Görüşler
Greta Thunberg ışığı Gazze’ye çevirdiğinde
Greta Thunberg ışığı Gazze’ye çevirdiğinde Cihat Arpacık
Mutsuzlukla baş etmek
Mutsuzlukla baş etmek Doç.Dr. Buğra Gökce Mutsuzluk, hayatın en doğal eklentilerinden biridir; en az mutluluk kadar sıradan ve kaçınılmaz. Kimseye mutsuz olmayı önermem elbette. Ama cezaevindeyseniz, mutluluğu bir seçenek olarak taşımak mümkün değil. Hele ki daracık alanlarda, zincirlenmiş imkânlarla... Bu yüzden asıl mesele mutlu olmak değil; mutsuzluğa dayanmak, onu sindirmek, ona rağmen nefes alabilmektir.
Terörsüz Türkiye süreci, mutlaka başarıyla sonuçlanmalı
Terörsüz Türkiye süreci, mutlaka başarıyla sonuçlanmalı Hakan Temiztürk Terörsüz Türkiye sürecine ilişkin çalışmalar Meclis’te kurulan komisyon üzerinden yürütülürken, Doğu ve Güneydoğu’da bölge halkının nabzını tutan Prof. Dr. Hakan Temiztürk, gözlemlerini KARAR için yazdı. Temiztürk “Bölgedeki herkesi mutlu eden sürecin başarıya ulaşması çok önemli” dedi.
Sumud Filosu ‘tehlike bölgesine’ yaklaşırken
Sumud Filosu ‘tehlike bölgesine’ yaklaşırken Deniz Baran Sumud Filosu, yalnızca insani bir yardım girişimi değil, aynı zamanda uluslararası hukuku ve devletlerin sorumluluklarını yeniden gündeme taşıyan sivil itaatsizlik eylemi olarak öne çıkıyor. İsrail’in hukuksuz ablukasına meydan okuyan bu girişim, uluslararası kurumların kayıtsızlığını ifşa ederken, sivillere yönelik temel insani yardımların engellenmesinin meşrulaştırılamayacağını hatırlatıyor.
Nil Göncü: Parlayıp sönen bir yıldızın hikâyesi
Nil Göncü: Parlayıp sönen bir yıldızın hikâyesi Mehmet Utku Şentürk “Nil Göncü, beyaz perdede göründüğü ilk andan itibaren izleyiciyi büyülemişti. Pırıl pırıl gözleri, incecik zarif yapısı ve samimiyetiyle dönemin yapımcılarının dikkatini çekmekte gecikmedi.”
Otoriterliğin gölgesinde yeni yasama yılı açılışı
Otoriterliğin gölgesinde yeni yasama yılı açılışı Mustafa Yeneroğlu Yarın başlayacak yeni yasama yılı öncesinde Meclis'in etkisizleşen konumunu KARAR için yazan Bağımsız İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, TBMM'nin kendi varlık sebebinin iyice anlamsız kalması tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu belirtti. Son yıllardaki yasama dönemlerinin Meclis’in kurucu misyonundan ne denli uzaklaştığını ortaya koyduğunu da ifade etti.
Samimiyet ve sahtekârlık kıskacında siyaset-din ilişkisi
Samimiyet ve sahtekârlık kıskacında siyaset-din ilişkisi Prof. Dr. İlhami Güler “Hem kadim dönemlerde, hem de modern dönemlerde, siyasetin ve devlet idaresinin dine dayandırılmasının doğurduğu kaçınılmaz, temel sorunlar vardır. Bu durum, bütün dinler için geçerlidir. Bunlar, kişisel veya kurumsal, temsil makamı veya kişi, mutlak hakikate haiz olduğuna inanan/zanneden temsil makamı veya kişi, kolayca zora/şiddete başvurabilir sorunlarıdır.”
Bize niye uğramıyor?
Bize niye uğramıyor? Hasan Köse “Adalet ve Kalkınma Partisi, 2002’den bu yana iktidarda ve adında adalet, tüzüğünde ‘sosyal adalet, gelir eşitliği ve refah devleti’ vizyonu açıkça yer alıyor. Ancak bu ilkelerin uygulamadaki tezahürü, çoğu zaman ‘perhiz lahana turşusu’ kıvamında kalıyor. Ekonomik göstergelerle sahadaki yaşam arasında büyüyen fark, hem sistematik bir dönüşüme hem de bilinçli bir tercih mimarisine işaret ediyor.”
