İstanbul Ticaret Odası-İTO baz etkisi ile İstanbul’da son bir yıllık fiyat artışının %108,77’den %105,55’e düştüğünü açıkladı. Oysa aylık bazda fiyatlar %3,10 artış göstermişti.

Benzer rakamlar TÜİK tarafından da geldi. Aylık fiyat artışı %2,88 olmasına rağmen yıllık fiyat artışı %85,51’den %84,39’a geriledi.

Baz etkisi çalışmaya başladı. Yani nedir bu baz etkisi derseniz tek kelimede ifade edeyim: Geçen yıl daha yüksek zamlar yapılmıştı, şimdi daha az zamlar yapılıyor.

İyi ama burada iki temel noktaya değinmek gerekiyor. Bu iki kilit nokta önemli:

1-) Gıda sektöründe BAZ çalışmıyor. Gıda sektörü önemli, çünkü sabit gelirlilerin nerede ise tek geçim kaynağı burası.

Yıllık enflasyon baz etkisi ile 85,51’den 84,39’a düşerken gıda enflasyonu %98,72’den %102,04’e yükseldi.

Burada tehlike şu: Genel enflasyon baz etkisi ile düşerken ücretler bu düşen enflasyona göre belirlenecektir. Oysa dar gelirlinin gerçek enflasyonu ‘Gıda Fiyatlarıdır’ ve orada bir düşüş yaşanmıyor.

Muhtemelen kamunun belirleyeceği asgari ücretler (çalışanın, memurun ve emeklinin) seçim nedeniyle bu kez yüksek olacaktır. Ama özellikle özel sektörde ortalama ücretlerde bu sorun devam edecektir.

***

2-) İkinci temel konu da şudur: Ağustos ayı dahil kur artışı sadece yüzde 3,9 seviyesinde. Oysa aynı dönemde genel fiyat artışları %11,3 oldu.

Kısaca diyeceğim şudur: Dünya emtia fiyatlarının bile düştüğü ve buna bağlı olarak petrol-akaryakıt gibi bize de olumlu yansıması gereken süreçte bile enflasyonu düşüremedik.

Bu çok ama çok önemli bir nokta.

-Hem kurlar az artıyor

-Hem dünya varlık fiyatları düşüyor (başta petrol)

Ama ülkemizde enflasyon buna rağmen 4 ayda yüzde 11,3 oluyor.

Burada bir terslik olması gerekiyor. Bunu sokaktaki vatandaş elbette anlamayabilir; ama işin uzmanlarının buna bakması gerekir.

Bakınız petrol örneğini verdim ama mesela gıda fiyatlarına da bu gözle bakabiliriz. Dünya’da aylardır gerileyen gıda fiyatları bizde bırakın düşmeyi, artış üstüne artış yaşıyor.

Buna da bakmak gerekir.

Bu durumu şu şekilde izah edelim mi?

Şu anda baz etkisi ile sinsi ve güçlü bir enflasyon tabanı gizlenmiş olacaktır. Ama seçim sonrası vahim bir enflasyon oranları ile karşılaşabiliriz.

Şimdiden uyarmış ve dikkat çekmiş olayım.

Bu enflasyon dinamiği adeta kapağı kapatılmış kaynar kazana benziyor. Durum hiç iyi değil...

Siz şimdi BAZ ile oyalanın ama iş asıl patladığında ne yapacağınızı hesaplayın.

Kur düşüyor enflasyon düşmüyor

Dünyada düşüyor ama ülkemizde düşmüyor.

Ayağınızı buna göre denk alın!!!