Alaattin Karaca
Râyegân dinleyelim bülbülü İstinye’ye gel!
Arka arkaya çıkan yangınlarla Antalya ve Muğla’da ormanlar kül oldu. Yakıldıysa vahşilik! İnsanoğlu üç kuruşluk maddî çıkarı için yaşadığı...
Aramak mı iz sürmek mi?
İsmet Özel, “Eskiler iz sürerdi. / Biz muttasıl arıyoruz yeni insanlar” (s. 77) der “Bir Yusuf Masalı” (Şule, 2000)’nda. Bir başka mısrada...
Beyitler, kelimeler ve nükteler arasında…
Tahirü’l-Mevlevî’nin “Divan Edebiyatı Yazıları, İkinci Kitap”ını (Haz. Hasan Çelik, Büyüyen Ay, 2021) okudum da neler buldum neler…...
Yalnızız ruhun romanı
Yalnızız” (Ötüken Neşriyat, 2000), Peyami Safa’nın en başarılı romanlarından biri bence. Neden? İnsanın arzu ve ihtiraslarının ruhtaki...
Physiognomonia ya da ilm-i sîma
Muğla’da sıcaklar bastırdı, benim okuma hızım da yavaşladı. Peyami Safa’nın “Yalnızız”ı hakkında bir yazı yazacaktım. Kitabı bitiremedim,...
Mafyanın kadim tarihinde külhanbeyleri…
Bugünlerde yine ortalık allak bullak! Yer altı dünyasının babaları, mafya-bürokrasi ilişkileri şu bu!.. Karanlık işler!Mafyanın tarihi çok...
Tahsin Yücel’in Temel Diker’i gerçek oldu…
Tahsin Yücel’in romancılığını pek başarılı bulmam. Dili kekremsidir, bir türlü eğilip bükülmez, incelmez, raks etmez, koşmaz, oynamaz…...
Yunus’un aşkından Namık Kemal’in aşkına
Yunus’un varlığı ve âlemi idrâki dinîdir. Dünya fânidir, vatan ‘mülk-i ezel (ezel ülkesi)dir. Âleme bir ‘tekke’den bakar, şiirine tekke...
Yunus’un vatanından Namık Kemal’in vatanına…
Yunus’un, daha doğrusu sufî şiirin, varlığı ve dünyayı idraki ile modern şairin varlığa ve dünyaya bakışı farklı. Bunda elbette tarihî,...
Yunus’un dünyasından İsmet Özel’in dünyasına…
Hüseyin Cöntürk, Turgut Uyar’a ilişkin yazdığı küçük ama çok değerli kitabında (Turgut Uyar, de Yayınevi, 1961) bir şairin dünyaya kendine...
Modern şiirin atası
Harold Bloom, “Etkilenme Endişesi” (Çev. Ferit Burak Aydar, Metis, 2008) adlı kitabında Şeytan’ı modern şairin atası olarak görür (s. 59)....
Modern edebiyat Tanrı’dan, seleften kopuştur!..
Modern şiir, huzursuzluktan beslenir, gıdası huzursuzluktur. Daima Godot’yu bekler! Bekleyiş de bir huzursuzluk değil midir? Modern insan, modern...
Modern Türk edebiyatının idrak ve endişesi
Modern insanın asıl amaçlarından biri, içine doğduğu dünyayı ve nesneleri bilmek istemesidir. Modern idrak, bu yolda sadece aklı ve beş duyuyu...
Filibeli, görmek mi, olmak mı?..
Filibeli’nin, “A’mâk-ı Hayâl”inde (Haz. Fatih Altuğ, Turkuvaz Kitap, 2019) Aynalı Baba adlı bilge kişiyle sohbetleri esnasında rüyalara...
Ötelerin şairi Rilke
İnsan, zaman ve mekânla sınırlı bu dünyaya düşmüş bir varlıktır. Ezelî, ebedî ve tam olanın sınırlı ve dar bir parçasıdır dünya;...
Sanat bir imalar silsilesidir ama…
Gizlemek, bir hünerdir, bir zekâ gösterisidir bence. Sanat eserini cazip kılan o örtük, imalı dilidir. Mana incisini -ki olmalıdır- o inciyi ima...
Gogol’e, Müfettiş’e ve mizaha dair…
Gogol’un “Müfettiş”i (Çev. Koray Karasulu, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., 2017) başarılı bir oyun değil bence. Çünkü daha başta...
Flaubert’in delisi bize ne soruyor?..
Sonsuzluğun içinde güzeli aradım, yalnızca kuşkuya rastladım.” der, Gustave Flaubert’in “Bir Delinin Anıları”ndaki (Çev. Ayberk Erkay,...
Ruhun derinliklerinde dolaşan Tolstoy
Bahar gibidir aşk! Alır başını gider ve çeker girdabına genç kalpleri. Tolstoy’un “Aile Mutluluğu” (Çev. Ayşe Hacıhasanoğlu, Türkiye...
Zekânın aptallaştırılması!
İnsan, anlamadığı bir şeyi gerçekten bilemez. Bilmek için önce anlamak lâzım. Peki anlamak için ne lâzım? Klasik eğitim anlayışı işte...
Dostoyevski roman ve tutkunun hâlleri…
İnsan, çelişkiler yumağı!. Bir sarkaç gibi, iradesi kimi durumlarda bir uçtan diğer uca sallanır durur. Türk romanında pek bulamadığım bir...
Batılılaşma bir iffet ya da cinsel özgürlük meselesi mi?..
Türk edebiyatında Doğu-Batı sorunu, özellikle 1908’den sonra uzun bir dönem genelde bir ‘iffet’ meselesi olarak sunulur. Bu ahlâkî bakış...
Perché non parli!
Balzac’ın “Gizli Başyapıt” (Çev. Samih Rifat, Can Yay.2020) adlı öyküsü, genelde sanat, resim ve sanatkârla eseri arasındaki ilişkiye...
Türk edebiyatının idrâki?..
İlginç bir kitaptır Aldous Huxley’in “Algı Kapıları” (Çev. Mehmet Fehmi İmre, İmge, 2018) adlı eseri. İlk bakışta uyuşturucunun idraki...
