Devletin Hazinesinden müşteri memnuniyeti nasıl sağlanır? Konumuz bu...
Şarkıcı Demet Akalın İstanbul-İzmir otoyolunu kullanırken bir video çekmişti. “Yapandan da Allah razı olsun, gidenden de” diyordu.
Ama videoda bir nokta önemliydi: Yol adeta bomboştu. Şarkıcı için yol sanki protokol olarak trafiğe kapatılmıştı.
Hazine garantili yolların-köprülerin boş olduğunu herkes biliyor. Çünkü verilen garanti dolmadığı için Hazine bu yollara ve köprülere sürekli para ödüyor.
Hatta Ulaştırma Bakanı Aralık 2020’de TBMM’de Bütçe görüşmeleri esnasında Osmangazi Köprüsünün garanti geçişi doldurduğunu söylüyordu. Oysa sonradan anlaşıldı ki, 2020 yılında sadece Osmangazi Köprüsüne Hazine’den 3,3 milyar lira para ödenmiş.
Evet, sadece 1 köprüye Hazine’den garanti kapsamında ödenen para 3,3 milyar lira...
Aynı Hazine, 2020 yılında Millette merkezi bütçeden sadece 8 milyar lira nakit pandemi desteği veriyor.
1 köprüye 3,3 milyar lira ama 83,5 milyon kişiye 8 milyar lira... Unutmadan şunu da ekleyelim: Bu 8 milyar liranın da 2 milyar lirası yine Millete “Biz bize yeteriz” denilerek verilen IBAN ile geri alınıyor.
***
Ulaştırma Bakanı Karaismailoğlu köprülerin, yolların pahalılığı konusunda “Bu bir finansman modelidir, müşteri memnuniyetine bakıyoruz” diyor.
Sanırım müşterinden kastı bu yolları kullananlar olmalıdır.
Maddi durumu elverip bu yolları kullananlar açısından, mesela şarkıcımız gibi müşteri memnuniyeti yüksek çıkabilir. Ödediğiniz 300-400 liracık yol parası ya da ayda bir asgari ücretli işçi parası Avrasya Tüneli için sorun olmayabilir.
Zaman ve maliyet konusu bir tercih nedeni olabilir. Burada şaşacak bir durum yok.
Hatta bu fiyatlar daha da yüksek olabilir. Mesela Avrasya Tüneli günlük git-gel 92 TL yerine 200 TL’de olabilir. Böylece Tünel yolu daha da boş kalarak parası olanlar için daha yüksek tercih nedeni olabilir.
Burada mesele şudur: Zaman-maliyet kavramını değerlendirmesi gerekenlerin dışında kalan faturayı Milletin ödemesidir. Yani Milletin Hazinesi’nden ödenmesidir.
Kısaca yolu kullanamayan ve hiç kullanamayacak olan vatandaşların da bu maliyete ortak edilmesidir.
Bir bakıma fakirden toplanan paralarla zenginlere özel yollar, köprüler yapılmış olmasıdır.
İşte bu açıdan baktığınızda müşteri memnuniyeti sanırım en yükseğe çıkıyor. Zenginin kullandığı ama kullanmadığı bölümünde de yolların, köprülerin kalan parasını fakirler ödüyor.
***
Hazine garantili işler gerçekten önemli bir mesele.
Örneğin Anadolu’da 1 saatlik mesafelere Hazine garantisi üzerinden havalimanları yaptırılıyor. Oysa İstanbul’da yeni havalimanına ulaşmak bile artık 2-3 saate varıyor.
Ama bir başka noktada şu: Mesela bu havalimanlarından devletin alacağı kira gelirleri pandemi nedeniyle mücbir sebep sayılarak 2020 yılı iptal edildi. Sonraki iki yıl için ise yüzde 50 indirim yapıldı. Oysa aynı havalimanlarında Hazine garantisi olarak verilen yolcu garantileri üzerinden Devletin ödeyeceği paralar aksatılmadan ödeniyor. Bu sözleşmeler TL’ye bile çevrilmeden ödemeler yapılıyor.
Milletin kendi aralarındaki sözleşmeleri TL ile yapmaya mecbur bırakan Cumhurbaşkanlığı kararına rağmen Devlet bir avuç müteahhide dolar bazında ödemeyi makul görüyor.
***
Dün Karar Gazetesinde ilk yazısını yazan Prof. Uğur Emek Hocamız Kanal İstanbul hakkında bütün detayları yazdı.
Geçen yıl Kanal İstanbul için “gerekirse Milli Bütçe üzerinden yaparız” deniliyordu.
Bunun üzerine 03 Ocak 2020 günü TV5’de “İddia ediyorum, para olsa da bu proje asla ve asla Merkezi Bütçe üzerinden yapılmayacak. Kanal İstanbul kesinlikle Hazine garantisi üzerinden yapılacak” demiştim.
Neden mi?
Siz hala anlamadınız mı?
Oysa durum çok basit. İsterseniz programın twitter linkini buraya bırakayım. https://twitter.com/tv5televizyonu/status/1377900375857115137?s=08
