Pandemide kanayan yaraları görünür hale gelen müzisyenlerin teliften sağlık güvencesine sorunları acil çözüm bekliyor. Çözümde müzik meslek birliklerinin çalışmaları hayati önem taşıyor. 37. yıl kutlamasında nihayet kurumsallaştığının işaretlerini veren Türkiye’nin ilk müzik meslek birliğinin Recep Ergül yönetimindeki son iki yıllık başarı karnesi, geçmişteki kavgaları bir kenara bırakarak, Kültür Bakanlığı gibi kurumlarla iş birliklerini güçlendirmeyi seçmesi MESAM’ı öne çıkarıyor.
SALİHA SULTAN
Türkiye’de müzik sektörünün kanayan yaraları pandemi sürecindeki kısıtlamalarda gözle görülür hale geldi, telif hakkından sosyal güvenceye birçok temel problemin çözümünün aciliyeti ortaya çıktı. Gazeteci olarak bu süreçte yaptığım haberlerde dikkatimi çeken ise kısıtlamalar nedeniyle ekonomik buhrana sürüklenen müzisyenlere destek sağlamak adına itekleyici bir güç olması gereken meslek birliklerinin geç hareket etmesiydi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ancak dokuz ay sonra sağladığı ve müzisyenlerin Türkiye’de kayıt altına alınmadığını da ortaya çıkaran desteğin ardında yatan başat sorun ise, sayısı yediyi geçmeyen müzik meslek birliklerinin ayrılık ve gayrılıkları bir kenara bırakamaması, 25 binden fazla müzisyen adına birlik olarak hızla örgütlenememesiydi.
Geçtiğimiz hafta düzenlenen ve müzik endüstrisindeki telif hakları sorununa odaklanan ‘3. Kültür Endüstrisi ve Telif Hakları Sempozyumu’ bu bakımdan kıymetliydi. Telif Hakları Derneği tarafından düzenlenen sempozyumun bir paydaşının da Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) olması, pandemi sürecinden bir takım derslerin alındığı ve harekete geçildiğinin bir göstergesiydi. Sempozyumda konuştuğum ve sanat dünyasında müzisyenlerin sorunlarının çözümüne yönelik gayretleriyle de bir otorite olan sanatçı Orhan Gencebay ise “Telif hakları müzik camiasına yapılacak en büyük yatırımdır. Kimse devlet bize bakacak diye beklemesin, 25 bin müzisyenin ancak üç beşi kayıtlı, gerisinin hiçbir sosyal güvencesi yok” ifadeleriyle müzik meslek birliklerinin kronik sorunların çözümünde önemine işaret etti. Dolayısıyla, mevcut sorunların ortasında müzisyenlerin sırtındaki yükü hangi meslek birliğinin ciddiyetle üstlenerek çözüme kavuşturacağı sorusu öne çıkıyor.
Töreni, Telif Hakları Derneği Başkanı Cafer Vayni ile birlikte takip ettik.
İKİ COĞRAFYANIN ACILARI BİRLİKTE KUCAKLANDI
Telif Hakları Derneği Başkanı Cafer Vayni’nin ısrarıyla katıldığım MESAM’ın 37. kuruluş yıl dönümünü gala ve ödül töreninde edindiğim bilgiler, bir gazeteci olarak bu birliğin Türkiye’nin ilk müzik meslek birliği MESAM olabileceği fikrini pekiştirdi. 14 Aralık Çarşamba akşamı Grand Cevahir Otel’de gerçekleşen etkinlik Ali Rıza Binboğa’dan Hakkı Bulut’a, Prof. Dr. Süleyman Erguner’den Zekai Tunca’ya müzik dünyamızın saygın isimlerinin katılımıyla gerçekleşti.
Etkinliğin başlangıcında 6 Şubat depremlerinde 11 ilde meydana gelen yıkım, bu illerimizin ağıtları eşliğinde barkovizyona yansıtılan görüntülerle hatırlandı, depremde vefat eden müzisyenler anıldı. Ardından İsrail’in soykırıma varan katliamlara imza atmaya devam ettiği Gazze’nin yıkım görüntüleri ve ‘Gazzeli çocukların acısı yüreğimizdedir’ mesajıyla Filistin halkına özgürlük çağrısında bulunuldu. Kendi coğrafyamızdaki büyük acıyla birlikte Filistinlilerin yaşadığı dramı da kucaklayan MESAM’ın bu hassasiyeti, üç aya yaklaşan Filistin dramı boyunca sessizliğini koruyan birçok sanatçı birliğine örnek olacak nitelikteydi.
Recep Ergül
MESAM ARTIK KENDİ BİNASINDA HİZMET VERECEK
MESAM Başkanlığı görevini henüz 2,5 yıl önce üstlenen Recep Ergül açılış konuşmasına “6 Şubat depremleri, Gazze’de İsrail’in insanlık dışı saldırıları olmasa farklı bir konseple çıkacaktık” sözleriyle başlayarak, birliğin 37’inci yılının bu acıların gölgesinde kutladıklarını vurguladı. Ergül, konuşmasında son iki yılda yaptıkları çalışmalar hakkında detaylı bilgi vermektense, MESAM’ın tarihinde ilk kez kendi binasında hizmet vermeye başlayacak olmasından duyduğu mutluluğu paylaştı. Binanın restorasyon çalışmalarının sürdüğünü ve 2024’te binayı kullanacaklarını aktaran Ergül, yönetmelik değişikliği nedeniyle 15 Aralık’ta yapılacak olağanüstü genel kurul oylamasına MESAM tarihinde ilk kez 2 binden fazla üyenin katılıyor olmasından duyduğu gururu da paylaştı.
