Zeytinyağı satışlarına ihracat yasağı getirilmesi bile fiyatlardaki artışı durduramadı. Zamların ardı arkası kesilmezken fiyatları görenler de yok artık diyor. Fiyatların düşmesi beklenirken %30'luk yeni zam herkesin aklını başından aldı. İşte tüm detaylar…
Türkiye'de büyük bir getirisi bulunan zeytin ve zeytinyağı fiyatlarının zam üstüne zam alması hem yetkilileri hem de vatandaşı harekete geçirdi. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği,Dökme ve varil zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlamaların da iç piyasada fiyatların düşmesini sağlamadığını söyledi. Fiyatların %30 oranında arttığı belirtilirken zeytinyağı ihracatındaki kısıtlamaların da bir an önce kaldırılması gerektiği ifade edildi. İşte tüm detaylar...
ZEYTİNYAĞINA BİR ZAM DAHA
Zeytinyağına getirilen ihracat yasağının işe yaramaması bir yana fiyatların da %30 oranında artmasını sağladı. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği (EZZİB), son dönemde dökme ve varilli zeytin fiyatlarındaki %50 artışın nedeninin ihracat yasağı olduğunu söyledi. EZZİB Başkanı Davut Er, zeytinyağı ihracat kısıtlamalarının ardından Türkiye'deki ihraç pazarının Prestige ve döviz kaybı yaşadığına dikkat çekti. Yasakların en kısa zamanda kaldırılması gerektiğini ifade eden Er, 2022 - 2023 sezonunda 50.000 ton zeytinyağı stoğu ile birlikte rekoltenin de 380.000 ton olarak hesaplandığını söyledi. Afrin'den gelen 50.000 ton zeytinyağı dikkate alındığında ise bu rakamların 480.000 ton düzeyinde olduğu ifade edildi.
160.000 ton iç tüketim ve 150.000 ton ihracat olduğuna değinen Eğer, yeni sezonda 170.000 ton stok fazlasıyla zeytinyağının kayıtlara geçtiğini aktardı. 2023-2024 sezonunda 179.000 ton rekolte beklendiği ifade edildi.
PİYASADA ARZ SORUNU BULUNMUYOR
Türkiye'deki zeytinyağı ağzında panik yaratacak bir durum olmadığının altını çizen Davut Er, “Fiyatlar kısıtlama uygulamasından bu yana yaklaşık yüzde 30 civarında artış gösterdi" sözlerini aktardı. İhracat yapılamaması nedeniyle depolarda bekletilen zeytinyağlarının sıcak hava ve olumsuz depolama koşulları nedeniyle bozulmaya maruz kaldığını dile getiren Er, “Asidite ve diğer kıymetli spektler zarar gördü, yüksek kaliteli sızma yağlar rafinajlık yağlara dönüştü ve bu da yüzde 30’luk bir değer kaybına neden oldu. Söz konusu kısıtlama uygulaması hem iç piyasada hem de ihracatta hiçbir olumlu sonuç doğurmadı” ifadelerini kullandı.
AMBALAJLI İHRACAT ARTACAK
Katma değerin yüksek olduğunu ifade eden Davut Er, ihracatı arttırmanın ana hedeflerinden birinin de yüksek ambalajlı ihracat olduğunu söyledi. Dünyadaki catering ve konserve sektöründe ciddi anlamda zeytin yağına ihtiyaç duyulduğunun altını çizen Er, bu açığın Türkiye'den kapatıldığını aktardı. Hem kutulu hem de dökme mal talep eden alıcıların olduğuna dikkat çeken Davut Er, firmalara yalnızca kutulu zeytinyağı satıldığını dökme taleplerinin ise ülkelerinden karşılanması gerektiğini aktardı. Bu durumun alıcı kaybına neden olduğunu vurgulayan Er, “Dökme zeytinyağı ihracatımızda, sadece İspanya değil, aynı zamanda ABD, Kanada ve Suudi Arabistan gibi tüketici ülkelerin de en önemli pazarlarımızdan olduğunu gözlemliyoruz. Dökme zeytinyağı ihracatını yasakladığımızda, bu ülkelere olan ihracatımızın kısıtlanmasıyla, rakiplerimize mal vermeyelim derken doğrudan bu önemli pazarları söz konusu rakip ülkelere teslim etmiş oluyoruz.” dedi.
