İSO Başkanı Bahçıvan “Küresel enflasyon yavaşlayacak. Ama Türkiye’de sorun olmaya devam edecek. Yeni yıl, Türkiye açısından kesinlikle ve kesinlikle kararlılıkla enflasyonla mücadele edilmesi gereken bir yıl olacak. Hiç taviz verilmeden yapılacak bu mücadeleyi, zaten Merkez Bankası ile Hazine ve Maliye Bakanlığının politikalarından da anlıyoruz” dedi.
Yeni hükümet ve ekonomi kadrosuyla birlikte piyasalarda istikrar ve güvenin yeniden oluşmaya başladığını söyleyen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, 2023 ve 2024 yılını değerlendirdi. Tablonun belli bir disipline dönüşmeye başladığını anlatan Bahçıvan, salgın döneminin geride kaldığını ifade ederek “Küresel enflasyon yavaşlayacak. Ama Türkiye’de sorun olmaya devam edecek. Yeni yıl, Türkiye açısından kesinlikle ve kesinlikle kararlılıkla enflasyonla mücadele edilmesi gereken bir yıl olacak. Hiç taviz verilmeden yapılacak bu mücadeleyi, zaten Merkez Bankası ile Hazine ve Maliye Bakanlığının politikalarından da anlıyoruz” dedi.
Bahçıvan, iç piyasada enflasyona karşı en önemli silah olarak faizlerin görüldüğünü ifade ederek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Faizlerin yüksek olması ve bu faizlerin yüksek seyri mutlaka ekonomik aktiviteyi ciddi ölçüde yavaşlatacak. İç piyasaya bağlı sektörlerde hem talep noktasında, hem finans kaynağı noktasında bir zorluk yaşanacağı kesin. Şu anda kamunun da tavsiye ettiği, ihracata dönük çalışmalarda ve döviz kazandıracak işlerde fırsatların değerlendirilmesi gerekiyor. Kredi mekanizmaları da bunu destekler nitelikte çalışıyor. İhracat imkanlarını zorlayan ve ihracat fırsatları geliştiren sektörler, gelecek yılı en azından finansa erişim açısından daha rahat ve makul geçirecek. Türkiye, son yıllarda ‘ne pahasına olursa olsun büyüme’ mottosundan, biraz daha ‘enflasyonu dizginlemeye’ dönük bir mottoya doğru en azından yılın ilk döneminde geçmek zorunda kalacak. Bunu zaten ekim ayından itibaren görmeye de başladık. 2024’ü nasıl yaşayacağımız noktasındaki ilk işaretleri almaya başladık. Büyümenin yüksek olduğu dönemlerde 700’lerde olan CDS, büyümenin durgunlaşmaya başladığı dönemlerde 280’lere kadar düşmeye başladı.”
‘BÜYÜME NİTELİKLİ OLMALI’
Erdal Bahçıvan, büyümenin niteliğinin önemsenmesi gerektiğini belirterek, “Orta Vadeli Program’da (OVP) konan rakamın altında bir büyümenin sürpriz olmayacağını düşünüyorum. Ama bunu çok da dert etmemek lazım. Yani eğer gelecekten çalmayacak makul bir büyümeyle karşılaşacaksak da ona bir süre katlanmamız gerekiyor. Bizim bu süreci çok daha temkinli ve dikkatli götürmemiz lazım. Onun için büyümeyi çok fazla stres yapmamak gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu. Bahçıvan, Eximbank’ın sermaye yapısının güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, ihracatçı sanayicilerin desteklenmesi açısından İhracatı Geliştirme Fonu’nun (İGEF) da önemli bir metot olduğunu vurguladı.
