Jaguar Land Rover (JLR), Ağustos sonunda maruz kaldığı ve küresel operasyonlarını felç eden yıkıcı siber saldırının ardından fabrikalarında yeniden ışıkları yakmaya hazırlanıyor. Şirket, bir aydan uzun süredir devam eden üretim duruşunun ardından bu hafta bazı operasyonlarına yeniden başlamayı planlıyor. Ancak bu, zafer çanlarının çaldığı anlamına gelmiyor; zira hem üretimin tam kapasiteye dönmesi hem de tedarik zincirindeki hasarın onarılması uzun bir zaman alacak gibi görünüyor.
BİR AY SONRA GELEN İLK ADIM: MOTOR FABRİKASI DEVREDE
Üretimin yeniden başlaması ilk adım. BBC'nin haberine göre, bu ilk adım JLR'ın motor fabrikasının bulunduğu Wolverhampton'da atılacak. Ancak şirket yetkilileri ve sektör uzmanları, sürecin bir düğmeye basmak kadar basit olmadığının altını çiziyor. West Midlands ve Merseyside'daki diğer tesislerin de kademeli olarak devreye alınması planlanırken, tüm operasyonların tam kapasiteyle çalışmasının haftalar, hatta bazı tahminlere göre yıl sonunu bulabileceği belirtiliyor. Şirket, yaptığı açıklamada kurtarma programının kararlılıkla devam ettiğini ve küresel parça lojistik merkezinin tam operasyonlara döndüğünü belirtti.
KRİZİN BİLANÇOSU: SIFIR ÜRETİM VE KAYIP MİLYONLAR
31 Ağustos'ta başlayan siber saldırı, JLR için tarihi bir krize dönüştü. Şirket, Eylül ayı boyunca tek bir araç bile üretemeyerek İngiliz otomotiv sanayisinde eşi benzeri görülmemiş bir duraklama yaşadı. Normal şartlarda günde ortalama 1.000 araç üreten devin bir aylık kaybı 200 milyon poundu aştı. Saldırı, şirketin sadece üretim ve satış operasyonlarını değil, aynı zamanda servis merkezlerine parça dağıtımını da tamamen felç etti. Bu durumdan yalnızca İngiltere'deki fabrikalar değil, JLR'ın Slovakya, Çin ve Hindistan'daki tesisleri de etkilendi.
TEDARİK ZİNCİRİ KIRMIZI ALARM VERİYOR
Üretimin durması, en büyük darbeyi JLR'a bağlı çalışan yüzlerce tedarikçi firmaya vurdu. Aylardır hiç gelir elde edemeyen ancak faturalarını ödemek zorunda kalan bu firmalar, iflas riskiyle karşı karşıya kaldı. Genex UK gibi küçük ölçekli bir metal parça üreticisi, nakit sıkıntısı nedeniyle 18 kişilik personelinin bir kısmını işten çıkarmak zorunda kaldığını açıkladı.
Doğrudan JLR'a parça sağlayan "tier one" tedarikçilerden Evtec Group'un başkanı David Roberts, hükümetin 1.5 milyar pound'luk kredi garantisi paketini "etkisiz bir çözüm" olarak nitelendirdi. Roberts, bu fonların kendileri gibi üreticilere doğrudan ulaşmadığını belirterek, "Hükümet, ileri imalat sektörünün ihtiyaçlarına sağır kesilmiş gibi görünüyor." dedi.
Nissan'ın eski yöneticilerinden ve Aston Martin'in eski patronu Andy Palmer da tedarik zincirinin "kırık ve onarılması gerektiğini" belirterek, "Bazı tedarikçiler bu süreci atlatamayabilir ve eğer onlardan herhangi biri iflas ederse, bu tedarik zincirinde daha fazla aksama anlamına gelir." diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
Aston Martin de zor durumda bu arada. Satışları giderek kötüleşiyor ve işler Aston Martin için hiç iyi gitmiyor.
ÇALIŞANLARIN GELECEK KAYGISI: "İŞİME GERİ DÖNEBİLECEK MİYİM?"
Kriz, yalnızca şirketleri değil, doğrudan JLR'da çalışan yaklaşık 30.000 ve tedarik zincirinde yer alan yaklaşık 200.000 kişiyi de derinden etkiledi. Evtec Group gibi firmalarda çalışanların çoğu, haftalardır maaşlarının %80'ini alarak evlerine gönderildi. Mühendis Ben Brindley, "Bu süreç ne kadar uzarsa, o kadar endişeleniyorsunuz. Geri dönecek bir işim olacak mı diye düşünmeye başlıyorsunuz." sözleriyle çalışanların yaşadığı belirsizliği özetledi.
FİNANSAL ÇÖZÜM ARAYIŞI: 2.5 MİLYAR DOLARLIK DEV PAKET
Tedarik zincirindeki çöküşü önlemek için İngiliz hükümeti, UK Export Finance (UKEF) aracılığıyla 1.5 milyar pound'luk (yaklaşık 2 milyar dolar) bir kredi garantisi paketini devreye sokmuştu. Bu destek, tedarikçilere yapılacak ödemeleri güvence altına almayı amaçlıyordu. Ancak son gelen bilgilere göre JLR, bu devlet destekli paketten bağımsız olarak, en kırılgan durumdaki tedarikçileri ayakta tutmak için kendi kaynaklarından 500 milyon poundluk (yaklaşık 650 milyon dolar) ek bir acil kredi paketi hazırlığında. Üretim yavaşça başlıyor. Aynı şekilde kriz de.