Bessie Smith: İmparatoriçenin trajik ölümü
Bessie Smith: İmparatoriçenin trajik ölümü Halil Turhanlı Geçen yüzyıl başlarında beyaz Amerika’ya meydan okudu. Şarkıları bugün de ırkçılığa karşı bir güç olarak kullanılabilir. Siyah gerçeği arıyor ve yansıtıyor ama onun arayışı aynı zamanda meydan okumaydı. Onun blues anlatıları sanki günümüz sorunları için yazılmış gibidir. Kısacası şarkıları geçmişte kalmamıştır, geçmişten günümüze uzanırlar.
Erdoğan-Trump görüşmesini nasıl değerlendirmeliyiz?
Erdoğan-Trump görüşmesini nasıl değerlendirmeliyiz? Ahmet Davutoğlu Gelecek Partisi Genel Başkanı ve eski Başbakan Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu, Erdoğan-Trump görüşmesini küresel dengeler ve Türkiye’nin geleceği açısından değerlendirdi. Davutoğlu, yeni bir dünya düzeni kurulmaya çalışıldığını belirterek Türkiye’nin hiçbir bloğun “uydu müttefiki” olmadan çok boyutlu bir dış politika izlemesi gerektiğini vurguladı.
Korku iklimi
Korku iklimi Muhsin Altun Ensar anlatılarıyla yetişen dindar nesillerin, Gazze’ye dua yüklü şişeleri Akdeniz’e bırakmak vb. teatral eylemlere yönelmesi güncel bir kanıttır. “Re-sosyalizasyon” (yeniden sosyalleşme), bireyin egemen siyasal söyleme ve güç dengelerine bakarak kendi tutum ve pozisyonunu güncellemesini ifade eder.
Yeni Suriye denklemi ve seçenekler
Yeni Suriye denklemi ve seçenekler Adnan Boynukara Suriye’nin geleceğine ve bölgesel dengelere dair bir projeksiyon: Washington, SDG’nin özerklik taleplerini sınırlı idari düzenlemelerle destekleyerek ülkenin kuzeydoğusundaki yapıyı kalıcı kılmayı amaçlıyor ancak bunun sosyolojik zemini tartışma konusu. On beş yılı aşan savaş topluluklar arasındaki güveni zedeledi. Bu tabloya bakıldığında Ankara’nın bölgesel diplomasiyi çok boyutlu yürütmesi gerektiği açık.
Sistem değişikliğinin dış politik yansıması: Türkiye-Rusya-Çin
Türkiye-Rusya-Çin Buğra Kavuncu MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin ‘Türkiye, Çin ve Rusya ile ittifak kurmalı’ çıkışı tartışılıp tepki çekmeye devam ederken İYİ Parti Grup Başkanvekili Buğra Kavuncu konuyu KARAR için yazdı. “Türkiye’nin yüzünü Rusya’ya ve Çin’e dönmesini, bu ülkelerle bir ittifak içerisinde yer almasını savunmak, Türkiye’nin tam otoriter bir rejim altında varlığını devam ettirmesi arzusunu içinde barındırıyor” dedi.
Davutoğlu’ndan dünya liderlerine açık mektup: BM harekete geçmezse çöküşle yüz yüze kalır
'BM harekete geçmezse çöküşle yüz yüze kalır' Ahmet Davutoğlu Gelecek Partisi Genel Başkanı ve eski Başbakan Ahmet Davutoğlu Birleşmiş Milletler oturumu öncesi dünya liderlerine Gazze konusunda bir mektup yazdı. Liderleri ve BM’yi harekete geçmeye çağırdı.
Test kitabı masada ‘devlet kitabı’ rafta
Test kitabı masada ‘devlet kitabı’ rafta Hakan Temiztürk Yeni eğitim öğretiminin en önemli sorunlarından biri yardımcı kaynaklar. Veliler ellerine tutuşturulan kitap listeleri özellikle özel okullarda faturalarıyla korkutucu olabiliyor. Bakanlığın bu tabloyu görmezden gelip ‘Bizi ilgilendirmez!’ deme hakkı yok. Devlet yıllardır ders kitaplarını resmi-özel ayrımı yapmadan ücretsiz dağıtsa da fiiliyatta o kitaplar ne yazık ki çok işe yaramıyor.