Ergül, MESAM’ın son iki buçuk yıldaki önemli çalışmalarını ise 2 bin 400 üyesine ferdi kaza sigortası yapmaları, ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yürüttüğü çalışmalar sonucunda Ağustos 2023’te otel, motel, pansiyon ve konaklama tesislerinde çalınan müzikler için lisans alma sorununun çözülmesi ve bu sayede müzisyenlerin telif gelirlerinin artması olarak sıraladı. Ergül’ün konuşmasında dile getirmediği diğer çalışmaları ise davetlilerin masalarına bırakılan MESAM’ın Vizyon dergisinde görebiliyoruz. MESAM’ın son iki yıldaki öne çıkan işleri arasında, ihraç edildiği CISAC’a yeniden alınması, MSG ile fiilen birleşmesi, kimsesiz müzisyenlerin mezarının yaptırılması, huzurevlerindeki üyelere sahip çıkılması, bankadan alınan 5 milyon lira promosyonun tarihinde ilk kez üyelere dağıtılması, Kültür Bakanlığı ile yürütülen çalışmalarla telif gelirlerinin 4 katına çıkarılması, dijital müzik platformları ile Avrupa standartlarında sözleşmeler yapılması, telif bilincini yayan ‘Müzik Dostu Mekan’ projesi ve ‘Telif Baskını’ çalışmaları yer alıyor. İki yıla sığdırılan bu çalışmalardan hareketle diyebiliriz ki, Recep Ergül yönetimindeki MESAM, 37 yıllık tarihinde ilk kez ve nihayet kurumsallaşıyor ve diğer müzik meslek birliklerine de öncü olacak bir hüvviyete kavuşuyor. Çalışmalarında sorunları çözümsüzlüğe götüren kavga, ötekileştirme, ayrımcılık yolunu değil iş birliklerini güçlendirmeyi seçen, şeffaf ve eleştiriye açık bir yönetime kavuşan MESAM, müzisyenlerin kronik yaralarının çözümü için aranan güçlü bir aktör olarak öne çıkıyor.
37. YIL KUTLAMASINDA ÖDÜL YAĞMURU
Sunuculuğunu Zafer Kiraz’ın yaptığı MESAM’ın 37. yıl kutlamasında müzisyenlerden basın mensuplarına birçok isime de ödül takdim edildi. Galada Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Ödülünü Kültür Bakanı Mehmet Ersoy adına, Telif Hakları Genel Müdür Yardımcısı Serhat Dalgıç aldı. Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Atatürk Ödülü de ünlü sanatçı Sabahat Akkiraz’a verildi.
Gecede müzisyenlere destek veren gazeteciler unutulmadı, Ali Eyüboğlu, Nurcan Sabur, Yalçın Bayer, Ali Ulusoy, Cengiz Semercioğlu ve Doğan Şentürk’e de ‘Basın Ödülü’ verildi. ‘Başarı’ kategorisinde Toygar Işıklı, Aytekin Ataş, Mehmet Cem Tuncer, Bülent Ercüment Orkut, Ercan Tanrıverdi, Sagopa Kajmer, Korhan Nart, Burak Öksüzoğlu, Bilal Sonses, Burak Bulut ve Orhan Gencebay ödüle layık görülürken, Es Müzik, Pelikan Müzik, Kalan Müzik, Median Müzik ve Universal Müzik de ödüle değer bulundu.
Kuruluş yıllarında birliğe üye olan 35 MESAM üyesine ‘35. Yıl Özel’ ödülleri takdim edildi. Ustalar adına verilen onur ödüllerinde ‘Aşık Veysel’e İhsan Öztürk, ‘Malatyalı Fahri Kayahan’a Aziz Çelik, ‘Kazım Koyuncu’ya Gökhan Kırdar, ‘Ahmet Kaya’ya Mikail Aslan, ‘Özkan Uğur’a Doğan Canku, ‘Erkin Koray’a İskender Doğan, ‘Celal Güzelses’e İzzet Altınmeşe, ‘Hasan Saltık’a Hilmi Yarayıcı, ‘İlhan İrem’e Bülent Ortaçgil, ‘İlham Gencer’e İlhan Şeşen, ‘Müzeyyen Senar’a Mustafa Keser, ‘Cem Karaca’ya Metin-Kemal Kahraman, ‘Barış Manço’ya Ayhan Başkal, ‘Davut Sulari’ye Rıza Arslandoğan, ‘Ali Ekber Çiçek’e Müslüm Sünbül ve ‘Pir Sultan Abdal’a Musa Eroğlu layık görülürken ‘MESAM Özel Ödülü’ ise Levend Kokuludağ’ın oldu.
