Millî Mecmûa, Attilâ İlhan dosyasıyla okurun karşısında. Enes Bahadır Kızak, Sema Özher Koç, Mustafa Demir, Ertan Örgen ve Lütfi Bergen’in yazılarını soluksuz okudum. Söğüt dergisi de Abbas Sayar sayısıyla raflarda. Feyza Ay’ın Ramis Karabulut ile yazar üzerine yaptığı söyleşi, Sinan Yaman, Deniz Tepe, Yunus Özel, Fatih Selvi, Merve Sevde Selvi ve Asuman Demir’in yazıları çok hoş. Söğüt’ün Abbas Sayar, Millî Mecmûa’nın Attilâ İlhan sayıları ‘arşivlik’ olduğundan, bütün hakiki aydınlara öneririm.
TANER AY
Bolşevikliğin bir ‘polis rejimi’ olduğuna ve Marx’ın düşünce yapısıyla en ufak bir temasının bile bulunmadığına ilişkin ilk tesbitlerim Attilâ İlhan’ın Varlık Yayınları’ndan ‘70 yılında yayımlanan ‘Hangi Sol?’ isimli kitabını okuyunca şekillenmeye başlamıştı. ‘Hangi Sol?’u ‘74 yılında Fenerbahçe Lisesi’nin yanındaki Nobel Kitabevi’nden almıştım. İki yıl kadar sonra, üniversitedeyken ise, bu kitabın genişletilmiş yeni baskısını Bilgi Yayınları yapmıştı. Bilgi’den çıkan baskıyı Süleymaniye’de Yaylı Osman’ın kahvehânesinde nasıl okuduğumu, geçen hafta Coşkun Yıldırım’ı bir kalp krizinden kaybettiğimizden, sanırım artık bir Ahmet Zeki Pamuk anımsayacaktır.
Attilâ İlhan
‘74 yılında Nebioğlu Yayınları’ndan Soljenitsin’in ‘Gulag Takım Adaları’nın ve Payel Yayınları’ndan Christopher Caudwell’in ‘Yanılsama ve Gerçeklik’inin çıkmalarıysa ilginç tesadüflerdi. Bu üç kitap kafamı kurcalarken, ‘75 yılının sonlarına doğru Joseph Losey’in ‘Meksika’daki Cinayet’inin gösterime girmesinin ve ‘77 yılında Birikim dergisinin ‘Stalinizm Özel Sayısı’nı yapmasının, bendeki kırılmaları hayli derinleştirdiğini söyleyebilirim. ‘78 sonrasında Leninizme ve Stalinizme sadece Marx’ın yazdıklarından bakmaya başlamıştım. Sultan Galiyev ismini de o yıllarda ilk defa duymuştum, Mehmet Ali Aybar’ın Leninist örgüt modeline ilişkin değerlendirmelerini ise sadece birkaç kişi Süleymaniye’de heyecanla karşılamıştık.
ATTİLÂ İLHAN’IN YAZDIKLARI EDEBİYATTAN DAHA FAZLA
‘74 yılından sonra Attilâ İlhan yaşamımda hep oldu, yazdığı her şeyi okumaya çalıştım. Onun eserlerindeki edebî lezzetten kimsenin şüphesi yok, ama benim açımdan yazdıkları edebiyattan daha fazladır. Çünkü, kitaplarıyla bana her sıkıştığım konuda ‘öğretmenlik’ yapan bir iki kişiden biridir Attilâ İlhan. Bu hafta Millî Mecmûa’nın yeni sayısında Attilâ İlhan dosyası yaptığını görünce nasıl heyecanlandığımı ifâde edemem.
Enes Bahadır Kızak’ın, Sema Özher Koç’un, Mustafa Demir’in, Ertan Örgen’in ve Lütfi Bergen’in yazılarını soluksuz okudum. Hakan Reyhan’ın ve İsmail Yıldız’ın yazılarınıysa Söğüt dergisinin Abbas Sayar sayısının da aynı gün çıkması nedeniyle okuyamadım.
