Bu kadar rahat yalan konuşan bir yönetim daha önce hiç görmemiştim. Çok açık verilerin dahi tam tersini hiç ama hiç kızarmadan söyleyebiliyorlar.

Mesela “kasadan tek kuruş çıkmadan yapılıyor” dedikleri KÖİ projelerine kasadan her yıl milyarlarca lira Hazine garantisi ödeniyor. Hem de maliyetin çok çok üzerinde bir ödeme...

“Efendim biz yapım aşamasını kastediyoruz” diyorsanız durum daha vahim. Resmen Milleti kandırıyorsunuz demektir.

Ama bugün asıl örneği vereceğim.

2021 sonlarında “Ortada Nass.. var, sana bana ne oluyor” diye başlattıkları ekonomi modelinde güya cari fazla vereceklermiş. Modelin tanıtımını da “Üretim-Yatırım-İstihdam-İhracat” diye yapıyorlar.

Dün yazdım ama tekrar edeyim:

2022 yılında bu model ile ekonomide ne oldu?

Ülke büyümesi %5,6

Tüketim büyümesi %19,7

Finans büyümesi %21,8

Üretim büyümesi %3,3

Yatırım büyümesi %2,8

Ne büyümüş net olarak görülüyor. Söylediklerinin tam tersi olmuş. Laf başka sonuç başka.

Ama bugün bunun bir başka sonucuna bakalım: Bu kadar tüketim çılgınlığı olan yerde o tüketimi ülke üretimi karşılamış mı? HAYIR.

Ödemeler dengesi üzerinden söyleyeyim: Dış ticaret dengesi -89.503 milyon dolar açık vermiş. Önceki yıl (2021) neymiş bu açık: -29.313 milyon dolar.

Cari denge ise 2022 yılında -48.395 milyon dolar açık vermiş. Önceki yıl cari açık -7.232 milyon dolarmış.

Şimdi hop hemen “enerji faturası cari dengeyi patlattı” diyorlar. O kadar basit matematik ile söylüyorlar ki, siz de inanırsınız.

Neymiş efendim Ukrayna-Rusya savaşı çıkınca enerji faturası 40 milyar dolar seviyelerinden 90 milyar dolar seviyelerine yükselmiş... Cari açıktaki 40 milyar dolarlık artış tam da buradan geliyormuş.

Ben size tam rakamları vereyim: 2022 yılında enerji ithalatı 96 milyar 549 milyon dolar. Buradan 16 milyar 374 milyon dolar enerji ihracatını çıkarttığımızda net olarak 80 milyar 175 milyon dolar enerji ithal etmişiz. Önceki yıl (2021) net enerji ithalatımız ise 42 milyar 185 milyon dolarmış. Böylece net enerji faturasındaki artış 37 milyar 989 milyon dolar olmuş.

Eeee,,, -7.232 milyon dolar cari açığa bunu eklediğimizde zaten -48.395 milyon dolara çıkan cari açık makul geliyor değil mi?

Şimdi.... durum gerçekte neymiş?

Altta Merkez Bankası’nın yayınladığı “Ödemeler Dengesi” verisinden bir grafik var. Bu grafik diyor ki, enerji hariç cari denge Nisan 2023 itibari ile son 12 ayda +21.871 milyon dolar fazla veriyor. Ama geçen yıl Nisan ayında son 12 aylık enerji hariç cari denge +41.158 milyon dolar fazla veriyormuş.

Yani enerji hariç cari denge düzelmiyor, tersine giderek bozuluyor.

Alttaki grafikte aylık bazda ‘enerji hariç cari dengeyi” de görüyorsunuz. Eylül 2021’den sonra sürekli düşüş var. Zaten yıllıklandırılmış enerji hariç cari dengede de Haziran 2021 sonrası başaşağı gidiş net olarak görülüyor.

Enerji hariç cari denge en iyi dönemini 2019 yılında yaşıyor. Çünkü Berat Albayrak gelmiş ve faizleri artırılmıştı.

Sonra Naci Ağbal döneminde yeniden bir denge sağlanmaya çalışılarak enerji hariç cari denge iyileşmeye başlıyor.

Enerji hariç cari denge nasıl iyileşiyor derseniz aslında çok basit: Tüketimi sınırlayarak.

Negatif faizin tüketimi çılgınca başlattığı dönemde cari dengede bir iyileşme beklemek zaten hayal ürünü.

O nedenle enerji dahil olsun ya da enerji hariç olsun cari denge açık vermeye artarak devam edecektir.

Bu kadar basit bir veriyi bile topluma gerçek dışı söylemlerle aktarmaya çalışıyorlar.

Rakamların dilini bile bizler anlatamazken onlar ekranlardan hiç ama hiç utanma-kızarma duymadan olanların tam tersini söyleyebiliyorlar.

Acaba diyorum, iktidarda dini hassasiyeti daha düşük bir yönetim olsa ne olurdu?

Allah’tan bu yönetim dindar...