‘Ayı beni yedi’ sendromu
‘Ayı beni yedi’ sendromu Cumali Ünaldı Korkmaları gereken Rabb’lerinden daha çok, onlardan korkuyorlar. Kabe'de, mazlum Müslümanlar için dua edenleri, görevliler, derdest edip tutukluyor. Neden? O ülkeyi yönetenler, o mazlumlara zulmedenlerden ve zalimin çevresinden korkuyorlar.
Belediye başkanlarının üç cisim problemi
Belediye başkanlarının üç cisim problemi Savaş Zafer Şahin Yurttaşları pasif seçmen ya da hizmet tüketicisi olarak değil, kolektif aklın etkin unsurları olarak konumlandıran, açık veri, şeffaflık ve birlikte üretim araçlarını merkeze alan bir yerel yönetişim tasarımı, “gölgenin kısaldığı” dönemlerde dahi meşruiyet ve kapasiteyi yeniden üretebilir.
Yeni eğitim-öğretim yılı ve hayati soru(n)larımız
Yeni eğitim-öğretim yılı ve hayati soru(n)larımız Abdulbaki Değer Okul kaldıramayacağı bir yükün altında can çekişmektedir. Başarısızlık, şiddet, memnuniyetsizlik olarak kıyılarımızı vuran tüm sonuçlar can çekişen bu yapının ürettiği sistemik sarsıntılardır. Kültür merkezi, spor kompleksi, yeşil alan, beceri atölyeleri, kütüphaneler, sivil toplum yapılarının etkinlikleri gibi yerlerin hem varlığı hem de erişebilirliği en öncelikli gündem maddesi olmalı.
Türkiye’de gelir uçurumu: Eşitsizlikten adalete çıkış yolu
Eşitsizlikten adalete çıkış yolu Yusuf Ziya Özcan Türkiye’de gelir dağılımı göstergeleri hem OECD hem de Avrupa Birliği ortalamasına kıyasla oldukça yüksek düzeyde eşitsizliğe işaret etmektedir. Gini katsayısının 0,41’in üzerinde seyretmesi, gelirlerin üst dilimlerde yoğunlaştığını ve alt gelir gruplarının refahtan sınırlı pay aldığını ortaya koymaktadır.
Pound ve Antheil: Ortaçağdan modern zamanlara
Pound ve Antheil: Ortaçağdan modern zamanlara Halil Turhanlı Ezra Pound ile Amerikalı genç besteci George Antheil’ı Little Review dergisinin eski editörü Margaret Anderson’u tanıştırdı; onları çaya davet etti. Antheil anılarında “Margaret, Ezra’ya benim hakkımda epeyce nutuk atmıştı” der. Gerçekten, Anderson tanışmalarından önce ondan bir dahi olarak söz etmiş ve bu sözleri Pound’u çok etkilemişti.
Muhammed bin Selman’ın yeni ‘Suudluluk’ tahayyülü
Muhammed bin Selman’ın yeni ‘Suudluluk’ tahayyülü Betül Doğan Akkaş Suudi Arabistan bir dönüm noktasında. Yeni Suudluluk tahayyülü, hem vatandaşlarına hem dünyaya farklı bir İslami modernlik yansıtıyor. Ancak bu kimlik politikasının tamamen mekanlar, resmi söylem gibi elit politikası üzerinden başarıya ulaşması beklenemez. MbS’in idealize ettiği Suudluluğun başarısı, Suud halkının bu yeni tarih, miras ve yaşam tarzı anlatılarını nasıl benimseyeceklerine bağlı olacak.
Gazze ve insanlığın vicdanı: Çocuklarımıza bırakacağımız dünya
Çocuklarımıza bırakacağımız dünya Hasan Köse Savaşların bile kuralları vardır. Ancak Gazze’de bu kurallar dahi yok sayılmış, doğrudan siviller hedef alınmıştır. Hayvanlar yalnızca yaşamak için saldırır; insan ise ihtirasın, öfkenin ve egemenlik hırsının körüklediği cinnetle kendi türünü yok etmektedir. Bu tablo, insanlığın hayvanların gerisine düştüğünü göstermektedir.