Abbas Sayar
Söğüt’ün 22’nci sayısındaki ‘Bir Gümüş Çerçeveden Seyret Yine Mâzîyi’ başlıklı yazımda değindiğim gibi, Abbas Sayar, ‘70’li yıllarda beni en fazla etkileyen edebiyatçılardandı. Feyza Ay’ın Ramis Karabulut ile Abbas Sayar üzerine yaptığı söyleşi, Sinan Yaman’ın, Deniz Tepe’nin, Yunus Özel’in, Fatih Selvi’nin, Merve Sevde Selvi’nin ve Asuman Demir’in yazıları çok hoş. Söğüt’ün Abbas Sayar, Millî Mecmûa’nın Attilâ İlhan sayıları ‘arşivlik’ olduğundan, bütün hakiki aydınlara öneririm.
ÇELEBİ’DEN TÜRK MASALLARI DOSYASI
Sözcükler, Ayarsız, Söğüt, Millî Mecmûa, Şiraze, Bursa Günlüğü, Edebiyat Nöbeti, Turan, Birikim ve Çelebi düzenli olarak takip etmeye çalıştığım dergiler. Sözcükler’in, Edebiyat Nöbeti’nin, Şiraze’nin, Turan’ın ve Çelebi’nin arkalarında parasal bir destek bulunmadığını bildiğimden, Sözcükler için Turgay Fişekçi’nin, Edebiyat Nöbeti için Celal Karaca’nın, Şiraze için Sedat Sert’in, Turan için Erol Cihangir’in ve Çelebi için Ahmet Şahin’in gerek emeklerine gerekse de cesaretlerine hayranlığımı her fırsatta ifâde etmeye çalışıyorum. Gaziantep’te çıkan Çelebi’nin 11’inci sayısında Türk Masalları dosyası yapılmış. Prof. Dr. Saim Sakaoğlu ile yapılan söyleşiyi, Prof. Dr. Esma Şimşek’in ve Doç. Dr. Erhan Çapraz’ın değerli yazılarını hemen okudum. Dr. Atiye Nazlı’nın ve Doç. Dr. Burak Gökbulut ile Doç. Dr. Mustafa Yeniasır’ın yazılarını sizlerin de benim gibi ilginç bulacağınızdan eminim. Çelebi dergisinin 11’inci sayısı da, tıpkı diğer sayıları gibi, ‘arşivlik’. Başta Ahmet Şahin, Ali Gezginci ve Oğuzhan Saygılı olmak üzere, Çelebi’ye emek veren herkesi kutlarım.
DÖRT CİLTLİK BİR BAFRA KİTABI
Bu hafta kitap konusunda birazcık ‘zayıf’ kaldığım doğrudur. Ama, Prof. Dr. Osman Köse’nin editörlüğünü yaptığı dört ciltlik ‘Tarihi, Sosyal ve Kültürel Yönleriyle Bafra’ kitabı beni şaşkına çevirdi. Bafra Belediyesi ile Berikan Yayınevi etiketli kitap, kanımca yılın en önemli yayıncılık faaliyetlerinden biridir. Fihrist Kitap’tan Neval Görceğiz’in çevirisiyle çıkan Lytton Strachey’in ‘Kraliçe Victoria’ eseriyse, yılın diğer sürprizlerinden biri. Virginia Woolf ile birlikte Bloomsbury mahfilinin önemli figürlerinden olan Strachey ülkemizde daha çok ‘95 yapımı ‘Carrington’ filmi sayesinde tanınmıştır. Jonathan Pryce’in Strachey performansı gerçekten mükemmeldi. Kaan Durukan’ın derleyip yayıma hazırladığı ve Kemal H. Karpat’ın siyaset, toplum ve kültür yazılarından oluşan ‘Cumhuriyet’in İlk Yüzyılı’ kitabı da Timaş Yayınları’ndan çıktı. Bu kitap ile ilgili ayrıntılı bir değerlendirmeyi Şiraze dergisinin yeni sayısı için yapacağımdan, kısa kesiyorum. Ama, Karpat Hoca’nın ‘1960 Darbesi’nin Arka Planı’ başlıklı makalesini mutlaka okuyun derim. Söz 27 Mayıs’tan açılmışken, Türkiye Hukuk Platformu Yayınları’ndan çıkan ‘Son Demokratlar’ ve Emine Gürsoy Naskali’nin hazırladığı ‘Darağacındaki İstiklal Madalyası, 27 Mayıs Darbesi’ kitaplarını da öneririm. Menderes Müzesi ile Lale Yayıncılık’ın müşterek kitabı ‘27 Mayıs’ın İlk Şehidi, Dâhiliye Vekili Dr. Namık Gedik’ kitabı da heyecan verici bir çalışma..
