Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, TBMM'de kabul edilen emlak vergisi düzenlemesinin, değerlerdeki gerçek dışılığı gidermeye yetmediğini belirtti. Eğilmez, verginin gerçek rayiç değerler üzerinden alınması ve oranların düşürülmesi gerektiğini yinelerken, değerli konut vergisinin de kaldırılmasını önerdi. Dikkat çeken bir detay olarak, Eğilmez, yazısının teknik tutarlılığını ilk kez bir yapay zekâ modeline (ChatGPT) danıştığını ve modelin önerilerini "teknik açıdan doğru ve mantıklı" bulduğunu açıkladı.
Tapuda 3 kat artış alarmı: 2026'da harç 360 bin liraya çıkacak
Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, kendi adını taşıyan blogunda yayımladığı "Emlak Vergisi Tasarısında Düzeltme Yapılıyor" başlıklı yazısında, TBMM'de kabul edilen yeni emlak vergisi düzenlemesinin emlak değerlerindeki gerçek dışılığı gidermekte yetersiz kaldığını belirtti. Eğilmez, doğru bir vergi sistemi için vergilerin gerçek rayiç değerler üzerinden alınması ve buna karşılık vergi oranlarının düşürülmesi gerektiğini yineledi.
YENİ DÜZENLEME: YÜZDE 100 ARTIŞ SINIRI ELEŞTİRİSİ
Eğilmez, kabul edilen kanun teklifiyle 2026 yılında emlak değerlerinin bir önceki yılın emlak değerinin yüzde 100'ünü geçemeyecek şekilde düzenlendiğini ve sonraki yıllarda da değerlerin yeniden değerleme katsayısı kadar artırılacağını hatırlattı.
Eğilmez, bu düzenlemenin teknik açıdan sorunlu olduğunu belirterek, eleştirisini şu ifadelerle dile getirdi:
"Geçen yılki değerler gerçeği göstermiyordu. Bu yıl o değerleri yüzde 100 artırmakla gerçeği yakalamak yine mümkün olmayacak. Bazı yerlerde değerler çok daha fazla artmış bazı yerlerde az artmıştır. Bu yapılan düzenleme yine gerçek dışı oldu. Çünkü geçen yılın değerleri gerçekten çok uzak. Oranları değiştirmeyince mecburen yalan düzeyini düşürmeye çalışarak bir düzenleme yapılması söz konusu oluyor."
Eğilmez, bu durumun vatandaşın konut alım satımlarında gerçek değer dışında değerler beyan ederek yalan söylemesini önlemediğini de ekledi.
EĞİLMEZ'İN ÖNERİSİ: GERÇEK DEĞER + DÜŞÜK ORAN
Gerçek piyasa değerlerine dayalı bir vergi sistemi için önerilerini tekrarlayan Eğilmez, emlak vergisinde bugünkü gerçek değerlerin verginin matrahı olarak belirlenmesi gerektiğini söyledi. Buna karşılık, ortaya çıkacak anormal vergi tutarlarını engellemek amacıyla vergi oranlarının geçen yılki tutarların yüzde 50-60'ını geçmeyecek şekilde düşürülmesini önerdi.
Eğilmez, önerisini şu şekilde özetledi: "Daha önceki yazılarımda öne sürdüğüm öneri değerleri gerçek durumuna getirip vergi oranlarını düşürmekti. Böylece gayrimenkullerin gerçek değerlerine (rayiç değer) ulaşmak hem de vergide ortaya çıkacak artışları makul düzeylerde tutmak mümkün olacaktı."
DEĞERLİ KONUT VERGİSİ TEKRAR GÜNDEMDE
Eğilmez, daha önce de dile getirdiği "değerli konut vergisinin kaldırılması" önerisini yineledi. Bu uygulamanın, aynı taşınmaz üzerinden ikinci bir vergiyi doğurduğunu ve halk arasında "bir koyundan iki post çıkarma" olarak görüldüğünü, bu durumun davalara yol açtığını belirtti. Eğilmez, değerli konut vergisi yerine emlak vergisinin rayiç değerlere göre artan oranlı olarak düzenlenebileceğini ve böylece mükerrer vergilemenin önleneceğini savundu.
Yazısının sonunda, "Vergi İdaresinin ve Bakanlığın bu önerilerimi dikkate alarak TBMM'deki tasarıda düzenleme yapması konusunu bir kez daha dikkatlerine getiriyorum" ifadelerini kullandı.
MAHFİ EĞİLMEZ, YAZISININ TUTARLILIĞINI CHATGPT’YE ONAYLATTI
Mahfi Eğilmez, yazısında dikkat çeken bir detaya da yer verdi. Eğilmez, ilk kez yazısının tutarlılığını kontrol etmek amacıyla yapay zekâ modeline, yani ChatGPT’ye danıştığını kaydetti.
ChatGPT’nin Eğilmez’e verdiği yanıtlar ise şu şekilde özetlendi:
Kısa Cevap: "Evet, teknik açıdan doğru, mantıklı ve maliye teorisiyle uyumlu bir öneri seti sunuyorsunuz."
%100 Artış Sınırı Hakkında: Sistematik olarak gerçek değerden uzak eski bir matrahı iki katına çıkarmanın gerçek piyasa değerine yaklaşmayı sağlamadığı belirtilerek, Eğilmez'in eleştirisinin teknik olarak yerinde olduğu onaylandı.
Gerçek Değer + Düşük Oran Yaklaşımı Hakkında: Bu yöntemin, maliye literatürüne göre en rasyonel ve adil yöntem olduğu teyit edildi. (Vergi adaleti, vergi tabanının genişlemesi ve kayıt dışılığın azalması gerekçeleriyle.)
Değerli Konut Vergisi Kaldırılması Hakkında: Bu verginin aynı matrah üzerinden ikinci bir vergi yansıttığı ve mükerrer vergileme yarattığı belirtilerek, "Rayiç değerlere göre artan oranlı emlak vergisi" önerisinin maliye teknikleri açısından en mantıklı çözüm olduğu ifade edildi.
ChatGPT, Eğilmez’in önerilerini bütün olarak değerlendirerek, "Teknik olarak son derece doğru ve tutarlı bir çerçeve sunuyorsunuz" sonucuna vardı.
