EYT'de emeklilik başvuruları devam ediyor. Uzun süredir yasanın çıkmasını bekleyen EYT'lilerin kafasında beliren soruları ise uzmanlar birer birer cevaplıyor. Özellikle de emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmek isteyen EYT'liler sürece dair bilgilenmek ve tüm imkanlardan faydalanmak istiyor. Peki emeklilik dilekçesi verirken nelere dikkat etmek gerek?
EYT ile ilgili kanun 3 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Başvurular e-Devlet üzerinden yapılabiliyor ancak yine de EYT'lilerin çoğu SGK merkezlerinden başvuru yapmayı tercih ediyor. Bu süreçte de hem işçiler hem de işverenler tarafından tereddütte kalınan hususların aydınlatılması önem arz ediyor. Emekli aylığı hangi ay bağlanacak, "Emekli olabilir" yazısı zorunlu mu, aynı işte çalışmaya devam edecek olanlar başvurusunu nasıl yapacak, 5 puanlık prim indirimi nedir, nasıl kullanılır gibi sorular merak ediliyor.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, EYT’lilerin emeklilik başvurusu ile ilgili sorulara bir yazı ile cevap verdi.
İLK EMEKLİ AYLIĞI NE KADAR SONRA BAĞLANACAK?
Sigorta girişi 8 Eylül 1999 tarihinden öncesine dayanan ve yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirenler, yasadan faydalanarak başvurularını yaparken ilk merak ettikleri soru emekli aylığının ne zaman bağlanacağı oldu.
Yasanın çıkmasıyla mart ayında başlayan başvurular ayın kaçında yapılırsa yapılsın bir sonraki ay yani nisan ayında ilk emekli aylığının bağlanmasını sağlayacak. 31 Mart'ta bile dilekçe vermiş olsanız 1 Nisan'da emekli maaşına hak kazanmış olacaksınız. Başvuruların yoğunluğu sebebiyle prosedür tamamlanmaz ve nisan ayında maaş alamazsanız bile sonraki ay çifte maaş almaya hak kazanmış olacaksınız.
“EMEKLİ OLABİLİR” YAZISI ZORUNLU MU?
Halen çalışmakta olan EYT'lilerin emekli olabilmesi için işveren tarafından kıdem tazminatları ödenerek emeklilik gerekçesi ile iş akitleri feshedilmek zorunda.
Eskiden işverenler işçilerinden SGK'ya giderek “Emekli olabilir” yazısı getirilmesini istiyordu.
SGK, emeklilik başvurularındaki yoğunluk sebebiyle yazı vermeye gerek olmadığını bunun yerine, işveren ve işçinin e-Devlet’ten “SGK Tescil ve Hizmet Dökümü”, “Sosyal Güvenlik Kayıt Belgesi” ve “Çalışma Hayatım” hizmetlerinden sorgulama yaparak emekliliğe hak kazanma koşullarının sağlanıp sağlanmadığını kendilerinin gözden geçirmesi gerektiğini duyurdu.
E-devlet sorgulama ekranında “4A tesciline göre emeklilik bilgileri” bölümünde prim gün sayısı ve sigortalılık süresi satırlarının karşısında “kalan prim gün 0 gün” ve “Kalan süre 0 gün” yazması gerekiyor.
AYNI İŞTE ÇALIŞMAYA DEVAM EDECEK OLAN EYT’LİNİN İŞTEN ÇIKIŞI NE ZAMAN YAPILMALI?
İşverenler, EYT kapsamındakilerin işten çıkışını normal emeklilik prosedürlerini izleyerek gerçekleştirecek. İşten çıkarmada 8 numaralı kod kullanılacak. Aynı gün işçinin tahsis talebinde bulunması halinde ertesi gün yeniden sosyal güvenlik destek primine tabi bildirim yapılacak ve işçi aralıksız çalıştırılmaya devam edilebilecek. İşçinin emekli aylığı ise talebi takip eden ayın başından başlatılacak.
Ayın son gününde işten çıkış yapılması halinde işçinin aynı gün içinde emeklilik başvurusunda bulunması, 1 Nisan’dan itibaren de SGDP’ne tabi olarak yeniden işe giriş işlemi yapılması gerekir. Mart ayının 15’inde işten çıkışı yapılan işçi de aynı gün emeklilik başvurusunu yaptıktan sonra ertesi gün SGDP’ne tabi olarak işe giriş işlemi yapılabilir. Burada önemli olan, işten çıkışın 08 koduyla yapılması.
5 PUANLIK PRİM İNDİRİMİ İÇİN 30 GÜNLÜK SÜRE NE ZAMAN BAŞLAR?
EYT’lilerin emekli olduktan sonra aynı işyerinde 30 gün içinde işe başlaması halinde, sosyal güvenlik destek priminde 5 puanlık indirim yapılacak. İşçinin brüt ücreti üzerinden uygulanacak olan beş puanlık indirimin miktarı ise asgari ücretle çalışan işçi için 500.40 TL, kazancı tavandan bildirilen işçi içinse 3.753 TL prim indirimi anlamına geliyor.
Beş puanlık prim indiriminden yararlanabilmek için 30 gün içinde işe başlama koşulu, işçinin işten çıkışının yapıldığı gün dahil edilerek hesaplanıyor.
EMEKLİ SANDIĞI VE BAĞ-KUR’DA 23 MAYIS 2002 ÖNCESİ 3 YIL ZORUNLU MU?
8 Eylül 1999 tarihinden önce herhangi bir statüde sigortalı olarak çalışmaya başlamış olan herkes EYT’li kabul ediliyor. Bu yüzden, 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayanlardan Emekli Sandığı ve BAĞ-KUR kapsamında olanların 23 Mayıs 2002 tarihindeki prim gün sayısına bakılmayacak.
Herhangi bir statüde 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlamış olan Emekli Sandığı iştirakçileri ve BAĞ-KUR’lular kadınlarda 7200, erkeklerde 9000 prim gününü tamamlamışlarsa EYT düzenlemesinden yararlanarak emekli olabilecekler.
Örneğin, Temmuz 1999 tarihinde SSK girişi olan bir kişi sonradan memur veya esnaf olarak çalışmaya başlamışsa, kadınlarda 7200, erkeklerde 9000 günü tamamlamak koşuluyla emekli olabilecek.