Çağdaş Nihilizm ve doğurduğu can-sıkıntısı
Çağdaş Nihilizm ve doğurduğu can-sıkıntısı Prof. Dr. İlhami Güler Kur’an, insanların bu kendine yabancılaşmış duruma düşmelerinin sebebini: “Tanrı’nın Unutulması” olarak koyar: “Allah’ı unuttuğu için, Allah’ın da kendilerini kendilerine unutturduğu kimseler gibi olmayın.” (59/19). “Tanrı’yı hatırlamaktan yüz çeviren kişi, dar/sıkıntılı bir hayata mahkûm olur.” (20/124).
Sosyokültürel etkileşim ve kimlik dönüşümleri
Sosyokültürel etkileşim ve kimlik dönüşümleri Dr. Hayati Bice Kültürlenme, kültürsüzleşme ve kültür bozulması kavramları, kültürlerin dinamik ve karmaşık doğasını anlamak için kritik öneme sahiptir. Kültürlenme, iki kültürün teması sonucunda meydana gelen değişimi ve olumlu adaptasyonu ifade ederken, kültürel çeşitlenmeye katkıda bulunabilir. Ancak bu süreç, aynı zamanda kimlik çatışmalarına veya kültürel kayba da yol açabilir.
Barış süreci: Kaygılar ve umutlar
Barış süreci: Kaygılar ve umutlar Prof. Dr. Ahmet Özer Demokrasi ile ekonomi arasında doğrudan bir koordinasyon vardır. Bugünkü ekonomik krizin yegane sebebi enflasyon değil aynı zamanda yapısal sorunlardır. Hukukun mevcut yapısıdır, eğitimin içine düştüğü durumudur, adalete olan güvensizliktir, kutuplaşmayla iç barışın zedelenmiş olmasıdır. Ekonomik kriz bir sonuçtur, sebepleri ortadan kalkmadan o da ortadan kalkmaz.
Türkiye’nin kalkınma çıkmazı: Hedef belirleyen Güney Kore hedefsiz Türkiye
Türkiye’nin kalkınma çıkmazı Yusuf Ziya Özcan Özellikle son 22 yılda, kalkınma stratejisi uzun vadeli hedeflerden uzaklaştı. Kaynakların büyük kısmı altyapı ve inşaat yatırımlarına yöneldi. Kısa vadeli büyüme göstergeleriyle övünülürken yüksek teknoloji, sanayi dönüşümü ve eğitim ihmal edildi. Böylece Türkiye, orta gelir tuzağından çıkış fırsatını kaçırdı; genç nüfusunun dinamizmini üretken bir vizyonla bütünleştiremedi.
Filistin’de çocukluğun yok edilişi
Filistin’de çocukluğun yok edilişi Fatıma Tuba Yaylacı Ne 7 Ekim 2023 öncesi ne de sonrasında, Siyonist yerleşimci sömürgeci devletin Filistinli çocukların gelişimi üzerindeki olumsuz zihinsel, sosyal ve fiziksel etkilerini inceleme ve belgelemede anaakım sağlık, eğitim ve bilim toplulukları üzerine düşeni yapamadı.
Trump’ın yeni dünya düzeni karşısında geri adım atmamak
Trump’ın yeni dünya düzeni karşısında geri adım atmamak Ahmet Davutoğlu ABD Başkanı Donald Trump, dünyayı adeta özel bir şirket gibi yönetmeye kararlı görünüyor; kendini CEO konumuna koyarken diğer liderleri ast olarak görüyor ve yüzyıllardır süregelen diplomatik normları hiçe sayıyor. Avrupa ülkelerini küçük düşürerek ve Türkiye gibi önemli ortakları kenara iterek NATO’nun stratejik bütünlüğünü aşındırıyor.
Türkiye'de hukuk nerede duruyor?
Türkiye'de hukuk nerede duruyor? Mustafa Yeneroğlu Her yılın eylül başında yapılan adli yıl açılışları, hukuk devleti açısından sembolik olduğu kadar, devleti yönetenlerin vicdanını ve gerçekliğini yansıtan bir anlam da taşır. Adalet, yalnızca mahkeme salonlarında cereyan eden bir mesele değildir; o, toplumsal barışın en sağlam harcı, ekonomik istikrarın yegane teminatı ve bireysel özgürlüklerin koruyucu kalkanıdır.
