EYT yasasını onaylanması ile birlikte eksik prim gün sayısı bulunan vatandaşlar da telaşlanmaya başladı. EYT yasasından prim nedeniyle yararlanamayan kişiler alternatif arayışlarına devam ediyor. Peki, Eksik prim gün sayısı için neler yapılabilir? İşte merak edilen sorunun yanıtı…
Milyonların beklediği EYT düzenlemesinin onaylanması ile birlikte ilk maaş ödemeleri için Nisan ayı işaret edildi. Emeklilik için dilekçe veren vatandaşlar 1 Nisan'dan sonra ilk maaşlarını hesaplarında görecek. Prim ve çalışma süresi eksik olan kişiler için yeni detaylar açıklandı. Sosyal Güvenlik Kurumu işe giriş ve çıkış belgesi ile birlikte EYT kapsamında emekli olan vatandaşlarda oluşabilecek hak kaybına karşı yeni önlemler aldı. Peki, Eksik prim gün sayısı için neler yapılabilir? İşte merak edilen sorunun yanıtı…
EYT'DEN SONRA YENİDEN İŞE DÖNÜLÜR MÜ?
EYT kapsamında emekli olup çalışmaya devam edecek kişilerin "emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle" 8 koduyla çıkış yapması gerekiyor. Çalışan kişinin aynı gün içerisinde tahsis talebinde bulunması ertesi gün yeniden sosyal güvenlik destek primine tabi tutularak bildirim yapılması durumunda aralıksız çalışmaya devam etme hakkı bulunuyor.
Bu kapsamda bugün iş yerinden çıkış yapan bir emekli dilekçe verdikten sonra ertesi gün aynı işyerinde çalışmaya devam edebilecek. Çalışan kişi için emekli aylığı talebi dilekçe verdiği tarihten bir sonraki ay içerisinde geçerli olmaktadır. Çalıştığı kurumdaki maaş takviminde ise herhangi bir değişiklik olmayacak.
EKSİK PRİM GÜN SAYISI İÇİN NELER YAPILABİLİR?
EYT kapsamında yer alan ancak yeterli prim ve süreye sahip olmayan 2 milyondan fazla kişi bulunuyor. EYT düzenlemesinden yararlanacak kişilerin belirlenen koşulları da sağlaması gerekiyor. Koşulların sağlanması ilk durumunda emeklilik dilekçesi veren kişiler dilekçe verdiği ayı takip eden ay içerisinde ilk maaş ödemesini alacak. Kıdem tazminatı için işveren desteği de önümüzdeki haftalarda belli olacak. Kıdem desteğinin 6 ay ödemesiz ve 3 yıl vadeli seçeneği bulunurken konu hakkındaki detaylarda araştırılıyor. EYT kapsamında emekli olacak kişiler akıllarına takılan soruların yanıtını araştırıyor. Merak edilen sorular ve yanıtları şu şekildedir:
Yılbaşından önce borçlanma talebinde bulundum ancak kademeli prim sistemi nedeniyle eksik günlerim var. İlave borçlanma yapabilir miyim?
Doğum ve askerlik borçlanması kapsamında eksik gün sayısı bulunan kişiler farklı başlıklar altında (doktora, avukatlık staj süresi gibi) hakları bulunması durumunda ilave borçlanma yapabilmektedir. İlave borçlanma kapsamında 2023 yılı asgari ücret tutarına göre hesaplama yapılacak. İlave borçlanma hakkını doldurmak isteyen kişiler prim gününü doldurmak için çalışması ya da isteğe bağlı sigorta yaptırması gerekiyor. Borçlanma yapmasına rağmen prim gününü dolduramayan SSK'lılar ise fiilen bir işte çalışacak ya da 1260 günü aşmamak koşuluyla isteğe bağlı sigorta prim ödemesi yapacak.
Sigortalılığımdan dolayı prim borcum bulunuyor. Emekli olduktan sonra ödeyebilir miyim?
