Yıl 2006.
Ülkenin ekonomik büyüklüğünü gösteren Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYH) 364,57 milyar dolar.
O tarihlerde bizim ülkemizin de ekonomik büyüklüğü 530,9 milyar dolar ile nerede ise yarı yarıya daha yüksek. Biz daha büyüğüz yani.
Aradan tam 10 yıl geçiyor.
Ülkenin ekonomik büyüklüğü 861,93 milyar dolara yükseliyor. Dünya sıralamasında da basamakları hızla tırmanıyor. Ve Türkiye’nin önüne geçiyor.
Çünkü aradan geçen 10 yılda Türkiye 530,9 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğünü 718,2 milyar dolara çıkartabiliyor.
Evet, son 10 yılda bir başka Müslüman ülke Endonezya, ekonomisini iki kattan daha hızlı büyütüyor ve sıralamada Türkiye’nin önüne geçiyor.
Son 10 yılda Endonezya ekonomisini 497 milyar dolar artırırken; Türkiye ise sadece 187 milyar dolar ek büyüme sağlayabiliyor.
***
Ekonomi Bakanlığı sitesi verilerine göre;
Endonezya’da
Büyüme oranı %6,0
Enflasyon %5,5
İşsizlik %6,0
İhracat 161
İthalat 163 milyar dolar
Şimdi Türkiye’ye bakalım
Büyüme %3,9
Enflasyon %7,2
İşsizlik %10,8
İhracat 144
İthalat 207 milyar dolar
2012 başında 1 dolar 9100 Endonezya Rupıah’ı ediyordu. Eylül 2015’de 14.700’e kadar yükselen dolar bugünlerde 13.000 Rupıah ediyor.
2012 başında 1 dolar 1.88 Türk Lirası ediyordu. Eylül 2015’de 3,07’ye yükselen dolar bugünlerde 3,17’lerden işlem görüyor.
Aynı sürede TL’de %69 kayıp yaşanırken; Endonezya Rupiah’ında kayıp %43 oluyor.
***
Bu yazıyı neden yazdım.
Büyük ekonomi mucizesi diye övünüyoruz ama ortada gerçekten başaramadığımız noktalar da var.
Mesela 2006-2015 arasında biz ülke olarak tam 425 milyar 267 milyon dolar cari açık verdik. Yani ürettiğimizden fazla tükettik. Yaklaşık olarak yılda 42 milyar dolar yabancıların parasına muhtaç olmuşuz. Ama her yıl...
Ve yabancılar bize bu 10 yılda 461 milyar 63 milyon dolar para getirmişler. Ben doğrudan yatırımı ayırıyorum. Çünkü artık o para ülkemizin bir parçası oluyor. 10 yılda ülkemize 151 milyar 097 milyon dolarlık doğrudan yatırım gelmiş. Ve artık bizde kalmış...
Ama 310 milyar 366 milyon dolar borç olmuş, sıcak para olmuş ve gitmek üzere bize gelmiş. Bu para bizim değil artık. Bu para yabancıların bize ödünç olarak verdiği para.
Veya tersten bakarsak bizlerin yabancı paralar karşısında riskimiz son 10 yılda 310 milyar dolar daha artmış.
Peki, ekonomi ne kadar artmış? Yeniden hatırlayalım: 187 milyar dolar.
Son 10 yılda
Risk 310 milyar dolar
Büyüme 187 milyar dolar
artıyor.
Ben buna başkasının parası ile gidilen yol diyorum. Yani siyasetimizi de aslında bu yol belirliyor. ‘Parayı veren düdüğü çalar’ diyor ya atalarımız: Son 10 yılda 310 milyar dolar yabancılardan para alarak büyüdüğümüzü sandık.
Büyüdüğümüzü sandık, çünkü büyüme miktarımız aldığımız paranın da epeyce altında kalmış. Bu açıdan bakarsanız yabancılar bize para vermese büyüme bile olmayacaktı. Yerimizde sayacaktık.
Bunları bugün mü yazıyorum. Hayır... 2009’dan beri her yerde yazdım bunları: Başkasının parası ile ahkam kesiyoruz; bize bu alanı bırakmazlar dedim defalarca.
Cari açıkla bağımsızlık olmaz derken “finanse edildiği sürece sorun olmaz” diyorlardı.
Aslında çok doğru bir cümle: Finanse edildiği sürece cari açık sorun olmuyor.... Peki, ya ödeme vakti geldiğinde sorun ne olacak?
Bu sorunun cevabını almayayım diye akademisyen kökenli değilsin diye yıllarca toplantılara alınmadığımı söylesem bir şey değişir mi?
Şimdi ödeme vakti. Bakalım nasıl ve kim ödeyecek? Kim cevap verecek? Yabancı parası ile balayı bitti. Hazır mıyız?
