2021 yılında tüketici fiyat enflasyonu %36 oranında artmıştı.
Fakat asgari ücret tespit komisyonundaki işçi, işveren ve kamu temsilcileri, ittifakla, asgari ücretin %50 artırılarak 4.250 TL’ye yükseltilmesine karar vermişti.
Son aralık, ocak ve şubat aylarında enflasyon, yıldırım hızıyla %32,25 artınca; asgari ücretin gözden geçirilmesi zorunlu bir hal aldı.
Çünkü satın alma gücündeki bu net aşınmaya ilaveten, gelecek aylarda da enflasyon oranı kesin olarak, beklentilerin üzerinde artacak.
Benim tahminlerime göre bu yılın ilk altı ayında enflasyon %40 civarında artacaktır.
Enflasyon %40 artarsa ne olur?
Kamu çalışanlarını enflasyona ezdirmeme politikası gereği, bu yılın ilk altı ayı için, emeklilere ve kamu çalışanlarına %40 zam yapmak zorunlu hale gelecektir.
Emekli ve kamu çalışanlarına, yılbaşında %25,50 zam yapılmıştı; şimdi de %40 yapılırsa, toplamda %76 zam yapılmış olacak.
Bir başka şekilde söylersek, Aralık 2021’de 1.000 TL maaş alanlar, Temmuz 2022’de 1.760 TL maaş alacaklar.
Bu maaş zamlarının, reel satın alma gücünde hiçbir artış oluşturmayacağı kesin olmasına rağmen, bu ücret artışları, pek çok kişide “yüksek gelir” yanılsaması oluşturacaktır.
Fakat yanlış ve Türkiye ekonomisi istese de istemese de, artık önleyemeyeceği yüksek enflasyon sarmalına kapıldığı için; bu maaş artışlarının oluşturduğu etki, birkaç ay içinde olumsuza dönecektir.
BÜTÇEDE MAAŞLARI ÖDEYEBİLECEK PARA VAR MI?
Geçen yıl, kamunun 347 milyar TL personel gideri oluşmuştu.
Bu yıl bütçe hazırlanırken, personel giderlerinin %22,6 artacağı varsayılmış ve bütçeye 424 milyar TL ödenek konmuştu.
Halbuki yılbaşında yapılan %25,50 ve temmuzda yapılacak olan %40 zamların etkisiyle personel giderlerinin en az 614 milyar TL’ye çıkacağı kesin.
Acaba hükümet aradaki 190 milyar TL’yi borçlanarak mı yoksa vergileri artırarak mı temin edecek?
2021 yılı bütçesinde gelirler, yılbaşında, 1.101 milyar TL öngörülmüş fakat son yirmi yıl boyunca eşi benzeri görülmemiş bir “başarı” yaşanmış ve merkezi yönetim bütçe gelirleri rekorlar kırarak 1.407 milyar TL’ye yükselmişti.
2022 için bütçe gelirleri rakamı “mahcup” bir artış oranıyla 1.473’e yükseltilmiş.
Fakat yanılıyorlar.
Hükümetin bütçe gelirleri en az 2 trilyon TL’ye yükselecektir.
Tabir caizse hükümetin kulaklarından para fışkıracak ve bütçede öngörülen bütün giderler rahat bir şekilde karşılanabilecek.
Giderler de, bütçede öngörülen 1,750 milyar TL değil; 2,300 milyar TL’ye kadar yükselebilir.
Görüldüğü gibi hem gelirler hem de giderler bütçede öngörülen rakamlardan en az 500’er milyar TL daha fazla artmış olacak.
Niçin?
Çünkü ekonomi kontrolden çıktı ve kontrolsüzlüğün, en belirgin göstergesi olan enflasyonu dizginleyebilecek hiçbir çıpa kalmadı.
Bu yıl enflasyonun %80’i aşacaktır ve her şey böyle devam ederse %100 civarında bir enflasyon oranı, sürpriz olmaz.
HEM ÜCRETLER ARTACAK HEM DE YOKSULLUK
Emeklilere ve kamu çalışanlarına %76 oranında zam yapılan bir ortamda, asgari ücretlilerin maaş artış talepleri ertelenemez.
Durum bu olunca, asgari ücret tespit komisyonu zorunlu olarak altı ayda bir toplanmaya başlayacaktır.
Toplanacaklar ve yılın ikinci yarısı için en az %20 zam yapacaklar fakat bu yetmeyecek.
Kamu çalışanlarına %40 zam yapılırken asgari ücretlilere niçin daha az zam yapılacak, bunun gerekçesi ne olabilir?
Doğrusu, kamuda asgari ücretli çalışan kişi sayısı az olduğu için yapılacak zam, kamuya zararı olmaz; tam tersine, SGK, işsizlik ve BES primleri artacağı için faydası olur.
İmalat sanayinde çalışan şirketlerin bilançosu irdelendiğinde, ücret giderlerinin, toplam giderler içindeki payının düştüğü görülür.
Kamuya ilaveten, imalat sektöründe de %40 zam yapmakla ilgili bir sorun yok.
Fakat hizmetler sektöründe çalışan firmalar henüz 4.250 TL’yi hazmedememişken asgari ücretin arttırılması ters tepebilir.
Sonuç olarak asgari ücretin, yılın ikinci yarısında artacağı kesindir ve artacaktır fakat artış oranı belli değil, diyebiliriz.
Her zaman söylüyorum, herkes de söylemeli: Enflasyon cezası olmayan bir suç ve kefareti olmayan bir günahtır.
Şükür ki kötü yönetim suçlarının cezasının kesildiği seçimler vardır.