‘BANKACI OLDUKLARINI HATIRLADILAR’
Erdal Bahçıvan, iç piyasa tarafında ticari krediyi erişimden ziyade ticari kredi maliyetini kaldırabilme sorunu olduğunu belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Burada finansa erişmek midir esas, yoksa o maliyeti karşılamak mıdır? Finansmana erişim, geçtiğimiz dönemde fiyattan daha ziyade bir yokluk boyutundaydı. Özel bankalar tamamıyla piyasadan yok olmuşlardı, çekilmişlerdi. Şimdi özel bankaların son 2 aydır tekrar finans dünyasında, varlıklarını hatırladıklarını görüyoruz. Özel bankalar tekrar aktif bir şekilde piyasaya girmeye başladı. Tekrar bankacılığı hatırladılar. Bu en azından vücuda bir kan akışının başlaması adına olumlu ama tabii ki TL maliyetlerinin kaldırılabilmesi, bunun karşılığında rasyonel bir iş yapılabilmesi artık o firmaların ve o sektörün durumuna bağlı. Açıkça söylemeyelim ki ticari kredilerde en azından özel sektör bankalarında, son dönemlerin en pozitif noktasındayız. Kredi kanalının daha da açılacağını ümit ediyorum. Fiyat tarafı ayrı ama miktar tarafının artacağına inanıyorum. Çünkü kabul etmek lazım ki Türkiye’ye bir fon akışı başladı.”
‘YATIRIMDA İLK 6 AY SAKİN GEÇECEK’
Erdal Bahçıvan, gelecek yıl yatırımlarda bir geri çekilme olacağını belirterek, “Finansman maliyetinin nereye oturacağını görmeden ve günlük hayattaki problemler tam anlamıyla çözülmeden yatırıma dönük bakış açısının kısa vadede çok güçlü olacağını düşünmüyorum” dedi.
Yeni yatırımlar konusunda enerji sektörünün pozitif ayrışacağını ifade eden Bahçıvan, şöyle devam etti:
“Yatırım iştahı açısından gelecek yılın ilk 6 ayının daha sakin geçeceğini söyleyebilirim ki bu da gayet doğal. Bazı sektörlerimizin ciddi kapasite fazlası var. Bunların da bir rahatlaması lazım. Yılın 2. yarısına kadar, yatırım döneminin daha sakin olacağını düşünüyorum. Yerel seçimler var, enflasyonla mücadeleyle birlikte haziran, temmuz ayından sonra faizlerin düşeceği beklentisi var, dünyadaki faizlerin düşme beklentisi var. Yurt dışından da kaynak sağlayarak, hem maliyet hem vade konusunda yılın 2. yarısında biraz daha olumluya dönecektir. Bu demek değil ki, yatırımlar sıfırlanacak ama ivme ve tempo kaybedeceğimiz kuvvetle muhtemel. Yılın ikinci yarısının ise daha farklı bir döneme evirileceğini düşünüyorum.”
‘KUR AÇISINDAN EN HUZURLU DÖNEM’
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Bahçıvan, sanayiciler olarak, TL’nin değerinin düşmesi ve yüksek volatilite konusunda hassas olduklarını ifade ederek, aşırı değer kaybının kısa vadede para kazandırsa da uzun vadede farklı çok büyük maliyetlere sebebiyet verdiğini anlattı. İstikrarlı bir kurun en kıymetli kur olduğunu ifade eden Bahçıvan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Ümit ediyorum ki 2024, inşallah bir terslik olmazsa, kur açısından da son 5 yılın en rahat ve huzurlu dönemi olacak. Tabii belli sektörlerimiz bundan rahatsızlık duyabilir ama ben eminim uzun vadede istikrarlı bir kur, enflasyona ve fiyat istikrarına vereceği olumlu katkı ile birlikte birçok açmazın önünü açmış olacak. Onun için de biraz sabırlı olmamız lazım. Tabii aşırı düşmesi gibi bir tablo da bizim için son derece kabul edilmez olur. Ben Merkez Bankasının akılcı ve Türkiye’nin rekabet şansını zorlamayacak ölçüde götüreceğini tahmin ediyorum.”
‘SERMAYE PİYASALARI HALKA ARZLA DÖNÜYOR’
Erdal Bahçıvan, mevcut ekonomi yönetiminin enflasyon konusunda başarılarını ispat etmeye başladıkça öz güvenin de artmaya başlayacağını ifade ederek, “İhmal etmememiz gereken bir konu da Türkiye’nin son yıllarda ne yazık ki çok uzak kaldığı yabancı sermaye konusu. Şirket satın almalarında unutulduk resmen” yorumunu yaptı. Şu anda sermaye piyasaları halka arzlar üzerinden dönüyor. Türkiye birçok sektörde, yabancı sermaye açısından gözlenen ve özlenen bir ülke. Gelecek yılın 2. yarısında, inşallah her şey yolunda giderse, bu tür yabancı sermaye hareketlerini farklı farklı sektörlerde görebileceğimizi düşünüyorum.”
