeyinde buz kristallerinin olmamasına dikkat etmek gerekir. Çünkü bu durum dondurmanın eriyip tekrar donmuş olabileceğine ve içinde gıda zehirlenmesine sebep olan bakterilerin üremesi için ortam oluşmuş olabileceğine işaret eder. Bu nedenle dondurma satın alınırken güvenilir markalara ve satıcılara yönelmekte fayda var.”
EN KALİTELİSİ KEÇİ SÜTÜ VE SAHLEPLE HAZIRLANIYOR
Sağlıklı dondurmanın püf noktalarından da bahseden Yiğit, “İyi kalite bir dondurma, oda sıcaklığında en az 10 veya 15 dakika erimeden kalmalı ve eridiğinde de pürüzsüz homojen bir sıvı haline dönüşmelidir. Keçi sütü ve salep kullanılarak hazırlanan Maraş dondurması en özgün ve en kaliteli niteliklere sahip dondurmalardan biridir” dedi.
ŞEKİLLİ KALIPLARLA EVDE KENDİNİZ YAPIN
Paketli dondurmaların çoğunlukla yüksek miktarda şeker ve fruktoz şurubu içerdiğinin altını çizen Yiğit, şu tavsiyeyi verdi:
“Ayrıca doymuş yağ içerikleri de yüksektir. Eğer bu tarz dondurmalar tüketilirken porsiyon kontrolü sağlanmazsa yüksek fruktoz içeriğinden ötürü çocuklarda ve yetişkinlerde karaciğer yağlanmasına sebep olabilir. Bu nedenle paketli dondurmalara alternatif olarak evde mevsim meyveleri, süt ve yoğurt kullanılarak sağlıklı dondurma alternatifleri oluşturulabilir. Ayrıca şekilli buz kalıpları kullanarak da çocukların ilgi duymasını sağlayabilirsiniz.”
