Artan enflasyon ve döviz kurları tarladaki maliyetleri katlamaya devam ediyor. Tırmanan tarımsal maliyetler, çiftçilerin üretimlerini sürdürmesini zorlaştırırken, gıda krizine de davetiye çıkarıyor. TÜİK 2023 Temmuz’a ilişkin Tarımsal Girdi Fiyat Endeksini açıkladı. Buna göre, temmuzda aylık bazda yüzde 6,54 artarken, yıllık bazda yüzde 34,32 yükseldi. Tarım-GFE’de bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 21,29 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 69,23 artış gerçekleşti.
Döviz kurlarında yaşanan rekor artışlar tarımın temel girdisi başta akaryakıt ve gübre fiyatlarını katlamaya devam ediyor. Artan tarımsal maliyetler, çiftçilerin üretimlerini devam ettirmesini zorlaştırırken, çiftçi için üretim yapmak, bir seçenek olmaktan çıkıyor. Türkiye’nin yıllar içinde kaybettiği tarım alanlarının ve üretimden çekilen çiftçi sayısının her geçen gün artması, gelecekteki olası bir gıda krizi için de alarm veriyor. Tarımsal üretimde tablo giderken vahim hal alırken, maliyetler hız kesmiyor. Türkiye İstatistik Kurumu, temmuz ayına ilişkin Tarımsal girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE), verilerini açıkladı.
Buna göre, endeks temmuzda bir önceki aya kıyasla yüzde 6,56, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 21,29, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 34,32 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 69,23 yükseldi. Ana gruplarda bir önceki aya göre tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 5,71, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 11,9 artış kaydedildi. Geçen yılın aynı göre tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 29,17, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 76,25 yükseliş gerçekleşti. Yıllık Tarım-GFE’ye göre 4 alt grup daha düşük, 7 alt grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık artışın az olduğu alt gruplar yüzde 2,26 ile gübre ve toprak geliştiriciler, yüzde 13,2 ile enerji ve yağlar oldu. Geçen yıla göre yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise yüzde 95,89 ile veteriner harcamaları, yüzde 89,23 ile diğer mal ve hizmetler olarak kayıtlara geçti.
EN FAZLA ENERJİ VE YAĞ HARCAMALARI ARTTI
TÜİK’e göre aylık Tarım-GFE’ye göre 4 alt grup daha düşük, 7 alt grup daha yüksek değişim gösterdi. Geçen aya göre artışın düşük olduğu alt gruplar yüzde 1,65 ile tarımsal ilaçlar, yüzde 2,28 ile tohum ve dikim materyali oldu. Buna karşılık, aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar yüzde 23,76 ile enerji ve yağlar, yüzde 18,8 ile veteriner harcamaları olarak hesaplandı. Bir önceki aya göre azalış gösteren tek alt grup ise yüzde 0,38 ile hayvan yemi oldu.
ÜRETİCİNİN ENFLASYONU YÜZDE 76,35
TÜİK Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) Ağustos 2023 verilerini göre Tarım-ÜFE Ağustos’ta aylık bazda yüzde 3,83 yükselirken, yıllık bazda yüzde 76,35 arttı. Tarım-ÜFE’de bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 40,31 artış ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 97,21 yükseliş gerçekleşti. Sektörlerde bir önceki aya göre, balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde yüzde 0,30 azalış, ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 0,20 artış ve tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 4,03 artış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 2,16 artış, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 3,39 artış ve çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 9,17 artış gerçekleşti. Aylık Tarım-ÜFE’ye göre 7 alt grup daha düşük, 6 alt grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık Tarım-ÜFE’ye göre 6 alt grup daha düşük, 7 alt grup daha yüksek değişim gösterdi.
BESİCİ YEM VEREMEDİĞİ İÇİN BUZAĞI YATALAK OLDU
Osmaniye’nin Kırmacılı köyünde büyükbaş besiciliği yapan Ali Vural, artan yem fiyatlarından dolayı hayvanlarını besleyemediğini, bu yüzden süt veriminin de düştüğünü söyledi. Açlıktan hayvanlarının kemiklerinin göründüğünü ve yatalak olduklarını kaydeden Vural, ‘’Ben büyükbaş hayvan besiciliği yapıyorum, süt inekçiliği. Şu anda yemlerin pahalı oluşu, girdilerin, samanın aşırı yüksek oluşu... O yüzden ineklere bunları gideremediğimden ineklerim zayıf, bakamıyorum. Yemlerin fiyatları aşırı yüksek.Buzağılarımın zayıflığı bu sütü emmediğinden kaynaklanıyor. Gördüğünüz bu inek bundan 1 ay önce yatalak oldu. Veteriner getirdim bana dediği tek laf ‘aç bırakmışsın’. İliklerinin kuruduğu, yem vermediğimden dolayı 1 ay kepçe ile kaldırdım motorla bu ineği ben. Veterineri 3 kere getirdim. En sonunda iyi kötü bu duruma ancak getirebildim” dedi.
