C vitamini, yaşamsal öneme sahip olan hayati besin öğelerinden biri olarak tanımlanır. Bilimsel tabirde ascorbic asit olarak anılan bu vitamin, suda çözülebilen bir vitamindir ve bir dizi kritik işlevi vardır...
İnsan organizması C vitaminini üretme yeteneğine sahip olmadığından, onu dışarıdan, yani gıdalar aracılığıyla almak gerekmektedir. İlk olarak, bağışıklık sistemini güçlendirir ve antioksidan kapasitesiyle serbest radikallere karşı savaşıp hücre hasarını en aza indirger. Bu sebeplerden dolayı, tüketimi son derece mühimdir.
C vitamini, vücudun hastalıklara karşı savunma mekanizmasını artırmanın yanında, iyileşme sürecini de ivmelendirir. Ek olarak, demirin emilimini hızlandırarak anemi oluşma riskini minimize eder.
C vitamininin ayrıca kolajen oluşturmadaki rolü de oldukça mühimdir. Kolajen, cildin, kemiklerin, kıkırdakların ve diğer dokuların sağlığını koruyan bir protein türüdür. Kolajen sentezini tetikler ve bu sebeple cildin sağlıklı, esnek ve genç kalmasına yardımcı olur.
Bu noktaların ötesinde, hücre yenilenmesine, yara iyileşmesine ve bağ dokusunun kuvvetlenmesine de katkı sağlar. Bilinen en zengin C vitamini kaynaklarından biri olan portakal kadar bollukla bulunan bir başka besin de çilektir. Çileğin, vücuda baştan aşağı birçok fayda sağlayan bu meyve hakkında bilmeniz gerekenler aşağıdaki gibidir…
Çilek son derece sağlıklıdır, çok sayıda antioksidan ve vitamin barındırır. Yalnızca yaklaşık 32 kalori içeren bir yarım fincanlık porsiyon düşük kalorilidir. Çilek, C vitamini ve manganez için mükemmel bir kaynaktır ve bol miktarda folat (B9 vitamini) ve potasyum içerirler.
Çilek, kalp sağlığı ve kan şekeri kontrolüne olumlu etkileri olabilecek antioksidanlar ve bitki bileşikleri açısından oldukça zengindir. Genellikle çiğ ve taze olarak tüketilen bu meyveler, çeşitli reçel, jöle ve tatlılarda da kullanılabilir.
Çilek, çoğunlukla su (%91) ve karbonhidratlardan (%7.7) oluşur. Sadece küçük miktarlarda yağ (%0,3) ve protein (%0,7) içerirler.
100 gram çiğ çileğin besin değerleri ise aşağıdaki gibidir;
Kalori: 32
Su: %91
Protein: 0.7 gram
Karbonhidrat: 7.7 gram
Şeker: 4.9 gram
Lif: 2 gram
Yağ: 0.3 gram
ÇİLEKTE BULUNAN VİTAMİN VE MİNERALLER
C Vitamini: Çilek, bağışıklık ve cilt sağlığı için elzem olan bir antioksidan olan harika bir C vitamini kaynağıdır.
Manganez: Kepekli tahıllar, baklagiller, meyveler ve sebzelerde sıklıkla yüksek miktarlarda bulunan bu eser element, vücudunuzdaki birçok işlem için önemlidir.
Folat (B9 vitamini): B vitaminlerinden biri olan folat, normal doku büyümesi ve hücre işlevi için önemlidir ve hamile kadınlar ve yaşlı yetişkinler için esastır.
Potasyum: Bu mineral, kan basıncını düzenlemek gibi birçok temel vücut işlevinde yer alır.
Çilek ayrıca demir, bakır, magnezyum, fosfor ve B6, K ve E vitaminleri sağlar.
ÇİLEĞİN FAYDALARI
Kalp hastalığı dünya çapında en yaygın ölüm nedenidir. Araştırmalar, çilekler - veya orman meyvesi antosiyaninleri - ile gelişmiş kalp sağlığı arasında bir bağlantı bulmuştur.
Binlerce insan üzerinde yapılan büyük gözlemsel çalışmalar, orman meyvesi tüketiminin kalple ilgili ölümlerin daha düşük riske sahip olduğunu göstermektedir.
Kalp hastalığı için köklü risk faktörleri olan orta yaşlı kişilerde yapılan bir araştırmaya göre, çilek HDL (iyi) kolesterolü, kan basıncını ve kan trombosit fonksiyonlarını iyileştirebilir.
Çilek ayrıca:
kan antioksidan durumunu iyileştirmek
oksidatif stresi azaltmak
iltihabı azaltmak
damar fonksiyonunu iyileştirmek
kan lipit profilinizi iyileştirin
LDL (kötü) kolesterolün zararlı oksidasyonunu azaltmak
gibi faydalar sağlar.
KAN DOLAŞIMINI DÜZENLER
Karbonhidratların metabolize edilmesi sonucu, vücut bu molekülleri basit şekerlere dönüştürür ve bu şekerler kanınıza dağıtılır.
Bu noktada vücudunuz insülin salgılama işlemine geçer. Insülin, hücrelerinize kan akışınızda bulunan şekeri çekme ve enerji üretimi ya da depolama işlemleri için kullanma talimatlarını verir.
Kan şekeri düzeylerindeki dengesizlikler ve şekerli besinlerin fazla tüketilmesi, obezite, tip 2 diyabet ve kalp hastalıkları riskinde artışa sebep olabilir.
Çilek, karbonhidrat bakımından zengin çileksiz bir öğünden sonra, glikoz metabolizmasını yavaşlatır ve hem glikoz hem de insülin seviyelerindeki hızlı yükselişleri azaltır. Bu özelliği ile çilek, metabolik sendrom ve tip 2 diyabetin önlenmesinde önemli bir rol oynayabilir.
KANSERİ GELİŞİMİNİ ENGELLER
Kanser, kontrolsüz biçimde büyüyen anormal hücrelerin varlığı ile tanımlanır. Kanserin oluşumu ve ilerlemesi genellikle oksidatif stres ve kronik inflamasyonla ilişkilendirilir.
Çeşitli araştırmalar, çileğin oksidatif stres ve inflamasyonla mücadele etme kapasitesinin, çeşitli kanser türlerinin önlenmesine yardımcı olabileceğini belirtmektedir.
Çileklerin, hayvanlarda ağız kanseri ve insanlarda karaciğer kanseri hücrelerinde tümör oluşumunu engellediği kanıtlanmıştır.
