Uyku, insan hayatının temel bir unsuru olduğu konusunda hepimiz hemfikiriz. Ancak verimli bir uyku için belirli kurallar bulunmaktadır. Bazı uyku pozisyonları, uyumadan önceki halinize göre daha yorgun hissetmenize neden olabilir. İşte kaliteli bir uyku için önerilen en iyi pozisyon...
Nijerya'daki konteyner gemilerinde çalışan kaynakçıların uyku düzenlerine yönelik yapılan bir araştırma, sırt üstü uyuma ile yan yatarak uyuma arasındaki farkları vurguluyor.
SIRT ÜSTÜ YATANLARDA SIRT AĞRISI RİSKİ YÜKSEK
Araştırmaya göre, sırt üstü uyuyanlarda sırt ağrısı riski daha yüksek çıkıyor. Ancak bu durum, herkes için geçerli bir kural olmaktan çok, kişinin konforuna ve uyku sırasındaki pozisyonuna bağlı bir durum olarak karşımıza çıkıyor.
Batı Avustralya'da gerçekleştirilen bir başka araştırma ise, uyku pozisyonlarının boyun tutulması üzerindeki etkisine dikkat çekiyor. Gönüllülerin yatak odaları 12 saat boyunca otomatik kameralarla izlendi ve boyun tutulması şikayeti olan bireylerin, "kışkırtıcı yan uyku pozisyonları" dedikleri pozisyonlarda daha fazla vakit geçirdikleri gözlemlendi. Bu pozisyonlar, örneğin üst uyluk bir diğer uyluğa uzanarak omurgayı bükme şeklinde olan pozisyonları içeriyor. Öte yandan, daha düz ve destekli bir yan uyuma pozisyonu tercih eden kişilerin boyun ağrısı şikayetlerinin daha az olduğu belirlendi.
Ancak araştırma, "kışkırtıcı" pozisyonda uyumanın mı boyun ağrısına yol açtığı, yoksa insanların boyun ağrısı nedeniyle bu pozisyonu tercih ettiği konusunda net bir sonuca ulaşamadı. Araştırmanın bulguları, uyku pozisyonlarının bireylerin rahatsızlık durumlarına nasıl etki ettiğini anlamamıza yardımcı oluyor.
SAĞ TARAFINA YATANLAR DAHA İYİ UYKU ÇEKİYOR
Ancak, eldeki verilere göre, insanların tercih ettikleri uyuma pozisyonunun etkileri incelendiğinde ilginç sonuçlar ortaya çıkıyor. Küçük ölçekli gözlemsel bir çalışma, sağ taraflarında yatan kişilerin sol taraflarında yatanlara göre daha iyi bir uyku deneyimi yaşadıklarını ve bu tercihi sırt üstü uyuyanların benimsediğini gösterdi.
Eğer kişi yan yatarak uyumayı rahat buluyorsa, muhtemelen yanında uyumaya çalışan diğer kişiler için de en uygun seçenek budur. Örneğin denizaltıcılar, yattıkları alanları gösterdiklerinde, ranzaların üst üste sıralandığı ve bu nedenle dönmenin zor olduğu görülmüştür. Bu da onların sırt üstü uyumaya daha yatkın olduklarını göstermektedir.
Bir diğer küçük ölçekli çalışmada, konteyner gemilerinde çalışan denizciler üzerinde yapılan bir inceleme sonuçlarına göre, solunum rahatsızlıkları gibi horlama sorunlarının uyku sırasında daha yaygın olduğu belirlendi.
Horlamaların bazıları, solunumun durup başladığı obstrüktif uyku apnesi gibi ciddi sorunlardan kaynaklanabilir. Bu durum, sürekli olarak sırt üstü uyuyanlarda daha sık görülürken, yan yatmanın üst hava yolunun açılmasına yardımcı olduğu ve dil ile küçük dilin boğazı tıkamasını engelleyerek horlamayı azalttığı belirtilmektedir. Bazı durumlarda ise, genellikle sırt üstü uyuyan kişilerin yan yatmaya geçtiklerinde uyku apnesi sorununun çözüldüğü gözlemlenmiştir.
YAŞ İLERLEDİKÇE YAN TARAFA YATMA EĞİLİMİ ARTIYOR
Hong Kong'taki bilim insanları, "Battaniye Uyumlu Uyku Duruşu Sınıflandırma Sistemi" adını verdikleri inovatif bir yaklaşım geliştiriyorlar. Bu sistem, kalın bir battaniyenin altından bile kişinin uyku pozisyonunu tespit edebilen kızılötesi derinlik kameralarını kullanıyor.
Danimarka'da yapılan bir araştırma ise, insanların tercih ettikleri uyuma pozisyonunu belirlemek amacıyla ilginç bir yöntem kullanıldığını gözler önüne seriyor. Gönüllülere uyumadan önce uyluklarına, sırt üst kısımlarına ve kollarının üst bölgelerine küçük hareket sensörü dedektörleri takıldı. Elde edilen verilere göre, insanların yatakta geçirdikleri sürenin yaklaşık yarısını yan yatarak, %38'ini sırt üstü ve %7'sini ağız üstü pozisyonlarında geçirdiği tespit edildi. Araştırma ayrıca, yaş ilerledikçe insanların yan yatarak uyuma süresinin arttığını gösterdi.
İlginç bir şekilde, yan yatarak uyuma tercihi, yetişkinlik dönemine gelindiğinde kazanılan bir alışkanlık olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü üç yaşın üzerindeki çocukların ortalama olarak yan, sırt üstü ve ağız üstü pozisyonlarında eşit süreler geçirdiği belirlendi. Bebekler ise güvenlik nedeniyle genellikle sırt üstü uyumayı tercih ediyor; çünkü bebek karyolaları bu pozisyonu destekleyecek şekilde tasarlanmıştır.
AĞIZ ÜSTÜ UYUMAK CİLT SAĞLIĞINI ETKİLİYOR
Ağız üstü uyuma tercihi de göz ardı edilmemeli. Bir araştırmaya göre, çene ağrısı yaşayanlar için bu pozisyon pek iyi bir fikir değil gibi görünüyor. Ayrıca, yüzü yastığa bastırarak uyumanın kırışıklıkları kötüleştirebileceği öne sürülüyor. Estetik Cerrahi Dergisi'nde yer alan bir grup plastik cerrah, yüzün yatak yüzeyine alabileceği yükü en aza indirmenin önemli olduğunu ve bu nedenle yüzüstü uyumanın önerilmediğini belirtiyor.
Ancak cildin korunması, ağrıların giderilmesi veya reflü ile mücadele etmek gibi diğer faktörler ön plandaysa, yan yatmak da ideal bir seçenek olmayabilir.
Tüm bu bilgileri göz önünde bulundurarak, yan yatmanın birçok avantajı olduğu görülüyor. Ancak uyku pozisyonunun boyun ve sırt ağrısını etkileyebileceği, asit reflüsünü artırıp azaltabileceği ve horlamayı etkileyebileceği de unutulmamalıdır. En iyi uyku pozisyonu kişiden kişiye değişebilir.
Eğer mevcut pozisyon sizin için iyi bir uyku deneyimi sunmuyorsa, yeni pozisyonları denemek ve günlük bir kayıt tutmak faydalı olabilir. Ancak pozisyon konusunda fazla takıntılı olmamak da önemlidir, aksi halde endişe uykusuzluğu artırabilir.