1 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI
Türkiye'deki sofralık zeytin ihracatının 2022-2023 sezonu içerisinde %7'lik artışla 172 milyon dolardan 184 milyar dolara yükseldiğini ifade eden Başkan Er, 31 Ekim'de tamamlanan ihracat sezonunun 118 ülke ile yapıldığını söyledi. Toplam zeytinyağı ihracatındaki miktar baz alındığında %58 artış olduğuna değinen Er, "Toplam zeytinyağı ihracatımız miktar bazında yüzde 158 artarak 58 bin tondan 150 bin tona, tutar bazında ise yüzde 259 artarak 201 milyon dolardan 723 milyon dolara yükseldi.” dedi.
İhracatın 947 milyon dolara ulaştığının altını çizen Er, sektörde dünya pazarına çok önemli bir noktada olduğunu söyledi.2023 yılında 1 milyar dolara yaklaşıldığının altını çizer Başkan Er, 5 yıllık süreçte 2 milyar dolara çıkmayı hedeflediklerini aktardı.
ENFLASYONA ETKİSİ SINIRLI
Zeytinyağının gıda enflasyonuna olan etkisinin sınırlı olduğunu dile getiren EZZİB Başkanı Davut Er,FAO verileri kapsamında ülkede kişi başına düşen bitkisel yağ tüketiminin yılda yaklaşık 25 kilo olduğunu zeytinyağı tüketiminin ise 2 kilonun altında kaldığını aktardı. Türkiye'de zeytinyağı tüketiminin genellikle belli bir gelir seviyesi üzerindeki kişiler tarafından yapıldığına dikkat çeken Er, bu kapsamda sık getirilen kısıtlamaların gıda enflasyonunu kontrol etmek yerine üretici ve satıcıların olumsuz etkilenmesine neden olduğuna değindi.
11 AYDA 233 MİLYAR DOLAR İHRACAT
Cumhuriyetimizin 100. yıldönümünü kutladığımız 2023'ün 11. ayında Türkiye'nin yaklaşık 233 milyar dolarlık ihracata ulaştığını dile getiren Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe, “Deprem felaketini, küresel pazarlardaki daralmayı, bazı sektörlerimizdeki ciddi kan kaybını dikkate aldığımızda önemli bir başarıya imza attığımızı söyleyebilirim” ifadelerini kullandı.
2023 yılının 255 milyar doların üzerinde ihracatla kapatılacağını aktaran Gültepe, bazı sektörlerde ciddi kayıplar olduğunu dile getirdi. Geçtiğimiz yıl 500 milyon dolarlık biri zeytinyağı ihracatı olduğunu ifade eden Gültepe, Bu yıl 11 ayda ihracatın %2'nin üstünde bir artışla 833 milyon dolara ulaştığını aktardı. Kasım ayı içerisinde birim ihracatı en fazla artıran 5 sektörün zeytinyağı olduğunun altını çizen Gültepe, “Geçen yıl 2,8 dolarlık birim ihracat değeri 2023’te yüzde 36,4 artarak 3,8 dolara ulaştı. Evet geçen yıla göre önemli bir artış var. Ama zeytinyağı gibi bir üründe çok daha yüksek birim değerlere ulaşabiliriz. Bunu da ancak markalaşarak ve tanıtım çalışmalarına ağırlık vererek başarabiliriz” dedi.
RAKİPLERİNE GÖRE 6 KAT DAHA ENFLASYONLA UĞRAŞTI
Ekonomist Prof. Dr. Yaşar Uysal, “Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler” başlıklı yazısında Türkiye'nin ihracatı ile ilgili önemli konulara değindi. Türkiye'nin Gelişmekte olan ülkeler arasında yer aldığını ifade eden Uysal, rakiplerine oranla 6 kat daha fazla enflasyonla mücadele ettiğini vurguladı. Türkiye'nin rekabet ortamını koruyabilmesi amacıyla enflasyonla mücadele çalışmalarında başarıyı sağlaması gerektiğinin altı çizildi.
