Christopher Nolan’ın ‘Atom bombasının babası’nın biyografisini konu alan ‘Oppenheimer’ı dünyanın en büyük 3. gişe pazarı Japonya’da gösterime girmedi. Japonya’nın Hiroşima ve Nagazaki’de yüz binlerce insanın ölümüne neden olan bombaları icat eden adamın hikayesini anlatan filme dair tereddütü şaşırtıcı değil ancak filmin yasaklandığına dair bir haber de basına yansımadı.
Öte yandan ülkede vizyon izni çıktığı takdirde Nolan’ın filmde ilk atom bombası testini bilgisayar teknolojisi yerine tıpatıp gerçeğini yaratarak oluşturduğu o korkunç patlama anının Japonlardaki etkisi merak konusu.
SALİHA SULTAN
İkinci dünya savaşında Japonya’da büyük yıkıma neden olan ‘atom bombasının babası’ J. Robert Oppenheimer’ın biyografisini beyazperdeye yansıtan film cuma günü Türkiye dahil birçok ülkede vizyona girdi. ABD’nin savaş sırasında dünyanın ilk nükleer silahını üreten Manhattan Projesi’nin baş fizikçilerinden olan Oppenheimer’in biyografisinin yönetmen koltuğunda Oscarlı yönetmen Christopher Nolan oturuyor. Emily Blunt, Robert Downey Jr, Matt Damon ve Florence Pugh gibi birinci sınıf oyuncuların rol aldığı filmde, Oppenheimer’ı ise Cillian Murphy canlandırıyor. Greta Gerwig’in Barbie’si ile aynı gün vizyona giren ve gişide kapışan film, açılışında ABD’de 80 milyonun üstünde ciro yaptı. Barbie ise beklendiği gibi 150 millyon doları aştı. Her iki yapımında dünya çapında gişe rakamları merakla beklenirken, Japonya’da henüz gösterime girmeyen Nolan’ın ‘Oppenheimer’ı şu an Barbie’ye göre dezavantajlı durumda.
UNIVERSAL ‘PLANLAR KESİNLEŞMEDİ’ DİYOR
‘Dünyanın en büyük üçüncü gişe pazarı olan Japonya’nın 1945’teki Hiroşima ve Nagazaki bombalamaları sırasında yaşadığı yıkımın büyüklüğü göz önüne alındığında, yüz binlerce insanın ölümüne neden olan bombaları icat eden adamın hikayesini anlatan bir filmi göstermekte tereddüt etmesi şaşırtıcı değil. Ancak, filmin Japonya’da resmi olarak yasaklandığına dair bir haber de basına yansımadı. Şu ana kadar stüdyodan yapılan tek açıklama Universal’den -bir sözcünün “Tüm pazarlarda planlar kesinleşmedi” şeklindeki açıklaması oldu. Ancak film bir çıkış tarihi almayı başarırsa, Japon sinemaseverlerin yine de filme ilgi göstermeyeceği ihtimali konuşuluyor. Filmin, Japonya’daki kaderine ise ülkedeki en büyük Hollywood film dağıtımcısı olan Toho-Towa karar verecek.