Emekli aylığı bağlanabilmesi için kişilerin kendi sigortalılığından dolayı prim borcunun olmaması gerekmektedir. Emekli olmak isteyen kişinin dilekçesi ise borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli olmak şartıyla dilekçe verildiği ayı takip eden ay başında başlatılacak. Son yapılandırma yasası kapsamında prim borcunu 4 ay içerisinde ödemeyen Bağ-Kur'luların sigortalılık süresi dondurulacak. EYT kapsamında bağ-kur prim günü 9.000'den fazla olan kişilerinde 30 Nisan 2021 tarihinden sonra prim borcunun bulunmaması gerekiyor.
Bugün itibarıyla yeterli prim ve çalışma süresi olmayanlar da EYT'den yararlanabilecek mi?
EYT kapsamında olan ancak yeterli prim ve süreye sahip olmayan 2 milyon üzerindeki vatandaş EYT düzenlemesinden yararlanma hakkına sahiptir. EYT düzenlemesi kapsamında belirlenen şartların sağlandığı tarihten itibaren emeklilik dilekçesi verilebiliyor.
Yapılandırma düzenlemesi ile Bağ-Kur'lulara ihya kolaylığı sağlanacak mı?
Meclise sunulan yapılandırma paketi kapsamında ihya kolaylığı da sağlanmaktadır. Bu kapsamda yer alan bir düzenleme yer almazken Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu bu konuda bir düzenleme yapılması gerektiğini vurguladı. Düzenleme için genel kurul aşamasında değişiklik yapılması talep edilmektedir.
Bağ-kur kapsamında yer alan kişilerin prim borçları ise 2008, 2015, 2018, 2020 ve 2021 çıkarılan kanun kapsamında silindi. Silinen primlere ait olan sigortalık süreleri ise durduruldu. Kanun kapsamında devam eden sigortalılık süreleri, Bağ-Kur'lu olan bir kişinin ekonomik durumunun elverişli olması durumunda herhangi bir tarihten itibaren cari asgari ücret üzerinden prim ödeyerek ihya edilmektedir.
Emeklilik gerekçesiyle iş akdinin feshi durumunda ihbar tazminatı da alabilir miyim?
Normal koşullar kapsamında iş akdini fesheden taraf karşı tarafa İşyerindeki çalışma süresine bağlı olarak 2 hafta ile 2 aylık ücret tutarı ödemektedir. Ödenen bu tutara ise ihbar tazminatı adı verilmektedir. Emeklilik gerekçesi kapsamında iş akdi feshinin gündeme gelmesi durumunda ihbar tazminatı hakkı ortaya çıkmaz ve çalışan böyle bir talepte bulunamaz.
İşverene kıdem tazminatı ayrıntıları netleşti mi? EYT'liler kıdemini alabilecek mi?
Hazine Maliye Bakanlığı kıdem tazminatı kapsamında Kredi Garanti fonu aracılığı ile kredi desteği sağlamaktadır. Bakanlığın bir hafta içerisinde uygulama tebliğini yayınlaması bekleniyor. Bakanlık tarafından hazırlanan paket kapsamında KGF teminat oranları artırılırken firmaların da yüksek kıdem tazminatı ile karşı karşıya kalmaması için kredi limiti bulma sorunu ortadan kalkmış olacak. İşveren kişiye 3 yıl vade ve 6 ay ödemesiz dönem seçenekleri ile kolaylık sağlanmış olacak.
Kıdem tazminat tavanı EYT'liler için de uygulanacak mı?
Kıdem tazminatı kapsamında çalışan kişiye ödenen ücretlerle birlikte yol yemek gibi bütün ödemeler de dikkate alınmaktadır. Bu kapsamda her tam çalışma yılı içerisinde ödenen kıdem tazminatı tutarı fesih tarihlerinden geçerli olmak kaydıyla tavan sınır (19 bin 982 lira) ile ödenmektedir.