Toplu sözleşme, eski düzen ve kaderimize dönüşen hüsran
Toplu sözleşme, eski düzen ve kaderimize dönüşen hüsran Abdulbaki Değer Milyonlarca insanın telaffuz edilmesi bile aşağılama olan ücretlerle birtakım sözde destek mekanizmaları üzerinden bağımlılaştırıldığı, emeklilerin kahir ekseriyetinin açlık sınırına hatta bu sınırın altındaki rakamlara mahkûm edildiği, çalışanların önemli kesiminin hem birinci hem de ikincil bölüşüm süreçlerinde istismar edildiği, yoksulluğa sistematik şekilde sürüklendiği vahşet düzenini yaşıyoruz.
Eşitlik ilkesinin kayıp mirası ve barışın yol haritası
Eşitlik ilkesinin kayıp mirası ve barışın yol haritası Hasan Köse İslam’ın erken döneminde uygulanan evrensel eşitlik içkin hakka dayalı adalet ilkeleri görünmez hale geldi. En nihayetinde Müslüman toplumlar, modern çağda bu hak ve ilkeleri Batı’dan ithal etmek zorunda kaldılar. Oysa bu değerler İslam’ın özünde mevcuttu. İşte bu tarihsel kopuş, günümüz siyasal tartışmalarında hâlâ meşruiyet krizleri olarak devam ediyor.
John Coltrane: Cazın zirvesi
John Coltrane: Cazın zirvesi Halil Turhanlı Ruhsal bir arayışı işaret eder. Aslında çalarken ilahi güçle etkileşim kurma halindedir; fiziksel dünyayla çok az ilişkisi varmiş gibidir. A Love Supreme‘in kapak notlarında Coltrane “Tanrı’nın lütfuyla manevi bir uyanış yaşadım. Beni manevi açıdan daha zengin, daha dolu, daha üretken bir hayata yönlendirmesi için dua ettim” der.
Sokakların kara masalı
Sokakların kara masalı Cihat Arpacık Artık suç, sadece sokak köşelerinde değil TikTok’ta, Instagram’da, Snapchat filtrelerinde dolaşıyordu. Bir iddianame, yalnız suç isnatlarını değil; gençlerin kayboluşunu, sokakların el değiştirmesini de anlatıyor. Şehir, kendi çocuklarını suçun cazibesine teslim ederken, Daltonlar sokakların yeni efendileri olarak anılıyor.
Kutsallaştırılmış devletin teolojisi
Kutsallaştırılmış devletin teolojisi Recep Karagöz Kutsal olanla siyasal olan birbirine kaynaştırıldığında, eleştiri kolayca “günaha” dönüştürülür. Devlet kutsallaştırıldığında, iktidar da günahsızlaşır. Böylece somut yönetime dair her itiraz, “devlet düşmanlığı”, “fitnecilik” ya da “ihanet” etiketiyle damgalanır.
Duman adamların şehri: Esencılıs
Duman adamların şehri: Esencılıs Yavuz Saltık Esenyurt’un bazı mahalleleri, Emile Zola’nın Germinal adlı romanındaki karanlık, sıkışık, yoksulluk içindeki işçi yerleşimlerini hatırlatır. Fransa’daki madenciler nasıl yaşamla ölüm, umutla çaresizlik arasında sıkışmışlarsa; bugün de binlerce insan Esenyurt’un penceresiz bodrum katlarında, havasız apartman dairelerinde yaşam mücadelesi vermektedir.
Bir savcının portresi
Bir savcının portresi Abbas Bilgili Victor Hugo’nun “pespaye”, Le-Bon’un “uğursuz”, Emile Zola’nın “budala”, Bahadır Dülger’in “sirk maymunu”, John Russel’ın “ahmak”, Samet Ağaoğlu’nun “korkunç”, Süreyya Ağaoğlu’nun “Neron” dediği savcılar aslında aynı tipler, aynı portrelerdir. Bu sebeple bunların sayısını dörtle sınırlamak isabetli olmaz. Siyasetin hukukun önüne geçtiği dönemlerde, muktedirlerin bir aparat olarak kullandığı savcıların tamamı aynı portredir.
