Türkiye, en önemli özelliği ve gücünü resmen kaybediyor! Her geçen gün sayıda bir azalma yaşanırken bu durum gelecek için endişeye neden oluyor. Eğer durum böyle gitmeye devam ederse 5 sene sonra korkulan olacak. İşte konuya ilişkin detaylar…
Türkiye, geniş tarım alanları ve elverişli toprakları ile tarım alanında şanslı ve güçlü bir ülke. Lakin her geçen gün tarım alanlarının azalması, mera alanlarının durumu, tarımsal üretim dengesizliği, girdi ve çıktılardaki maliyetin belirsizliği, ithal ürünlere yönelme ve çiftçi sayısının giderek azalması, tarımın gelecek yıllarda tehlike altına gireceğinin sinyallerini veriyor.
OLMAZSA OLMAZ ÇİFTÇİLERİN SAYISI AZALIYOR
Herhangi tarımsal bir maddenin üretiminde olmazsa olmaz ana özneler tohum ve toprak ise bir de onları ekmesi gereken çiftçidir. Çiftçi olmadığı takdirde üretimin yapılması pek mümkün değil.
Bunların yanı sıra zirai ilaç, gübre, toprak işleme teknikleri, sulu tarım gibi unsurlar üretim artışını destekler. Her sene ülkemizde tarım topraklarının yanında ithal ve yerli tohumla üretim yapılıyor olmasına rağmen buradaki asıl tehlike Tarım Ba-Kur’lu çiftçi sayısında yaşanan azalma.
Tarlada, bağda, bahçede, ahırda, ağılda tarımsal üretim yapan çiftçi sayısı azalırken yaş ortalaması ise tam tersine her sene yükseliyor. Bu konuda yapılan çalışmalara bakıldığında Kredi Kayıt Bürosu’nun (KKB) “Türkiye Tarımsal Görünüm Saha Araştırması” raporlarına göre, çiftçilerin yaş ortalaması 2020 yılında 51,3, 2021 yılında 51,1 ve 2022 yılında 52,7 bulundu.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) verilerine göre, odaya kayıtlı çiftçilerden erkeklerin yaş ortalaması 57,7, kadınların yaş ortalaması 60,1, kayıtlı toplam çiftçilerin yaş ortalaması ise 58,1.
Bunların yanı sıra Tarım ve Orman Bakanlarının Çiftçi Kayıt Sistemi’nde yer alan çiftçilerin yaş ortalaması 55 ile 57 arasında olarak kaydediliyor.
“ÇİFTÇİLERİN PROFİLİNE ADAPTE EDİLMELİ
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hazırladığı “Sürdürülebilir Gıda Sistemlerine Doğru Türkiye’nin Ulusal Yol Haritası” raporunda ise “Türkiye’de çiftçilerin ortalama yaşı sürekli artmakta ve bu durum gıda ve üretim sistemlerinin çiftçilerin değişen profiline ve becerilerine adapte edilmesini gerektirmektedir” deniliyor.
Haber10’un yazarı Gazi Kutlu, çiftçilerin yaş ortalamasının artması ve üretim yapmak isteyen genç çiftçilerin olmamasının nedenini şöyle açıklıyor:
“Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre; çiftçinin emeklilik güvencesi olan Tarım Bağ-Kur’a kayıtlı çiftçi sayısı her geçen ay her geçen yıl azalıyor. SGK verilerine göre, Tarım Bağ-Kur’lu çiftçi sayısı 2002 yılında 900 bin 691, 2008 yılında 1 milyon 127 bin 144, 2022 yılında 512 bin 966 ve bu yılın ağustos ayında ise 453 bin 233 kişi Bağ-Kur prim ödemesi yapmış. 2008 yılına göre Tarım Bağ-Kur’lu sayısında bugün yüzde 60 azalma var.
Aylık olarak incelediğimizde ise;
2019 Ağustos-653 bin 350
2020 Ağustos-577 bin 923
2021 Ağustos-536 bin 42
2022 Ağustos-475 bin 953
2023 Ağustos-453 bin 233 kişi Tarım Bağ-Kur sigorta primini ödemiş. Son bir yılda 22 bin 720 kişi, son 4 yılda ise yüzde 31 azalışla 200 bin 177 kişi sistemden çıkmış. Bu veriler gösteriyor ki mevcut üretim yapan çiftçi primi ödedikçe sistemden çıkıyor ve yerine yeni genç çiftçi gelmiyor.”
ÜRETİMİ KİM YAPACAK?
Önümüzdeki 5 seneye sigortalı çiftçi kalmayacağını ifade eden Kutlu, gençlerin tarımdan emekli olma umudu olmadığını söylüyor. Gençlerin köyde para kazanmak yerine şehirde asgari ücretle çalışmayı tercih ettiklerini ifade ediyor. Bir yandan şehir hayatından vazgeçmek istememeleri ve az da olsa emekli maaşı istedikleri için çiftçiliğe sıcak bakmadıklarını ileri sürüyor.
Kutlu, konuya ilişkin kaleme aldığı yazısında şunlardan söz ediyor:
“Bu noktada bugün devlet olarak gelecek nesillerin gıdasının güvence altına alması için gençleri üretime katacak teşvikler verilmesi gerekir. Bankada paranız, fabrikalarınız, evleriniz, son model bir arabanız olsa da günün sonunda karnınızı doyurmak zorundasınız. Gençleri üretime katacak bölgesel tip projelerle desteklenmesi gerekiyor. Örneğin, sigorta primlerinin üretimin başlangıcında düşük prim gün sayısı ile ödenmesine, ürettikleri ürünün alıcı garantili olmasına kadar birçok ekonomik çözüm sunulmalıdır. Ayrıca sosyal çözümler olarak köydekilerin eğitim, kültürel, spor gibi sosyal hayat şartlarının iyileştirilmesi gerekir.”