JAPON SİNEMASININ ATOM BOMBASI GEÇMİŞİ
Öte yandan, Japon sinemasının geçmişinde de atom bombasının ardından yaşanan yıkımı ele alan birçok yapım bulunuyor. 1987’de başlayan ve Nikkatsu, Shockhiku gibi stüdyolar aracılığıyla hızla gelişen Japon film endüstrisinde, 1945’ten 1949’a kadar ABD İşgal güçleri, ülkede yapılan filmlerin aşırı milliyetçi veya militarist temalarda üretilmemesi için kısıtlamalara gitmişti. 1952’deki anlaşma sonrasında ise birçok Japon film yapımcısı savaşı araştıran yapımlara imza attı. 1952 gibi erken bir tarihte, Kaneto Shindo’nun ‘Hiroşima Çocukları’, savaşın sonrasını doğrudan imgelerle yüzleştirerek ele aldı. Bir yıl sonra da, Hideo Sekigawa’nın nükleer patlamadan kurtulan gerçek kişilerin yer aldığı meşhur ‘Hiroşima’sı, ABD’nin eylemlerini eleştiren bir belgesel drama olarak siyasi çıtayı yükseltti. Shōhei Imamura’nın 1989 tarihli ‘Kara Yağmur’ filmi de Hiroşima’daki nükleer patlamanın ardından yıllara yayılan hasarı ortaya koydu. Diğer yandan, İkinci Dünya Savaşını konu alan yabancı filmler de geçmişte Japonya’da gösterildi. Alain Resnais’in Fransız Yeni Dalga draması, Fransız/Japon ortak yapımı olan, bombadan sonra kişisel ilişkilerin uluslararası sonuçlarına odaklanan ‘Hiroşima Sevgilim’ (1959), Clint Eastwood’un 2016 tarihli, savaşı sırasıyla Japon ve ABD askerlerinin bakış açısından gösteren ‘Iwo Jima’dan Mektuplar’ ile ‘Babalarımızın Bayrakları’ ikilemesi bunlardan bazıları. Ayrıca, Eastwood’un her iki filmi de prestijli Japonya Akademi Ödülleri’nde En İyi Yabancı Film ödülünü kazandı. Özetle, tarihinin en acı savaşının hikayesi Japon sinemasında ve izleyicisinde bir tabu değil. Dünyadaki filmleri yasaklayan tüm ülkeler arasında da Japonya kesinlikle listenin sonlarında yer alırken, Nolan’ın Oppenheimer’den ‘kalbi kırık bir kahraman’ yaratmaya çalıştığı filmine karşı Japonya’nın alacağı karar merak konusu.
Filmde, ‘atom bombasının babası’ J. Robert Oppenheimer’ı canlandıran Cillian Murphy (solda), ünlü fizikçiye aşırı benzerliğiyle dikkat çekiyor.
GÖRENİ KAHREDEN PATLAMA
Vizyon onayı aldığı takdirde filme Japon izleyicinin vereceği tepkiler merak konusuyken, dünya genelinde filmi izleyenlerin ‘kanım dondu’ yorumunu yaptığı bir sahne bu merakı daha da artırıyor. Nolan, üç saatlik ‘Oppenheimer’ filmindeki efektlerde bu kez kendini aşıyor. Yönetmen, Hollywood yapımlarının çoğu gibi CGI teknolojisini kullanmak yerine, ilk atomik patlamanın etkisini gözler önüne sermek için Oppenheimer ve ekibinin yaptığı ilk testin gerçeğini yaratarak, beyazperdeye taşıyor. Daha önce Tenet (2020) için gerçek bir Boeing 747’yi havaya uçuran, Kara Şövalye (2008) için bir kamyonu ters çeviren ve Yıldızlararası (2014) için eriyen bir buzulun tepesinde çekim yapan Nolan için bu elbette bir çılgınlık değil ancak, filmi izleyenler bu bilgi eşliğinde söz konusu sahneyi gördüğünde dehşete kapılıyor. Nolan, söz konusu sahnede Kai Bird ve Martin J. Sherwin adlı iki yazarın 2005’te yayınladıkları ‘Oppenheimer’ın Zaferi ve Trajedisi’ adlı kitabından esinleniyor. Kitapta, ilk testen kaynaklanan patlamanın gökyüzünü beyaz ışığın nasıl doldurduğu ve orada bulunan diğer bilim adamlarından biri olan kimyager James Conant’ın bir an için ‘bir şeylerin ters gittiğini’ ve tüm dünyanın ‘alevler içinde kaldığını’ düşündüğü aktarılıyor. Nolan’ın bomba sesi efekti yerine derin bir sessizliğe bürüdüğü sahne, 16 Temmuz 1945 sabahı, Oppenheimer’ın, New Mexico çölünde ilk atom bombasını patlamasını tıpatıp canlandırıyor.
Nolan’ın Oppenheimer’ı çekerken kullandığı bomba ile Oppenheimer’in 1945’teki testinde kullandığı bombanın tarihi fotoğrafı arasında bir karşılaştırma.
