Alaattin Karaca
Hız, yol mesafe, hac ve Byung-Chul Han
Klasik tasavvufi eserlerin çoğunda bir yol kurgusu vardır. Örneğin “Mantıku’t-Tayr” yeryüzündeki kuşların (insanın) padişahlarını (Tanrı)...
Görünen, gösterilen, fotoğraf ve hakikat
Hayal kırıklığı, bize anlatılan ya da tahayyül ettirilen (gösterilen) dünya ile ‘gördüğümüz’ dünya arasında benzerlik olmadığını...
Aklın denetleyemediği gizli yol!..
Akıl, her şeyi somut olarak idrak etmeyi, ölçmeyi, biçmeyi, programlamayı ve en önemlisi denetlemeyi ister. Yevgeni Zamyatin “Biz”de, Max Frisch...
Necip Fazıl’ın şiirinde ideolojinin göremediği ‘ben’
Geçen hafta, Necip Fazıl’ın şiirlerini besleyen asıl gıdanın ‘dava’ olmadığını ileri sürmüştüm. Daha ileri gideceğim; şiirinin köklerinde...
Necip Fazıl’ın şiiri bir dava şiiri mi?
25 Mayıs, Necip Fazıl’ın ölüm yıldönümüydü. Evvelâ Allah’tan rahmet diliyorum.Kısakürek gibi ideolojik kimlik taşıyan bir şairi tahlil...
Kim aptal, kim akıllı?..
Robert Musil’in “Aptallık Üzerine”sini (Çev. Ersan Üldes, Amy Spangler, Sel, 2018) okudum bu hafta. Aptallık üzerine yazacağım ama, nedir...
Avrupa ve mülteci sorunu
Uluslar, kendileri için tehlike oluşturabileceklerini düşündükleri ‘yabancı’lardan genellikle korkar ve bir ‘korunma’ psikolojisi içine...
İş-ahlâk, insan-eşya, Tanpınar, Bauman…
Zygmunt Bauman, “Parçalanmış Hayat” (Çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı, 2018) adlı kitabında “İş yapmanın modern yolu, duyguların ve inançların...
Don Sandalio’nun bayramı kutlu olsun…
Sezai Karakoç’un “Hızır’la Kırk Saat”inde Hızır âdeta dünya üzerinden uçarken şöyle der:“Beni afyonunuz bağlasaydı daUyusaydımBu...
Zamyatin’in “Biz”i, Homo Faber’in çıkmazı
Geçen hafta Memduh Şevket Esendal’ın ‘amudi medeniyet’e yönelik eleştirilerinden bahsetmiş, onun ‘toprak medeniyeti’ni savunduğunu belirtmiştik....
Esendal, amudî medeniyet, ufkî medeniyet
Tanpınar, gerek günlüklerinde, gerekse mektuplarında Türkiye’nin ilerlemesi için mutlaka sanayileşmesi gerektiğini ileri sürer. Meselâ der...
‘Meleklerin İsyanı’ ve insandaki iktidar hırsı
Batı edebiyatında din ve mitoloji, önemli bir yer tutar. Meselâ Goethe’nin “Faust”unu dinî ve mitolojik bilgiye vakıf değilseniz anlamanız...
Aksine küçük ve mesut bir dünyanın şairi: Ziya Osman Saba
Madam Bovary’nin taşra sıkıntısı, Baudelaire’in Paris sıkıntısı, Sartre’ın ‘bulantı’sı, Camus’deki ‘düşüş’, Beckett’in...
Dostoyevski’den Putin’e Rusya’nın millî rüyası…
Dostoyevski, dünya edebiyatının iyi yazarlarından biri. Ama günlüklerinde Türklere karşı yazdıklarını okuyunca şaşırıyor insan. Romanlarında...
Tanpınar ve Samet Ağaoğlu’na göre Peyami Safa
Peyami Safa, Cumhuriyet döneminin önemli yazar ve fikir adamlarından biri. Renkli bir şahsiyet. Cins kafa bence. Çoğu cins kafada görüldüğü...
Tanpınar yaralı bilinç...
Geçen hafta Tanpınar’ın Avrupa tutkusundan bahsetmiştim. Bu, tabiî bir arzuydu; elbette Tanpınar gibi bir aydın, kitaplarda okuduğu o zengin...
Günlüklerdeki Tanpınar
Dönüp dönüp durdum Tanpınar’ın günlükleri üzerinde bir hafta boyu. Sonunda ne buldum? Net bir kişilik, aydınlık bir yüz, disiplinli bir...
İkinci Yeni ve atonal müzik
"Türk Edebiyatı” dergisine yazacağım bir makale için “Pazar Postası”nı yeniden tarıyordum. Edebiyatla ilgilenenler bilir, “Pazar Postası”...
Melâli bir şair İhsan Deniz
İhsan Deniz, Mehmet Solak’la yaptığı söyleşide; “Her şeyin yolunda gittiği bir dünyada şairin eli, şiir yazmaya çok nadir giderdi…”...
Cemil Meriç’te kadın problemi
Cemil Meriç, asabi bir yazar. Asabi, pervasız, çoğu kez saldırgan ve huzursuz… Farkında çırpınışlarının. Sık sık boğuluyorum der, uçurumun...
Cemil Meriç’in öfkesi ve bedbaht bir çocuk
İnsan, dünyayı önce organlarıyla idrak ediyor. Bu aşamaya ‘nesnel idrak’ ya da idrakin sıfır noktası diyebiliriz. Ama ikinci aşamada her...
Necip Fazıl ve babası
Kişiliğin çekirdeği çocukluktadır bence. Sezai Karakoç “Köpük” adlı şiirinde der ya; “Bir insanı al onu çöz çöz çocuk olsun.”...
‘Aylak Adam’da eksik olan
Her edebî eser, bir zamanın, çevrenin; dolayısıyla bir kültürün ürünüdür. Metin, doğduğu kültürün izlerini yansıtır. Meselâ Tanpınar’ın...
Türk’ün mektebi türkü
Hep şöyle düşündüm: Modern şiir, tabiattan kopmuş, teknolojinin, kentin ve birbirine yabancı kalabalıkların ortasında kalmış insanın şarkısı,...
