Muhteşem bir ‘Eser Siyaseti’...
Köprüler yaptı, yollar yaptı, tüneller açtı, İHA’lar-SİHA’lar yaptı... Şehir Hastaneleri ile sağlık sistemini dönüştürdü, dünya bizi örnek aldı...Ve hızlı trenler ile kesintisiz yolculuk yapıyor, sevdiklerimize kavuşuyoruz.
Kısaca ‘hayaldi gerçek oldu’.
Övünmek, gurur duymak için ne kadar da çok nedenimiz var....
Hatta bunlar ile övünmeyen, gurur duymayan, sevinmeyenler olsa olsa ‘Hain’ olurlar. Ya da Erdoğan düşmanlığı kalplerini mühürlemiştir.
***
Gerçek bu kadar basit mi? Ya da yorumunuz bu kadar sığ ve üst bakışlı mı?
İlk olarak AK Parti tarihte görülmedik şekilde çok para topladı. Çok para kavramını iki şekilde açmak gerekir. Hem mutlak rakam olarak hem de oran olarak...
Şöyle izah edeyim:80’li yıllar GSYH 100 milyar dolar. Bunun yüzde 10’u olan 10 milyar dolar kamuya gidiyor. Ve AK Parti dönemi... GSYH 800 milyar dolar ama bunun yüzde 10’u olan 80 milyar dolar değil yüzde 30’u olan 240 milyar dolar kamuya gidiyor. Şimdi anlatabildim mi?
Peki kamu topladığı paranın ne kadarını yol-köprü vs olarak yatırıma harcamış? İşte o oran Özal döneminin yarısı seviyesinde...
Özal 10 toplamış 2 yatırım yapmış. AK Parti 30 toplamış 1 yatırım yapmış. Ama süslemede, gösterişte muhteşem bir hüneri var. Hani az çalışıp çok konuşanlar gibi...
(Not: Kamu yatırım oranı grafiğini çok kez vermiştim; arşivlerden görebilirsiniz)
İkinci konu da şu: Acil ve zaruri ihtiyaçlar yerine gösteriş yatırımlarına öncelik verildi. Yani sorumlu bir devlet yönetiminden ziyade gösteriş ve şova yönelik yönetim anlayışı benimsendi.
Mesela tarım ve gıda için zaruri önem arz eden GAP-KOP-DOP Projeleri hala sulama yatırımlarında kaynak bekliyor ama günde 6 bin aracın geçtiği Çanakkale Köprüsü’ne 45 bin araç garanti verilip milyarlarca lira para harcanabiliyor.
***
Paraları harcadık harcadık da ne oldu?
Kaynak neresi? Üç haber üzerinden gidelim:
12 Ocak: “Hazine, tahvil ihracıyla 2 milyar 750 milyon dolarlık dış borçlanmaya gitti. Tahvilin yatırımcıya yıllık getirisi (faizi) yüzde 9,75 oldu.”
18 Mart: “Hazine, yüzde 8,625’lik faizle 2 milyar 250 milyon dolarlık 5 yıl vadeli borçlanmaya gitti. Bu oran, 5 yıllık vadede dolar cinsi olarak Şubat 2003 sonrasındaki en yüksek faiz oldu.”
6 Nisan: “2023 yılı dış finansman programı çerçevesinde, dolar cinsinden 2030 vadeli bir yeşil tahvil ihracı için 5 Nisan 2023 tarihinde Bank of America, ING, J.P. Morgan ve Standard Chartered’a yetki verilmişti. Söz konusu ihraç aynı gün sonuçlanmış ve ihraç tutarı 2,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İhraç tutarı 13 Nisan 2023 tarihinde hesaplarımıza girecektir.”
Gelin yine Hazine Bakanlığı sitesinden verelim: Sadece bu yıl 3 ihale ile beraber tam 7,5 milyar dolarlık dış borçlanmaya gidildi.
Dış borçlanmanın yıllık faizleri %9,0-10,0 aralığında seyrediyor. Sadece bu yılın ilk 3 aylık dış borçlanma maliyeti yıllık 750 milyon dolar....
2022 sonu itibari ile MB ve kamunun dış borç tutarı 219,5 milyar dolar. Son borçlanma oranları geçerli olsaydı yıllık dış borç faiz yükümüz 20 milyar dolara gelirdi... Allah'tan eski dönemlerde Ali Babacan, Mehmet Şimşek varmış da dış borçlanma faizi düşükmüş. O nedenle bu yıl dış borç faiz yükümüz 6,9 milyar dolar ve gelecek yıl ise 6,7 milyar dolarda kalacak.
***
Ama gitmeden önce AK Parti’nin en büyük eserini tamamlamamız gerekir.
Hazine Nakit Dengesi yılın üç ayında -257,8 milyar lira açık verdi. Bu açık yurtiçi harcamalardan gelen bir açık. Ama yılın ilk 3 ayında Hazine nette 57,7 milyar liralık dış borçlanmaya gitti. Buradaki rakam net rakamdır; yani 92,7 milyar TL dış borçlanmaya gittik 35,0 milyar lira dış borç ödedik. Kalan net dış borçlanma 57,7 milyar lira.
Bu dış borçlanma faizi ise yeniden belirtelim ki dolar bazında yüzde 9-10 seviyeleri.
İşte AK Parti’nin en büyük eseri tam da burası...
Bir dönem TL faiz oranı yüzde 7,0’lerdeyken “Vatan satmak yüksek faizle yüksek enflasyonla olur” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan;
Bugün Türkiye’yi seçim uğruna tam takır hale gelen Hazine nedeniyle yüzde 10 faizle ABD dolar borçlanmasına getirmiş oldu.
***
Soralım mı?
Kalan miras geçilmeyen köprüler mi yoksa yüzde 10 dolar faizi mi?
Kalan miras varlık mı yoksa yokluk mu?
Varlık ise yüzde 10 dolar faizi ne oluyor? Kim yaptı bunu? Sorumlusu kim?
***
Sizler de buna eser diyorsanız... Evladınızın gözünün içine bakın; çünkü onun geleceği satılmış durumda.
