İngiltere’nin önde gelen oyun yazarları, aktörler ve yönetmenler, İsrail’in gözaltına aldığı Filistinli tiyatro grubu üyelerinin serbest bırakılması çağrısında bulunan bir açık mektup imzaladı. 1.000 imzacının yer aldığı bildiride, uluslararası hukukun açıkça ihlal edildiği vurgulanarak, göz altına alınan Mustafa Sheta ve Jamal Abu Joas’un derhal serbest bırakılması istendi. Acil ve kalıcı ateşkes talep eden imzacılar ayrıca İsrail’e Gazze’deki işgaline son vermesi çağrısında bulundu.
SALİHA SULTAN
İngiltere’de 1000 imzacıdan oluşan oyun yazarları, aktörler ve yönetmenler, geçen hafta Cenin mülteci kampına yapılan baskında İsrail ordusu tarafından gözaltına alınan Filistinli ‘Özgürlük Tiyatrosu’ yapımcısı Mustafa Sheta ve oyuncusu Jamal Abu Joas’ın serbest bırakılması için açık mektup yayınladı. İsrail güçlerinin Özgürlük Tiyatrosu’na yaptıkları baskının ardından, Cenin kentindeki evlerinden aldığı Sheta ve oyuncu Abu Joas 13 Aralık’tan beri göz altında tutuluyor.
Mustafa Sheta
Filistinli meşhur aktör ve sanat yönetmeni Ahmed Tobasi de gözaltına alındı ancak daha sonra tahliye edildi. 2006’da Juliano Mer-Khamis tarafından kurulan Cenin merkezli Özgürlük Tiyatrosu, İngiltere de dahil olmak üzere dünya çapında turnelere çıkan, uluslararası alanda tanınan bir tiyatro grubu. 2011 yılında tiyatronun önünde maskeli silahlı bir saldırgan tarafından öldürülen Mer-Khamis, kültürün İsrail işgaline karşı çıkmak için bir araç olduğuna inanıyordu.
Jamal Abu Joas
‘ULUSLARARASI HUKUKUN AÇIK İHLALİ’
Aralarında aktris Maxine Peake, oyun yazarı Caryl Churchill, sanat yönetmeni Vicky Featherstone ve yönetmen ve yazar Dominic Cooke gibi isimlerin yer aldığı imzacılar, ‘Uluslararası hukukun açık ihlali’ başlıklı bildiride, ‘akıl almaz zorluklar karşısında bir direnç ve umut ışığı’ olarak tanımlanan Özgürlük Tiyatrosu’nun çalışanlarının gözaltında tutulmasıyla ilgili “Özgürlük Tiyatrosu’ndaki dostlarımız ve çağdaşlarımız, şiddet ya da zulüm korkusu olmadan çalışmalarını yürütme özgürlüğüne sahip olmayı hak etmektedir” denildi. Mektubu imzalayanlar şiddete son verilmesi çağrısında bulunurken, Refah Müzesi ve El-Karara Kültür Müzesi de dahil olmak üzere kültür kurumlarının tahrip edilmesini eleştirdi ve bu tür yerlere yönelik saldırıları ‘Uluslararası hukukun açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi.
Bildirideki diğer talepler arasında Sheta, Abu Joas’un yanı sıra çarşamba günü gözaltına alınan 100 Ceninlinin derhal serbest bırakılması; acil ve kalıcı ateşkes, Gazze’deki işgale son verilmesi, Batı Şeria’daki yerleşimci genişlemesine son verilmesi, birinci kuşak Filistinli mültecilerin ve onların soyundan gelenlerin meşru geri dönüş hakkının tanınması yer aldı.
Bu açık mektup, son günlerde İngiltere’deki tiyatrocular tarafından gönderilen ikinci mektup oldu. 15 Aralık’ta da 100 İskoç tiyatro yazarından oluşan grup, 2017’de Edinburgh turnesine çıkan Özgürlük Tiyatrosu çalışanlarının serbest bırakılmasını talep etti. Londra’daki Royal Court tiyatrosu da bir açıklama yayınlayarak “Tiyatroya yapılan saldırıyı, ofislerin tahrip edilmesini ve personele yapılan saldırıları dehşet içinde okuduklarını” söyledi.
13 Aralık baskını sonrası tiyatro binası.
İNSAN HAKLARINI HİÇE SAYAN TUTUKLAMA
Özgürlük Tiyatrosu personeli, İsrail askerlerinin baskın sırasında onlara ‘hayvan gibi’ davrandığını ve tutuklama sırasında kendilerini dövdüğünü belirtiyor. Askerler tiyatroyu aradı, ofisleri yıktı, bir duvarı yıktı ve binanın içinden ateş etmeye başladı; tiyatronun müdür yardımcısı Zoe Lafferty bunu bir tür ‘kültürel soykırım’ olarak nitelendirdi. İsrail güçleri daha sonra sanat yönetmeni Tobasi ile yapımcı ve yönetici Sheta’yı evlerinde gözaltına alarak gözlerini bağlayıp kelepçeledi. Tiyatrodan yapılan açıklamaya göre askerler daha sonra yeni mezun oyunculuk öğrencisi Abu Joas’ı ‘ciddi şekilde dövdü’ ve evinde gözaltına aldı. Göz altında olan Sheta’nın oğlu Adam, babasının gözaltına alınmasının ardından sosyal medya hesaplarından bir video paylaştı. Adam, İsrail askerlerinin babasını almak için eve geldikleri sırada bütün aileye silah doğrultulduğunu kaydetti.
3 BİN KİŞİ GÖZALTINDA
İsrail’in Gazzeli işçiler de dahil olmak üzere Filistinlilere yönelik kitlesel tutuklamaları ve gözaltına almaları bütün dünyada sivil toplum kuruluşları ve sanat kurumlarının alarm zillerinin çalmasına neden oldu. Bu gözaltıların yasallığı, gizliliği ve koşulları sorgulanırken, işkence iddiaları da ortaya çıkıyor. Batı Şeria’da ve işgal altındaki Doğu Kudüs’te binlerce Filistinli tutuklandı ve 3 binden fazlası hâlâ gözaltında. İsrail ayrıca 3 bin 200 Gazzeli Filistinli işçiyi Gazze Şeridi’ne sınır dışı etti. Filistin Tutuklular ve Eski Mahkumlarla İlişkiler Komisyonu, savaşın başlangıcından bu yana İsrail hapishanelerindeki Filistinlilerin sayısının iki katına çıktığını açıkladı. İdari gözaltında tutulan Filistinlilerin sayısının yüksek olması da ciddi bir endişe kaynağı; 6 Aralık itibarıyla rekor sayıda 2 bin 873 Filistinli gözaltında tutuluyor.