“3Y ile gelip 4Y ile gidiş!”
“3Y ile gelip 4Y ile gidiş!” Doç.Dr. Buğra Gökce Zenginin çocuğu yüz yıl öncede askere gitmemiş. Hem kocasını hem oğlunu bu vatana şehit veren aile; bırakın baş üstünde tutulmayı kuru ekmek bulamamaktan 3 çocuğunu daha toprağa vermiş.
Delik büyük, yama küçük: Türkiye’de barınma hakkı için yeni bir konut paradigması
Türkiye’de barınma hakkı için yeni bir konut paradigması Hasan Köse Bugün Türkiye’de ikinci, üçüncü hatta onuncu evini alanlar çoğalırken; ilk evini almak isteyenler piyasada tutunamıyor. Konut üretimi ihtiyaca değil, yatırım beklentisine göre şekilleniyor. Bu eğilim, konutu barınma hakkı olmaktan çıkarıp sermaye aracına dönüştürüyor.
Eski hastalık, yeni biçimler: Türkiye’de yolsuzluk anatomisi
Eski hastalık, yeni biçimler: Türkiye’de yolsuzluk anatomisi Yusuf Ziya Özcan “Yolsuzluk, sessizce cüzdanımızdan para çalan görünmez bir vergi; adaletsizlik ise hepimizin gözü önünde kesilen görünür bir faturadır. Bu iki yük, sadece ekonomiyi değil, toplumsal dokuyu da kemirir. Yolsuzluk, yatırımı caydırır, girişimciliği törpüler; adaletsizlik ise liyakati yok eder, toplumun geleceğe olan güvenini kırar.
Trump’ın Brezilya hamlesi: Latin Amerika’da eski müdahale biçimlerinin yeni yüzü
Latin Amerika’da eski müdahale biçimlerinin yeni yüzü Enes Kılıç Trump’ın Temmuz’da açıkladığı Brezilya’ya yönelik yüzde 50 oranındaki gümrük tarifesi tehdidi, ilk bakışta ekonomik bir hamle gibi görünse de, özünde siyasi ve dijital egemenlik alanına yönelik. Brezilya’nın eski başkanı Jair Bolsonaro’nun yargılanma süreciyle doğrudan bağlantılı olan bu adım, ABD’nin Latin Amerika’daki “arka bahçe” alışkanlıklarını, yeni bir dönemde ve yeni araçlarla sürdürmeye niyetli olduğuna işaret ediyor.
Entropi ve Türkiye: Çözülme, dönüşüm ve umut arasında
Entropi ve Türkiye: Çözülme, dönüşüm ve umut arasında Prof. Dr. Ünal Çamdalı Tıpkı bir yıldızın kararmadan önce yeni elementler yaratması gibi, Türkiye de kendi iç basıncıyla yeniden yapılanma sürecine girmiş gibidir. Fakat bu süreç kör gidişe bırakılırsa, entropi toplumu yutacaktır. Bu yüzden bilimle düşünmek, felsefeyle sorgulamak, inançla direnç kazanmak elzemdir, önemlidir.
ABD’nin ticaret yaptırımları ve Türkiye için doğan stratejik fırsatlar
ABD’nin ticaret yaptırımları ve Türkiye için doğan stratejik fırsatlar Hasan Köse ABD’nin Çin ve Rusya ile doğrudan ya da dolaylı ticaret yapan ülkelere ek vergi uygulaması, bu pazarlarla iş yapan üreticileri yeni tedarik merkezleri aramaya itecektir. Türkiye, AB ile Gümrük Birliği içinde olması, gelişmiş sanayi altyapısı ve jeopolitik konumuyla bu arayışta öne çıkabilecek ülkelerden biridir.
Ülkücülerin dekültürasyonu: Cumhur ittifakı tabanının sosyokültürel değişimi (2018-2025)
Cumhur ittifakı tabanının sosyokültürel değişimi Dr. Hayati Bice Hatırat yazımı, demokratik katılım ve sivil denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi açısından da kritik bir öneme sahiptir. Ancak Türkiye’de devlet adamlarının ve kamu görevlilerinin anı yazma geleneği yeterince yaygınlaşmamıştır. Bu durum, maşerî belleğin oluşmasında önemli eksikliklere yol açmaktadır.