Alaattin Karaca
Roman ve hikâyede mürşit-anlatıcı
Bir roman ya da hikâyede anlatıcının konumu, okurla kurduğu ilişki, okurla arasındaki mesafe çok önemlidir. Çünkü eser boyunca okurla muhatap...
Zaman, gecikme, Halit Ayarcı ve Boğaziçi
Zaman, kesintisiz bir akıştır. Onu durdurmak; hatta geçmiş, şimdi, gelecek diye birbirinden ayırmak mümkün değil! Bu açıdan bakıldığında...
Ernest Renan ve ulus
Ernest Renan, “Ulus Nedir?” (Çev. Gökçe Yavaş, Pinhan,2019) başlıklı konferansında unutmakla ulus olmak arasında ilginç bir bağ kurar. Ulus...
Ya dik dur ya da başkaları ayakta tutsun seni
Entelektüel, hakikate biat eden insandır. Ama bunun bir bedeli var: Yalnızlık! Lâkin elbette onurlu bir yalnızlık!.. Elif gibidir entelektüel/...
Sören Kierkegaard şeytanîlik dilsizlik ve vicdan
Sören Kierkegaard, “Kahkaha Benden Yana” (Çev. Nedim Çatlı, Ayrıntı, 2013) adlı kitabındaki “Şeytanilik” başlıklı denemesinde suskunluk...
Üniversite mi?..
Bilgi, son kertede doğduğu zihin itibarıyla ferdîdir. Doğumu, bir ihtiyaç, bir arzu ve talebe mebnidir. Dolayısıyla doğmadan önce, ihtiyaç,...
Âkif’in şiiri ve zamanın ruhu
Mehmet Âkif’in şiiri “Tevhid yahut Feryad”, “Mezarlık”, “Hasbihal” vb. şiirleri bir yana bırakılırsa esas itibarıyla bir ‘ben’...
Modernleşmeci Türk edebiyatı
Tanzimat sonrası Türk edebiyatı -istisnalar bir yana- gecikmişliğin ve ‘modernleşme’nin doğurduğu bir gerilim ve düalizm üzerinde yükselir....
Sanat, ateş, su, hava ve topraktan geçmektir
Yazmak insanı inşa ediyor, okumak da!.. Çünkü kendi kabuğumuzdan çıkmak, başkaları olmak, başka ruhları, başka düşünceleri, başka duyguları,...
Louis Lambert, yüreği bizim dehası Tanrı’nın
Balzac’ın “Louis Lambert” (Çev. Oktay Rifat, Samih Rifat, Türkiye İş Bankası Yay., 2020) adlı romanının dahi ve felsefî-mistik konulara...
Manasız hurûfât…
Her kelime bir ‘oluş’a tekabül eder ve Tanrı ona tekabül ettiği ‘oluş’a uygun bir mana üfler. Bu, kelimenin cevheridir, değişmez ama ışığa...
Bir neslin ‘Müstear Adresler’i
Mekânların işlevleri doğrultusunda kendilerine dahil olanlardan uymalarını istediği âdâp ve erkânı vardır. Örneğin ibadethânelerin. Aslında...
Sanatta vuzuh ve kesinlik hayali köreltir
Sanatın muhatabı olan insan, eser karşısında edilgen midir? Yani sanat eseri ‘verici’, o ise sadece ‘alıcı’ mı? Aslında bunu eser belirler....
İnsan kendisinin eseri mi?
André Gide’in “Pastoral Senfoni”sinde (Çev. Buket Yılmaz, Timaş Yay., 2018) anahtar cümle “Eğer kör olsaydınız, hiç günahınız olmazdı.”...
Görmek, günahla tanışmaktır!
Hayal, insanın zihninde kurguladığı şeydir. Beş duyu organımızla idrak ettiklerimiz ise hakikat… Ama hayallerimizin beslendiği âlem, şöyle...
Görmenin biçimleri
André Gide’in “Pastoral Senfoni”sinde (Çev. Buket Yılmaz, Timaş Yay., 2018) gözleri doğuştan görmeyen ve evrendeki varlıkların görünüşleri...
Homo Faber
Hayatımızın bir evresinde dünyayı değiştireceğimizi sanırız, her şeyi programlayabileceğimizi… Oysa sonra öğreniriz ki biz dünyayı değil...
Ben ve öteki ben çatışması
İnsan ruhu derin, hatta dipsiz bir kuyu… İçinde pek çok karmaşık hâl; duygu ve düşünce var. Bu durum, dışa yansıttığımızın yanında...
Elias Canetti hayat, ölüm, iktidar ve körleşme
İnsanın en güçlü tutkusu, ‘hayatta kalma’ isteğidir herhâlde. Sadece hayatta kalmak değil, daha uzun ve daha iyi yaşamak da… Hayatta kalanın...
Aydınlardaki ‘Bozkırkurdu’ kompleksi
Düşünme; tefekkür ya da tahayyül, bir tür içte yaşama ve zihinsel bir inşa faaliyeti… Dışa karşı kapanmayı ve içte kalmayı gerektiriyor....
Teknolojinin okuma ve yazmaya etkisi
Teknoloji, hayat tarzını olduğu gibi okuma-yazma biçimini ve oranını da etkileyen en büyük güç bugün. Hem okurları hem yazarları, nasıl,...
Yazar endüstrisi
Stephen King, “Yazma Sanatı” (Altın Kitaplar, Çev. Gökçe Yavaş, 2020) adlı eserinde yazarları dört gruba ayırır.Buna göre en alttakiler...
Dünyanın büyük yalnızlığı
İnsan mı yaşadığı dünyaya yabancılaşır, dünya mı insana yabancılaşır?Octavio Paz’ın “Yalnızlık Dolambacı”nı (Cem Yay., Çev....
İçimizdeki Mr. Hyde
Yunus Emre’nin 'Bir ben vardır bende benden içerü' dediği gibi insanın doğasında temel olarak iki ana eğilim, iki ‘ben’ var galiba.Tüm varlıklar...
