Hırvatistan Parlamentosu, radyoaktif atıkların bertarafı için yeni bir düzenleme getiren yasayı kabul etti. Düzenleme, Slovenya’daki Krsko Nükleer Santrali’nden çıkan atıkların yanı sıra Hırvatistan’daki hastaneler ve sanayiden kaynaklanan atıkların depolanacağı bir merkezin kurulmasına hukuki zemin oluşturdu.
Balkan Insight’da yer alan haberde, atık merkezi için yer belirlemeye ilişkin planlama kararları ve projenin uygulanma şartlarının, bu düzenlemeyle belirlendiği aktarıldı. Plana göre Krsko’dan çıkan atıklar için yeni bir depolama tesisi inşa edilecek ve eski Yugoslav Ordusu’na ait depolar yeniden düzenlenerek Hırvatistan içinde oluşan radyoaktif atıklar buraya taşınacak.
Cerkezovac sahasında, projenin etki değerlendirmesi “çevresel açıdan kabul edilebilir” olursa, merkezin inşası mümkün olacak.
Hırvatistan ile Slovenya, Krsko yakınında nükleer santral inşası konusunda 1970’te anlaşmıştı. Bugün Hırvatistan’ın elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 16’sı bu santralden karşılanıyor. Slovenya ile yapılan anlaşma uyarınca Hırvatistan, Krsko’da oluşan düşük ve orta seviyeli radyoaktif atığın yarısının bertarafını üstleniyor.
‘GAYRİMENKUL DEĞER KAYBEDECEK’
Eko Kvarner adlı çevre derneği, Hırvatistan’ın radyoaktif atık için bir sahaya ihtiyaç duyduğunu ve sorunun ülke dışında çözülemeyeceğini söyledi. Yine de Dernek, radyoaktif atık depolama yasasını eleştirerek, “Vatandaşlarla iletişimde yeterli hazırlık yapılmadı” yorumunu yaptı.
Yerel gayrimenkulün değer kaybedeceğini savunan dernek Başkanı Vjeran Pirsic, “Sadece evleri kastetmiyorum. Ormanlar, parklar, bahçeler ve tarım arazileri gibi kamusal alanlar da etkilenecek” dedi. Ayrıca, etkilenenlere tazminat ödenmesi gerektiğini ifade etti.
Pirsic, güvenliğin sağlanmasının önemini vurgularken teknolojiyle çevreye etkisi düşük çözümler bulunduğunu da dile getirdi. Ancak “Hayatta öğrendiğimiz şey, yatırımcıların karı artırmak için daha ucuz çevre koruma çözümlerini seçme eğiliminde olduğudur” ifadelerini kullandı.
BOSNA HERSEK SINIRINDA GERİLİM
Merkez için tercih edilen Trgovska Gora’daki Cerkezovac’ın, Bosna Hersek sınırına üç kilometre mesafede olduğu, yakınındaki Una Ulusal Parkı nedeniyle Bosna tarafında kaygıların arttığı aktarıldı.
Bosna Hersek’te, planlanan noktaya yaklaşık dört kilometre uzaklıktaki Novi Grad kasabasındaki aktivistlerin, radyoaktif atık deposu yapılacak merkezin Una Nehri’nin karşı yakasında yaşayanlar için kabul edilemez olduğu uyarısını yıllardır yaptığı aktarıldı. Sivil girişim olan Green Team’den Mario Crnkovic, Bosna’nın Hırvatistan’a iki protesto notası gönderdiğine, ancak bunlara yanıt verilmediğine dikkat çekerek, “Bosna’nın uluslararası düzeyde harekete geçme zamanı geldi” ifadelerini kullandı.
‘MESELE ULUSLARARASI DÜZEYDE TARTIŞILMALI’
Novi Grad Belediye Başkanı Miroslav Drljaca da yeni yasanın Trgovska Gora tartışmasına “bir darbe daha” olduğunu savundu ve meselenin uluslararası düzeyde ele alınması gerektiğini söyledi. Drljaca, Bosna’nın seçilen yerin Una Havzası’ndaki belediyeler için neden tehlikeli olduğunu anlattığını, Hırvatistan’ın ise Bosna’yı planlara dahil etmediğini ve araştırma sonuçlarını paylaşmadığını belirtti.
SRNA haber ajansına göre Drljaca, “Bunca zaman ne planlarına dahil ettiler ne de araştırma sonuçlarına. Sonraki adımlarının ne olduğunu bilmiyoruz” ifadelerini kullandı.
