Cumhurbaşkanı Erdoğan Belediyelere seslenerek şeffaf olmalarını, hatta ihaleleri canlı yayınlamalarını istedi.

Hatırlarsanız bir çok büyük kamu ihalesi TV’lerden naklen yayınlandı. İhaleye girenler belli, alanlar belli, satanlar belliydi... Ne kadar da şeffaftı değil mi?

Bundan yaklaşık 3 yıl önce Aykut Erdoğdu TBMM’de 3. Havalimanı hakkında bir konuşma yapıyor. Konuşmasına “Bu bir suç duyurusudur, İstanbul savcılığı harekete geçsin” diye başlıyor.

Aykut Erdoğdu 3. Havalimanı ile ilgili 5 milyar euroluk ihale sonrası kıyaktan bahsediyor. En önemlisi de şuydu: “İhalede havalimanının denizden yüksekliği 90 metre olacak şartı vardı. İhale sonrası bu yükseklik 60 metreye düşürüldü. Sayıştay burada 1 milyar 364 milyon euro kıyak olduğunu açıkladı. Ama bizim hesaplara göre 2,5 milyar euro kıyak geçildi”

3. Havalimanı yapım maliyetinin 7 milyar 354 milyon euro olduğunu hesaba kattığınızda acaba ihale sonrası bu kıyaklardan kimlerin haberi vardı? Kimler adaletli ve hakkaniyetli bir ihale izledi?

Türk Telekom ihalesini de hatırlıyor musunuz?

Hariri Ailesi’ne özelleştirilen bir kamu şirketinin bankalardan borç alarak temettü dağıtma izninin verileceğini kimler biliyordu?

Çiğdem Toker yazdı: Kuzey Marmara Otoyolu Kurtköy-Akyazı 169 km’lik bölümünde hem araç garanti sayısı artırılmış hem de 7 yıl daha müteahhitlere milletten ve Hazine’den para toplama için ek işletim süresi verilmiş.

Hatta Yeni Şafak Gazetesinde Mehmet Acet’in yazdığına göre 3. Köprünün de devrine 6 yıl varmış. Oysa 3. köprü-YSS 2023 Ağustos ayında Devlete devrilecekti.

Henüz Kuzey Marmara Otoyolunun Avrupa kesiminin ne olduğunu bilmiyoruz. Ama YSS Köprüsü ve Anadolu yakası sözleşme sürelerinin uzatımı buraları işleten müteahhitlere ek olarak 10 milyar dolar civarında bir kıyak oluşturuyor.

Burada KIYAK kelimesini ihale sonrası verilen kolaylıklar anlamında kullanıyoruz.

Hatırlarsanız son dönemde sıkça bahsettiğim Marmaray’da ihale sonrası 2009 yılındaki yeniden yapılandırma ve ek ödeme vardı... Yeni Şafak Gazetesinde Aralık 2009’da yazmıştım;

1-Kurlardaki yüksek oynaklık

2-İnşaat maliyetlerindeki öngörülemeyen artış

3-İşçi ücretlerinde kestirilemeyen yükseliş

nedeniyle firmaya ek ödemeler yapılmıştı.

Ben de Aralık 2009’da Yeni Şafak Gazetesinde “Alnı secdeye gidenler görür ve önlem alır” düşüncesi ile bu ek kıyak durumunu yazmıştım.

Ne oldu?

O ihaleleri ve ihale sonrası kıyakları yapan ülkeye de Başbakan da yapıldı. Seçimle değil tabii ki.

BİLGİ AÇIKLANMIYOR

Büyük KÖİ ihalelerinin belki de en olumsuz tarafı kamuoyuna bilgilerin açıklanmıyor olmasıdır.

Mesela İstanbul 1. ve 2. Boğaz köprülerinden geçen araç sayısı ve araçlardan elde edilen gelirler aylık olarak açıklanıyordu. Yine devletin işlettiği otoyolların da araç sayısı ve gelirleri aynı şekilde...

Ama müteahhitlerin işlettiği Hazine garantili köprü ve otoyol bilgileri açıklanmıyor.

Ya da yine hasta değil ama sakat organ (hastalık) garantili Şehir Hastaneleri işi. Burada da müteahhitlere ödemeler vs şartnameler “ticari sır” diye açıklanmıyor.

-Hem milletin vergisi ile müteahhitlere ödeme yapılıyor

-hem de millete bilgi verilmiyor

Acaba ihaleyi canlı yayınlamak ne ifade eder ki? İhale sonrası kamera arkasını ve yayın sonrası kıyakları kimse bilmedikten sonra ne olur ki?

Bir dostum imar değişikliği olacak tarlayı satın almaya çalışan arkadaşını anlatmıştı. İmar henüz geçmediğinden tarla olarak fiyatı ucuzdu tabii. Alıcı ve satıcı memnunsa geriye sorun kalmıyordu. Ama alıcının bildiği imara açılma durumunu satıcı bilmiyordu. Acaba o ticaret hukuki olsa da ne kadar ahlaki olabilirdi?

***

Şimdi size bir başka görünmeyen ücretten bahsedeceğim:

Kuzey Marmara otoyolunu kullanacaksınız. Şirketin fiyat listesi zaten sayfalarca rakamlarla dolu. Aynı zamanda ücret hesaplama imkanı da var. Giriş noktanızı ve çıkış noktanızı yazıyorsunuz ve size ödeyeceğiniz yol kullanım bedeli veriliyor.

İyi ama zaten soygun yoluna benzeyen o fiyatların yanına bir de bağlantı yolları eklemek zorundasınız. O fiyatlar şirket sayfasında da görülmüyor ama asıl fiyatlar o bağlantı yolları.

170 km’lik ana yola 84 lira ödüyorsunuz ama 5-10 km’lik bağlantı yolunda da 15-20 lira alıyorlar.

Sizce bağlantı yolları ücret tarifesi ne ifade ediyor?

Başakşehir’de evinize giderken sizi bağlantı yolu diye ücretlendiriyorlar. Ama çok fazla insanın da haberi yok... Çünkü kameralar üstte ve otomatik kesiyor.

Sizce bu hizmet türüne kimin kafası çalışır? Kılıçdaroğlu bu tür hizmet modellerini millete yükler miydi? Hizmet siyaseti önemlidir.... Bayraklar da inmez ayrıca...